Της Ελευθερίας Κωνστάντιου,
«Τα ακραία φαινόμενα είναι η νέα κανονικότητα», έχει δηλώσει ο καθηγητής Petteri Taalas, ο οποίος ανήκει στον Παγκόσμιο Μετεωρολογικό Οργανισμό (WMO). Μια πραγματικότητα που, καθημερινά, είναι ορατή σε όλους μας. Πώς ορίζονται, όμως, και πού οφείλονται όλα αυτά τα φαινόμενα που βλέπουμε, καθημερινά, να λαμβάνουν χώρα μπροστά στα μάτια μας;
Αρχικά, θα ήταν χρήσιμο να προχωρήσουμε στον ορισμό αυτών τον σοβαρών φαινομένων. Ως ακραίο καιρικό φαινόμενο ορίζεται το φαινόμενο που συνοδεύεται από υλικές απώλειες, από τραυματισμούς ή ακόμη και θανάτους πολιτών. Τα καιρικά φαινόμενα αποτελούνται από τροπικούς κυκλώνες, καύσωνες, ισχυρές καταιγίδες, πολικό ψύχος, ισχυρούς ανεμοστρόβιλους.
Η χρονιά που πέρασε στη χώρα μας χαρακτηρίστηκε από 26 ακραία καιρικά φαινόμενα, τα οποία, εκτός από σοβαρές καταστροφές, ήταν υπεύθυνα και για τον θάνατο 20 πολιτών, σύμφωνα με το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών. Παράλληλα, και το 2022 φάνηκε να μπαίνει δυναμικά με τις ακραίες χιονοπτώσεις, που έπληξαν τα νησιά του Αιγαίου, την Κρήτη, τη Στερεά Ελλάδα και κυρίως την Αττική, η οποία ήρθε αντιμέτωπη με το, σπάνιο, φυσικό φαινόμενο της χιονοκαταιγίδας. Κατά τη διάρκεια της τελευταίας, λοιπόν, εκτός από σφοδρή χιονόπτωση υπήρχαν και βροντές, αστραπές και κεραυνοί, δηλαδή η ηλεκτρική δραστηριότητα συνυπήρχε με την κατακρήμνιση χιονιού. Ευτυχώς, η χιονοκαταιγίδα αυτή δεν προκάλεσε τον θάνατο πολιτών, ωστόσο, δεν πρέπει να παραβλέψουμε την ταλαιπωρία στην Αττική Οδό και τη διακοπή ηλεκτροδότησης σε πολλές περιοχές των Βορείων Προαστίων και της Ανατολικής Αττικής.
Ας δούμε, όμως, και τι αναφέρει ο ομότιμος καθηγητής Μετεωρολογίας και Κλιματολογίας του ΑΠΘ, Θεόδωρος Καρακώστας, για το φαινόμενο. «Το φαινόμενο που αντιμετώπισε η Αττική, είναι ένα σπάνιο και έντονο για τη χώρα, όμως, είναι επιστημονικά λογικό. Λέγεται φαινόμενο “Θερμής Λίμνης”, γιατί παρουσιάζεται στα σύνορα των Η.Π.Α. και Καναδά, όπου υπάρχουν οι μεγάλες λίμνες. Προκαλεί παρόμοια συμπτώματα με μία καλοκαιρινή καταιγίδα και οι πολίτες κινδυνεύουν στον ίδιο βαθμό από τις καταιγίδες. Μάλιστα, επειδή οι αέριες μάζες κινούνται πιο αργά το χειμώνα, έχει, συνήθως, μεγαλύτερη διάρκεια σε σύγκριση με το καλοκαίρι», εξηγώντας με απλό και συνάμα επιστημονικό τρόπο το φαινόμενο που έζησαν εκατομμύρια κάτοικοι του Λεκανοπεδίου τη Δευτέρα το βράδυ.
Και που οφείλονται τα ακραία καιρικά φαινόμενα; Η προφανής απάντηση είναι ότι η κλιματική αλλαγή ευθύνεται, σε μεγάλο βαθμό, για το γεγονός ότι ο καιρός, μέρα με τη μέρα, γίνεται όλο και πιο απρόβλεπτος. Κατά πόσο ισχύει, όμως, κάτι τέτοιο; Σύμφωνα με τους ειδικούς επιστήμονες, που μελετούν καθημερινά το κλίμα, είναι ακόμη πολύ νωρίς να μιλάμε για σύνδεση των ακραίων φαινομένων με την κλιματική αλλαγή. «Δεν γίνεται να αποδώσουμε αυτά τα ακραία καιρικά φαινόμενα στην κλιματική αλλαγή, γιατί τα μαθηματικά μοντέλα δεν μπορούν να τα υπολογίσουν. Τα όργανα στη διάθεσή μας δεν είναι επαρκή. Την ίδια ώρα, θα ήταν σφάλμα να πω ότι η κλιματική αλλαγή δεν σχετίζεται με τα ακραία φαινόμενα», αναφέρει ο καθηγητής Φυσικής του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης, Tim Palmer. Επομένως, αυτό που κρίνεται επιτακτικό είναι η εξεύρεση χρηματικών πόρων που θα καταστήσουν δυνατή την κλιματική έρευνα με νέα τεχνολογία, αφού κατά τον καθηγητή Flavio Lehner του Πανεπιστημίου Cornell: «Η δυνατότητά μας να τα καταλαβαίνουμε και να προβλέπουμε, που τη συνοδεύουν, περιορίζεται μόνο από την αδυναμία των σύγχρονων υπολογιστών να προβούν σε τόσο περίπλοκους υπολογισμούς».
Καταληκτικά, τα τελευταία χρόνια, τα ακραία καιρικά φαινόμενα τείνουν να είναι η νέα κανονικότητα, αφού καθημερινά ο ανθρώπινος πολιτισμός έρχεται αντιμέτωπος με κάτι καινούργιο που δείχνει το «σκληρό πρόσωπο» της φύσης. Συχνά, επίσης, οι πολίτες αποδίδουν τα ακραία αυτά φαινόμενα στην κλιματική αλλαγή· οι ερευνητές, ωστόσο, δεν μπορούν να το εξηγήσουν βάσει κάποιας επιστημονική μεθόδου. Το κατά πόσον, λοιπόν, τα ακραία καιρικά φαινόμενα είναι απότοκο της κλιματικής αλλαγής θα αποδειχθεί μόνο και εφόσον επενδυθούν χρηματικοί πόροι στην κλιματική έρευνα. Τότε, και μόνο τότε, η προφανής απάντηση που δίνουμε όλοι κάθε φορά θα έχει και κάποια βάση.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Κακοκαιρία Ελπίς: Τι είναι η χιονοκαταιγίδα που έπληξε την Αττική – Πώς εξηγείται το φαινόμενο, Έθνος, διαθέσιμο εδώ
- Ελλάδα- ακραία καιρικά φαινόμενα: Πόσοι και πώς έχασαν τη ζωή τους το 2021;, Naftemporiki.gr, διαθέσιμο εδώ
- Τι προκαλεί τα ακραία καιρικά φαινόμενα, Η Καθημερινή, διαθέσιμο εδώ
