Του Φάνη Γραμμένου,
Στις βουλευτικές εκλογές της 28ης Απριλίου 2019, που διεξήχθησαν στην Ισπανία, το ισπανικό Σοσιαλιστικό Εργατικό Κόμμα (PSOE) βγήκε πρώτο σε ψήφους, χωρίς όμως να εξασφαλίζει και την πλειοψηφία των εδρών στο κοινοβούλιο, αφήνοντας βαθιά κατακερματισμένο το πολιτικό τοπίο της Ισπανίας. Λίγους μήνες μετά τις εκλογές, η Ισπανία εξακολουθεί να βρίσκεται σε κατάσταση πολιτικής αβεβαιότητας, η οποία φαίνεται να παρατείνεται στην καλύτερη έως τον Σεπτέμβριο, χωρίς να αποκλείεται το ενδεχόμενο να στηθούν νέες κάλπες τον ερχόμενο Νοέμβριο. Ο Πέδρο Σάντσεθ, παρά τη νίκη του σοσιαλδημοκρατικού κόμματος PSOE, που όμως δεν απέσπασε την απόλυτη πλειοψηφία για τον σχηματισμό αυτοδύναμης σταθερής κυβέρνησης, δεν κατάφερε τελικά να λάβει ψήφο εμπιστοσύνης στο ισπανικό Κοινοβούλιο μετά το ναυάγιο των διαπραγματεύσεων με τους Podemos του Πάμπλο Ιγκλέσιας.
Ο Πέδρο Σάντσεθ πριν από 3 μήνες, που κέρδισε και τις εθνικές εκλογές, δεν είχε καμία διάθεση να βιαστεί, για να σχηματίσει κυβέρνηση συνασπισμού. Προτίμησε να ακολουθήσει την τακτική του «παιχνιδιού της αναμονής» με τους πολιτικούς του αντιπάλους, επιχειρώντας να τους αποδυναμώσει. Όπως αναφέρει στο “Politico” ο Χοσέ Γκαρσία Μαργκάλο, βουλευτής του Συντηρητικού Κόμματος και πρώην Υπουργός Εξωτερικών, ο Σάντσεθ είχε μπροστά του έναν καθαρό ορίζοντα, εννοώντας ότι οι έδρες που του υπολείπονταν για να σχηματίσει κυβέρνηση μειοψηφίας του έδιναν αρκετές επιλογές. Είτε να συνεργαστεί με τους Φιλελεύθερους Πολίτες, είτε να σχηματίσει έναν πολυκομματικό συνασπισμό με τους αριστερούς Podemos, το Εθνικιστικό Βασκικό Κόμμα και άλλα μικρότερα κόμματα. Οι διαπραγματεύσεις με τα κόμματα αυτά κράτησαν ενάμιση χρόνο για έναν και μόνο λόγο: Για να κάνει τους αντιπάλους του να κουραστούν και να μην έχουν πολλές απαιτήσεις. Όπως λέει και η ισπανική παροιμία, «να κάθεσαι μπροστά από την πόρτα του σπιτιού σου μέχρι να εμφανιστεί το πτώμα του αντιπάλου σου». Η τακτική αυτή όμως, όχι μόνο δεν τον βοήθησε, αλλά του γύρισε και μπούμερανγκ.
Οι συνομιλίες μεταξύ των Ισπανών Σοσιαλιστών και του αριστερού κόμματος Podemos για την παροχή ψήφου εμπιστοσύνης στον υπηρεσιακό πρωθυπουργό, Πέδρο Σάντσεθ, κατέρρευσαν, καθώς δεν έγινε αποδεκτό το αίτημα των Podemos για τουλάχιστον πέντε χαρτοφυλάκια, μεταξύ των οποίων το κρίσιμο Υπουργείο Εργασίας. Όπως σχολίαζε στην ανάλυση της “El Pais”, σύμφωνα με το Σοσιαλιστικό Κόμμα, εάν ο Σάντσεθ υποχωρούσε στις απαιτήσεις των Podemos, με αντάλλαγμα την υποστήριξή τους στην ψηφοφορία επί της ψήφου εμπιστοσύνης, το αποτέλεσμα θα ήταν η δημιουργία «δυο κυβερνήσεων σε μία» και η πλειονότητα των κοινωνικών και οικονομικών πολιτικών θα περνούσε στα χέρια του Ιγκλέσιας. Με βάση πληροφορίες της “El Pais”, η τελευταία προσφορά του Σάντσεθ προς τον Ιγκλέσιας περιελάμβανε ρόλο αναπληρωτή Πρωθυπουργού, ο οποίος θα καλύπτει τις κοινωνικές υποθέσεις, καθώς και τρία υπουργεία: Στέγασης και Κοινωνικής Οικονομίας, Υγείας και Κοινωνικών Υποθέσεων και Ισότητας. Ο Ιγκλέσιας, όμως, ήθελε και τον έλεγχο του υπουργείου Εργασίας. Το PSOE διαφώνησε, με το σκεπτικό ότι οι Podemos δεν είναι οι κατάλληλοι συνομιλητές με τις επιχειρήσεις.
Ο υπηρεσιακός Πρωθυπουργός της Ισπανίας, Πέδρο Σάντσεθ έχασε, όπως ήταν αναμενόμενο, και τη δεύτερη ψηφοφορία για την παροχή ψήφου εμπιστοσύνης από το κοινοβούλιο, στις 25 Ιουλίου 2019, γεγονός που αυξάνει τις πιθανότητες για προκήρυξη νέων βουλευτικών εκλογών εντός του έτους. Μετά από αρκετές εβδομάδες διαπραγματεύσεων, ο Σάντσεθ δεν κατάφερε να εξασφαλίσει τη στήριξη του κόμματος της ριζοσπαστικής αριστεράς Unidas Podemos. Με 124 ψήφους υπέρ (των βουλευτών του Σοσιαλιστικού κόμματος PSOE και ενός τοπικού βουλευτή), 155 κατά και 67 αποχές, ανοίγει πλέον ένα νέο κεφάλαιο πολιτικής αβεβαιότητας στην Ισπανία.
Αναμφίβολα, όμως, η γενική αβεβαιότητα που επικρατεί στην Ισπανία, επηρεάζει ποικίλους τομείς της, με βαρύνουσα σημασία τις συνέπειές της στην οικονομία της χώρας. Η ισπανική οικονομία είχε αναπτυχθεί τα τελευταία χρόνια με υψηλό ρυθμό, αψηφώντας τη δυσλειτουργία του ισπανικού πολιτικού συστήματος. Ωστόσο, οι καλές εποχές για την οικονομία φτάνουν στο τέλος τους, ακριβώς τη στιγμή, που η ενίσχυση της απήχησης που έχει η Ακροδεξιά, επιδεινώνει την παράλυση που υπάρχει στο πεδίο της οικονομικής πολιτικής. Ο Σοσιαλιστής Ισπανός Πρωθυπουργός Πέδρο Σάντσεθ κατάφερε να σχηματίσει έναν ετερόκλητο κυβερνητικό συνασπισμό, ωστόσο δεν διαθέτει τις απαραίτητες ψήφους ώστε να «περάσει» τον προϋπολογισμό. Η λογική επόμενη κίνηση θα έπρεπε να είναι η προκήρυξη πρόωρων εκλογών, δεδομένου πως οι Σοσιαλιστές προηγούνται του αντίπαλου συντηρητικού Λαϊκού Κόμματος στις δημοσκοπήσεις.
Ο Σάντσεθ θα μπορούσε ενδεχομένως να σχηματίσει πιο σταθερή κυβέρνηση με το κεντρώο κόμμα των Ciudadanos, το οποίο έχει τη βάση του στην Καταλονία, και ενίσχυσε σημαντικά την απήχησή του, όντας αντίθετο στην απόσχιση της περιοχής από την Ισπανία. Ωστόσο, η άνοδος του κόμματος Vox, το οποίο είναι κατά της μετανάστευσης και στις πρόσφατες εκλογές στην Ανδαλουσία απέσπασε το 11% των ψήφων, περιπλέκει την πολιτική κατάσταση. Πρόκειται για την πρώτη εκλογική επιτυχία της Ακροδεξιάς μετά την αποκατάσταση της δημοκρατίας στην Ισπανία στα τέλη της δεκαετίας του 1970.Το Vox έχει μεγαλύτερη απήχηση σε περιοχές που ψηφίζουν παραδοσιακά Κεντροδεξιά, ωστόσο και η εκλογική δύναμη των Σοσιαλιστών έχει υποχωρήσει κατά 7,5% από το 2015. Συνεπώς, το πιο πιθανό είναι πως ο Σάντσεθ θα προσπαθήσει εκ νέου να περάσει τον προϋπολογισμό αντί να πάει σε πρόωρες εκλογές. Η χρονική συγκυρία είναι κακή για να υπάρχει αδιέξοδο σε σχέση με τον προϋπολογισμό και τη γενικότερη πολιτική κατεύθυνση. Η Κομισιόν προβλέπει πως η ισπανική οικονομία θα επιβραδυνθεί στο 2,2% το 2019, δηλαδή σχεδόν μία ολόκληρη ποσοστιαία μονάδα σε σύγκριση με το 2017.
Το κεντροαριστερό PSOE αναμφίβολα εξελίχθηκε σε μεγάλο βαθμό και φαίνεται σχεδόν βέβαιο ότι ο αρχηγός του, Pedro Sánchez θα συνεχίσει να είναι Πρωθυπουργός. Αλλά θα χρειαστεί την υποστήριξη του “Podemos”, του λαϊκιστικού αριστερού κόμματος, υπό την ηγεσία του Πάμπλο Ιγκλέσιας, και άλλων κομμάτων, πιθανόν συμπεριλαμβανομένου και του βασκικού εθνικιστικού κόμματος, του PNV. Ένας δυνητικός συνασπισμός του παραδοσιακού δεξιού ΡΡ, του Λαϊκού Κόμματος και των αμφισβητιών της δεξιάς, “Οι πολίτες” (Ciudadanos), συμπεριλαμβανομένου ενδεχομένως και του ακροδεξιού κόμματος Vox, φαίνεται μάλλον απίθανο. Εναπόκειται πλέον στον Σάντσεθ να αποφασίσει εάν θέλει να επιχειρήσει και να αναζητήσει τη στήριξη του Κοινοβουλίου το Σεπτέμβρη ή να πάει κατευθείαν σε εκλογές.
Γεννημένος στην Αθήνα το 1999 και κάτοικος Παλαιού Φαλήρου, έλκει την καταγωγή του από την Λακωνία την οποία αγαπά ιδιαίτερα. Φοιτεί στο 3ο έτος του τμήματος Διεθνών, Ευρωπαϊκών και Περιφερειακών Σπουδών του Παντείου Πανεπιστημίου και έχει ιδιαίτερη έφεση στο Διεθνές Δίκαιο και τα σύγχρονα πολιτικά ζητήματα. Έχει επίσης συμμετάσχει σε προσομοιώσεις δικών (MICC Poland, Greece 2019), καθώς και σε άλλα προσομοιωτικά μοντέλα οργάνων της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Europa.S). Στην ομάδα του OffLine Post, έχει αναλάβει την συγγραφή άρθρων διεθνούς ενδιαφέροντος, για τα οποία πιστεύει πως οι νέοι πρέπει να έχουν ενεργό δράση.
