Της Παρής Στεφανή,
Είναι γεγονός πως η παρακολούθηση ειδήσεων, η ανάγνωση εφημερίδων, η ενημέρωση σε διεθνές επίπεδο, και όχι μόνο, θέτουν ενώπιόν μας, αρκετές φορές, τη μουσουλμανική θρησκεία, όπως και τα ήθη, τα έθιμα, τις συνήθειες και τις πρακτικές που ακολουθούνται βάσει αυτής. Δεν είναι λίγες, όμως, οι φορές κατά τις οποίες οι όροι «Ισλάμ» και «Ισλαμισμός» χρησιμοποιούνται εσφαλμένα και λογίζονται ως ταυτόσημοι. Θα ήταν εύλογο, λοιπόν, να γίνουν οι απαραίτητες διευκρινίσεις σχετικά με αυτό το ζήτημα, ώστε να αποφεύγεται η αυθαίρετη ταύτιση των δύο αυτών όρων, είτε εξαιτίας άγνοιας είτε εξαιτίας επιπολαιότητας.
Συνοπτικά, ο όρος «Ισλάμ» αναφέρεται γενικότερα στη μουσουλμανική θρησκεία, ενώ ο όρος «Ισλαμισμός» αναφέρεται σε ένα πολιτικό–θρησκευτικό κίνημα. Το Ισλάμ είναι η δεύτερη μεγαλύτερη θρησκεία στον κόσμο μετά τον Χριστιανισμό, καθώς «καλύπτει» περίπου το 25% του παγκόσμιου πληθυσμού. Ισλάμ σημαίνει υποταγή και υπακοή στη βούληση του Αλλάχ. Ως ετυμολογία, είναι απαρέμφατο της τέταρτης ρίζας του ρήματος «σαλιμά», το οποίο σημαίνει «είμαι πλήρης, άρτιος, ακέραιος, σώος και αβλαβής». Στα Ελληνικά έχουν χρησιμοποιηθεί πολλές και διάφορες ονομασίες για να το προσδιορίσουν, όπως: «Ισλαμισμός», «Μουσουλμανισμός» και «Μωαμεθανισμός». Ο όρος «Μωαμεθανισμός» απορρίπτεται από τους Μουσουλμάνους, καθώς δεν είναι λάτρεις του Μωάμεθ, αλλά απλώς αποτελούν ακόλουθους της διδασκαλίας του.
Η σύγχυση μεταξύ των όρων: Μουσουλμάνος και ισλαμιστής, που απορρέουν αντίστοιχα από τους όρους «Ισλάμ» και «Ισλαμισμός», αποτελεί σοβαρό ζήτημα, το οποίο χρήζει διευκρίνισης, από τη στιγμή που αποτελεί αντικατοπτρισμό της τυχόν ιδεολογικής κατεύθυνσης των εκάστοτε προσώπων. Συγκεκριμένα, για τους οπαδούς του Ισλαμισμού, το Ισλάμ έχει ως σκοπό την εξάπλωσή του σε ολόκληρο τον κόσμο με οποιοδήποτε μέσο, βίαιο ή μη. Αυτή ακριβώς η σχολή σκέψης, και όχι ολόκληρο το Ισλάμ, αποκαλείται Ισλαμισμός. Αποτελεί κίνημα που απαιτεί την εφαρμογή του Ισλαμικού Νόμου ως νόμου του κράτους. Βαθύτερα, αποσκοπεί στην παγκόσμια κυριαρχία του Ισλάμ, γεγονός που δεν μπορεί να επιτευχθεί δίχως την υιοθέτηση αρνητικής στάσης απέναντι στη διάκριση θρησκείας και κράτους.
Επομένως, ένας Ισλαμιστής είναι και αυτόματα Μουσουλμάνος, όμως, ένας Μουσουλμάνος δεν είναι αυτόματα Ισλαμιστής.
Ταυτόχρονα, το ποσοστό των Ισλαμιστών που θεωρεί τη βία απαραίτητο στοιχείο για τη συνέχιση της ισλαμικής παράδοσης του Ιερού Πολέμου, ονομάζονται Τζιχαντιστές. Επομένως, δεν είναι όλοι οι Μουσουλμάνοι Ισλαμιστές, και παράλληλα, δεν είναι και όλοι οι Ισλαμιστές Τζιχαντιστές. Ωστόσο, οι Τζιχαντιστές είναι οπωσδήποτε Ισλαμιστές. Το Τζιχάντ σημαίνει στην Αραβική γλώσσα «αγώνας, πάλη, μάχη», και στην ουσία σημαίνει τη σύγκρουση η οποία προκαλείται για λόγους πίστης, και για αυτόν ακριβώς το λόγο μεταφράζεται ως ιερός πόλεμος.
Η διαφορά, επομένως, ανάμεσα στο Ισλάμ και στον Ισλαμισμό είναι θεμελιώδης, την οποία πρέπει να γνωρίζουν όχι μόνο εκείνοι που ασχολούνται συστηματικά με τη θρησκειολογία, αλλά και όσοι σπεύδουν να εκφράσουν ρατσιστικές επιθέσεις ενάντια στους Μουσουλμάνους, οι οποίοι ασπάζονται το Ισλάμ. Τέτοιου είδους στερεοτυπικές αντιλήψεις παρουσιάζουν το σύνολο των Μουσουλμάνων ως βίαιους, αντιδημοκρατικούς και φανατικούς υπερασπιστές των πιστεύω τους. Η πραγματικότητα είναι πως αναφέρονται δίχως να το γνωρίζουν στους ισλαμιστές, εκείνους δηλαδή που επιδιώκουν τη διακυβέρνηση των χωρών τους στη βάση του ισλαμικού νόμου. Οι Ισλαμιστές είναι αριθμητικά, όμως, πολύ λιγότεροι και από αυτούς εκείνοι που αξιώνουν να επιβάλλουν τη θρησκεία τους διά της βίας είναι ελάχιστοι.
Συγκεκριμένα, όλες οι διεθνείς μελέτες συμφωνούν στο ότι από το 1,6 δισ. των μουσουλμάνων διεθνώς, εκείνοι που εμπλέκονται στα δίκτυα της Αλ Κάιντα ή του Ισλαμικού Κράτους είναι περίπου 100.000. Σαφώς πρόκειται για έναν αξιοσημείωτο αριθμό φανατισμένων προσώπων που σκορπούν το θάνατο και τη βία όπου εκείνοι αποφασίσουν. Δεν αντικατοπτρίζει, όμως, σε καμία περίπτωση, το σύνολο των Μουσουλμάνων.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- İslam, tr.wikipedia.org, διαθέσιμο εδώ
- İslamcılık, tr.wikipedia.org, διαθέσιμο εδώ
- Το ”Ισλαμικό Κράτος” στην Ελλάδα, bloko.gr, διαθέσιμο εδώ
- Ισλάμ και Ισλαμισμός: Έννοιες ταυτόσημες ή διακρινόμενες; Επίλυση παρανοήσεων με τη βοήθεια των επιστημών της Ιστορίας και της Θρησκειολογίας, hea.edu.gr, διαθέσιμο εδώ
- Τζιχαντισμός, el.wikipedia.org, διαθέσιμο εδώ
