Της Σοφίας Χρηστακίδου,
Για τη χώρα του Μεξικού έχουν ειπωθεί αρκετά πράγματα σε προηγούμενα άρθρα. Πριν λίγο καιρό αναλύσαμε στο Ραντάρ Αναπτυσσόμενων Χωρών τη γενικότερη εικόνα της οικονομίας και της κοινωνίας της, ενώ αναφερθήκαμε, αντίστοιχα, και στο startup οικοσύστημά της. Είδαμε γενικότερα ότι τα τελευταία χρόνια έχουν γίνει αρκετές προσπάθειες προκειμένου να αναπτυχθεί η επιχειρηματικότητα και η καινοτομία και, ως αποτέλεσμα των προσπαθειών αυτών, έχουν ιδρυθεί αρκετές startup επιχειρήσεις με μεγάλη κεφαλαιοποίηση και τζίρο δισεκατομμυρίων. Από την άλλη, όμως, είδαμε ότι υπάρχει και ένα σαθρό πολιτικό και κανονιστικό πλαίσιο, το οποίο αποτελεί τροχοπέδη για την περεταίρω οικονομική ανάπτυξη της χώρας. Μάλιστα, το εμπόριο ναρκωτικών και η διαφθορά αποτελούν κάποια από τα βασικότερα προβλήματα τα οποία ταλανίζουν τη χώρα εδώ και πολλά χρόνια.
Γενικότερα, λοιπόν, η οικονομία με την κοινωνία είναι άμεσα συνδεδεμένες και το ίδιο ακριβώς συμβαίνει με την οικονομία και την ανάπτυξη της καινοτομίας. Μια σαθρή κοινωνία έχει ως αποτέλεσμα μια σαθρή οικονομία και το αντίστροφο. Έτσι ακριβώς, λοιπόν, μια σαθρή οικονομία έχει ως αποτέλεσμα ένα φτωχό καινοτομικό πλαίσιο και το ανάποδο. Η σχέση αυτών των παραμέτρων είναι αμφίδρομη και η μία επηρεάζει την άλλη. Οι επιστήμονες δυσκολεύονται να απαντήσουν στο αν μια σαθρή κοινωνία έχει ως αποτέλεσμα μια σαθρή οικονομία ή το αντίθετο. Έτσι, υπάρχει αντίστοιχα δυσκολία στο να απαντήσουμε στο ερώτημα εάν το γενικότερο οικονομικό πλαίσιο είναι εκείνο που επηρεάζει την εκτόξευση της καινοτομίας ή αν η καινοτομία καθεαυτή είναι εκείνη που καθορίζει το αν υπάρχει οικονομική ανάπτυξη ή όχι. Υπάρχουν πολλές απόψεις επάνω στο θέμα αυτό, η επικρατέστερη, όμως, υποστηρίζει ότι υπάρχει μια συνεχής δυναμική μεταξύ αυτών των παραμέτρων και ότι δεν μπορούμε να δούμε ξεχωριστά τη μία από την άλλη. Οι προσπάθειές μας θα πρέπει να κατευθύνονται και στις δύο παραμέτρους εάν θέλουμε να έχουμε αποτέλεσμα.
Σε αυτή τη λογική μπορούμε να ισχυριστούμε ότι η ψηφιοποίηση των χωρών είναι και αυτή μία παράμετρος, η οποία βοηθά στην ανάπτυξη της καινοτομίας των χωρών. Εάν, για παράδειγμα, το κράτος επενδύει στον συγκεκριμένο τομέα, οι επίδοξοι επιχειρηματίες θα έχουν πρόσβαση σε έξυπνες τεχνολογίες, θα διεκπεραιώνουν τις επαναλαμβανόμενες και μη παραγωγικές εργασίες πολύ πιο γρήγορα, θα έχουν πρόσβαση σε (γρήγορο) διαδίκτυο και σε ασφαλείς servers για την πραγματοποίηση των πληρωμών τους και της ασφαλούς ανταλλαγής δεδομένων κ.λπ. Από την άλλη, βέβαια, μπορεί να ισχυριστεί κανείς ότι η ψηφιοποίηση μιας χώρας πραγματοποιείται καλύτερα, όταν οι διάφοροι επιστήμονες και επιχειρηματίες εφευρίσκουν γρηγορότερους, φθηνότερους, και αποδοτικότερους τρόπους προκειμένου να πραγματοποιηθεί η ψηφιακή μετάβαση των εκάστοτε χωρών. Εδώ δε θα προσπαθήσουμε να απαντήσουμε στο ερώτημα αυτό, είναι όμως σαφές ότι η μία παράμετρος επηρεάζει την άλλη. Επομένως, ο αναγνώστης θα πρέπει να έχει στον νου του ότι μιλάμε για μια χώρα, η οποία βρίσκεται στο μεταίχμιο των Αναπτυσσόμενων Χωρών, επομένως, οποιαδήποτε μεταβλητή αναλυθεί από εδώ και στο εξής θα πρέπει να τίθεται στο συγκεκριμένο οικονομικό πλαίσιο. Σε κάθε περίπτωση, πάντως, η ψηφιοποίηση δρα θετικά στην οικονομική ανάπτυξη και ακόμη περισσότερο στο επίπεδο διαβίωσης των πολιτών.
Το πρώτο μέγεθος που θα μελετηθεί είναι το ποσοστό του πληθυσμού που χρησιμοποιεί το διαδίκτυο. Γενικότερα, το Μεξικό βρίσκεται σε ένα σχετικά καλό επίπεδο, λίγο πιο επάνω από τον μέσο όρο των χωρών της Λατινικής Αμερικής και της Καραϊβικής, όσον αφορά το μέγεθος αυτό. Επίσης, βρίσκεται πολύ κοντά στα αντίστοιχα ποσοστά ανεπτυγμένων χωρών, όπως είναι για παράδειγμα η Γερμανία. Εδώ, θα πρέπει να σημειώσουμε την τάση που σχηματίζεται από δύο διαφορετικές ομάδες χωρών. Στις περισσότερο ανεπτυγμένες χώρες (όχι σε όλες, αλλά σε αρκετές) παρουσιάζεται μια καθίζηση του συγκεκριμένου μεγέθους, ενώ στις αναπτυσσόμενες παρατηρούμε συνεχή αύξηση. Συγκρίνοντας, λοιπόν, τις επιδόσεις της Γερμανίας με αυτές του Μεξικού, θα μπορούσαμε να πούμε ότι ίσως το χάσμα που υπάρχει μεταξύ των πλουσιότερων και των φτωχότερων χωρών στην πρόσβαση στο διαδίκτυο έχει αρχίσει να κλείνει. Για να πούμε κάτι τέτοιο όμως με σιγουριά, θα πρέπει να κάνουμε μία ολοκληρωμένη μελέτη. Σε κάθε περίπτωση το γεγονός ότι κλείνει η «τρύπα» μεταξύ των δύο αυτών χωρών, αποτελεί καλή είδηση για το Μεξικό.
Στη συνέχεια, θα εξετάσουμε τον αριθμό συνδρομών γρήγορου διαδικτύου στη χώρα. Το γρήγορο διαδίκτυο γενικότερα είναι βασική προϋπόθεση για την ανάπτυξη διαφόρων επιχειρηματικών δραστηριοτήτων και για την εύρυθμη λειτουργία διαφόρων πτυχών του κράτους. Η επαγγελματική χρήση του διαδικτύου διαφέρει κατά πολύ από την οικιακή. Βέβαια, και οι οικιακοί χρήστες θα πρέπει να είναι σε θέση να χρησιμοποιήσουν γρήγορο internet, για την ταχύτερη περάτωση των online διεργασιών τους. Η πρόσβαση των οικιακών χρηστών στο γρήγορο internet είναι ένα μέτρο του επιπέδου διαβίωσης. Το Μεξικό βρίσκεται υψηλότερα από τον μέσο όρο των χωρών της περιοχής, όμως, βρίσκεται αρκετά χαμηλότερα σε σχέση με τον μέσο όρο των χωρών που βρίσκονται στην ίδια εισοδηματική ομάδα με αυτή (Χώρες Μεσαίου και Υψηλού Εισοδήματος). Επομένως, οι επιδόσεις της στον τομέα αυτόν είναι αρκετά καλές για την περιοχή στην οποία ανήκει, όμως υπάρχουν πολλά περιθώρια βελτίωσης, όχι μόνο του Μεξικού αλλά και ολόκληρης της περιοχής.
Στο σημείο αυτό θα πρέπει να σημειώσουμε ότι το τηλεφωνικό δίκτυο και κατ’ επέκταση η πρόσβαση στο διαδίκτυο, τόσο το απλό/οικιακό όσο και το γρήγορο/επαγγελματικό, εξαρτώνται σε τεράστιο βαθμό από τις κρατικές επενδύσεις. Ο τομέας αυτός ενέχει υπερβολικό ρίσκο, προκειμένου να μπορέσει να το αναλάβει κάποιος ιδιώτης, επομένως η επέμβαση του κράτους είναι καταλυτική. Βέβαια, μετά από τη διενέργεια των επενδύσεων αυτών, θα πρέπει να επιτραπεί η είσοδος ιδιωτών, αλλά αυτή θα πρέπει να γίνει με προσοχή, χωρίς να δημιουργηθούν μεγάλα μονοπώλια. Γενικότερα η πραγματοποίηση τέτοιων μεγάλων κρατικών έργων είναι λεπτή υπόθεση και θα πρέπει να τηρηθούν οι κατάλληλες ισορροπίες, ώστε ο κρατικός παρεμβατισμός να μην πνίγει την ιδιωτική πρωτοβουλία, αλλά από την άλλη να μην καρπώνονται οι ιδιώτες τα χρήματα των φορολογούμενων, δημιουργώντας μονοπωλιακές καταστάσεις.
Όσον αφορά συγκεκριμένα το Μεξικό, η χώρα ξεκίνησε μια αναθεώρηση του νομικού πλαισίου και των πολιτικών του από το 2013, που αφορούσαν τις τηλεπικοινωνίες. Κατά τη διάρκεια της αναθεώρησης αυτής εφάρμοσε τις 28 από τις 31 συστάσεις του ΟΟΣΑ έως το 2017, η οποίες αφορούσαν τον συγκεκριμένο τομέα. Μεταξύ άλλων μέτρων, άνοιξε την αγορά του σε ιδιώτες, κατάργησε τους περιορισμούς στις Άμεσες Ξένες Επενδύσεις σε υπηρεσίες τηλεπικοινωνιών και δορυφορικών επικοινωνιών και πέτυχε με επιτυχία την Ψηφιακή Μετάβαση το 2016, η οποία ενίσχυσε τις εγχώριες επικοινωνιακές υποδομές της χώρας.
Τέλος, θα εξετάσουμε τον αριθμό των ασφαλών servers που υπάρχουν ανά ένα εκατομμύριο ανθρώπους. Οι ασφαλείς severs είναι απαραίτητοι για την ομαλή λειτουργία των επιχειρήσεων και του κράτους. Για να αντιληφθεί κανείς τη σημαντικότητά τους, αρκεί να σκεφτεί τι θα γινόταν, εάν δεν μπορούσε να πραγματοποιήσει με ασφάλεια τις τραπεζικές του συναλλαγές ή να συνδεθεί χωρίς προβλήματα και χωρίς τον κίνδυνο της υποκλοπής των δεδομένων του στην εφορία ή σε άλλες κρατικές ψηφιακές πλατφόρμες. Στον συγκεκριμένο τομέα, το Μεξικό απέχει κατά πολύ από τον μέσο όρο των χωρών της περιοχής και ακόμη περισσότερο από τις χώρες της ίδιας εισοδηματικής ομάδας.
Συμπερασματικά, λοιπόν, βλέπουμε ότι αν και το Μεξικό είναι μια χώρα που παλεύει με τα δικά της εσωτερικά προβλήματα, βρίσκεται σε μια σχετικά καλή πορεία, όσον αφορά την ψηφιοποίησή της. Γενικότερα, δεν μπορούμε να πούμε με παρρησία ότι η μετάβαση σε μια ψηφιοποιημένη κοινωνία θα λύσει τα προβλήματα του κράτους, όμως, σε κάθε περίπτωση αποτελεί θετική εξέλιξη και θα συμβάλλει σημαντικά στο επίπεδο διαβίωσης του απλού κόσμου. Εν ολίγοις, η ψηφιοποίηση αποτελεί ένα νέο πεδίο και δεν μπορούμε να ξέρουμε με σιγουριά τα αποτελέσματά της. Μένει μονάχα να δούμε πώς θα επιδράσει τόσο στο Μεξικό όσο και στις υπόλοιπες χώρες.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Καινοτομία και Αναπτυσσόμενες Χώρες: Η περίπτωση του Μεξικού, Σοφία Χρηστακίδου, offlinepost.gr, Διαθέσιμο εδώ
- Reforming telecommunications in Mexico, OECD, Retrieved from here
