Της Κωνσταντίνας Μουμτζή,
Ο Ντάρεν Αρονόφσκι, είναι γνωστός για την ενασχόλησή του με τη σκηνοθεσία, τη συγγραφή σεναρίων και την παραγωγή ταινιών. Οι διασημότερες δουλειές του είναι οι ταινίες «Ρέκβιεμ για ένα Όνειρο» (Requiem for a Dream), 2000, «Ο Παλαιστής» (The Wrestler), 2009, και «Μαύρος Κύκνος» (Black Swan), 2010, για την οποία έλαβε την πρώτη του υποψηφιότητα για Όσκαρ Σκηνοθεσίας ανάμεσα σε πολλές ακόμα ταινίες. Πολλοί ενδέχεται να έχουν παρακολουθήσει κάποια από τις ταινίες του ή να έχουν διαβάσει πληροφορίες σχετικά με τη δραστηριότητά του.
Το ενδιαφέρον του για τις τέχνες εκδηλώνεται από νωρίς, υπό τη μορφή της παρακολούθησης πλειάδας θεατρικών παραστάσεων, εντούτοις λαμβάνει σάρκα το 1987, όποτε εισάγεται στο Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ, όπου έρχεται σε επαφή με το αντικείμενο του κινηματογράφου, των κινουμένων σχεδίων και της ανθρωπολογίας, με ειδίκευση στην κοινωνική ανθρωπολογία. Η πρώτη του ταινία είναι το «π» (Pi) του 1998, η οποία αποτελεί ψυχολογικό θρίλερ. Η επόμενη ταινία, το «Ρέκβιεμ για ένα Όνειρο», μία από τις πλέον επιτυχημένες παραγωγές του σκηνοθέτη, που κυκλοφόρησε το 2000 και είναι επίσης ψυχολογικό θρίλερ. Ακολουθεί το 2006 το δράμα «Η πηγή της ζωής» και δύο χρόνια αργότερα, κυκλοφορεί η ταινία «Ο Παλαιστής», που αποτέλεσε τη μεγαλύτερη εισπρακτική επιτυχία του σκηνοθέτη. Το 2009, έρχεται ο «Μαύρος Κύκνος», ένα ακόμα ψυχολογικό θρίλερ. Στις πρόσφατες δημιουργίες του σκηνοθέτη, κατατάσσεται το 2014 η ταινία «Νώε» και το 2017 η ταινία «Μητέρα!». Στο προσεχές μέλλον, αναμένεται η νέα ταινία του «Η Φάλαινα».
Αυτό που καθιστά τον Ντάρεν Αρονόφσκι έναν καινοτόμο και κυρίως αληθινό σκηνοθέτη, είναι τα μηνύματα που προβάλει σε όλες του τις ταινίες. Δεν διστάζει να φθάσει στα όρια προκειμένου να κατορθώσει να μοιραστεί με τον θεατή τις σκέψεις και τα συναισθήματά του. Συνδυάζει με μαεστρία την πολυπλοκότητα της ψυχολογίας με την απλότητα της ανθρώπινης φύσης, αναδεικνύοντας κατ’ αυτόν τον τρόπο ζητήματα της καθημερινότητας που συνήθως αγνοούμε.
Σε όλες του τις ταινίες, πραγματεύεται λεπτά ζητήματα που ίσως να θεωρούνται ταμπού από πολλούς. Τέτοιες θεματικές είναι ο εθισμός, η φθαρτότητα του ανθρώπινου σώματος, οι φοβίες, το ασυνείδητο, η σχέση ανθρώπου-φύσης, ο θάνατος και η εξιλεωτική διάστασή του. Κάθε ταινία, αποτελεί και μια αλληγορία.
Ο ίδιος προσπαθεί να μην χάσει την αυθεντικότητά του και οι ταινίες του να αποτελούν καθαρά δικά του δημιουργήματα. Μάλιστα, σε ομιλία του έχει αναφέρει πως: «Είμαι το περιεχόμενο των ταινιών μου. Είμαι ο παλαιστής, η μπαλαρίνα, οι χαρακτήρες του Μπαρδέμ και της Λόρενς. Είμαι κάθε χαρακτήρας της κάθε ταινίας μου».
Η εμμονή, ο εθισμός και το μέχρι πόσο μακριά μπορεί να φτάσει ο άνθρωπος για να αγγίξει τα όρια του, και γιατί όχι, να τα ξεπεράσει, είναι μερικά από τα χαρακτηριστικά στο έργο του Ντάρεν Αρονόφσκι. Αμέσως μετά τον ματωμένο «Παλαιστή», ο Αρονόφσκι συνεχίζει τη χαρτογράφηση της άγριας ανθρώπινης ψυχής, περνώντας μέσα από τα βαλτώδη νερά της παράνοιας, με τον «Μαύρο Κύκνο», ένα σκοτεινό παραμύθι ενηλικίωσης το οποίο εκτυλίσσεται γύρω από τη θεωρία ότι κανείς δεν είναι πραγματικά ζωντανός μέχρι να βρεθεί στο χείλος της αυτοκαταστροφής.
Ο «Παλαιστής» και ο «Μαύρος Κύκνος» συχνά παραλληλίζονται ως δύο αλληλοσυμπηρώμενες όψεις. Αυτό που κατορθώνει με τις δύο αυτές ταινίες ο Αρονόφσκι είναι να δημιουργήσει μια ωδή στην ανδρική και θηλυκή, αντίστοιχα, ψυχοσύνθεση, με τους χαρακτήρες να προσπαθούν απεγνωσμένα να αγγίξουν την τελειότητα, όπως εκείνοι την αντιλαμβάνονται. Πιο συγκεκριμένα, στον «Παλαιστή», παρόλη τη σκληρότητα και την επιθετικότητα που επικρατούν μέσα στο ρινγκ, ο σκηνοθέτης, μέσα από μικρά στιγμιότυπα, αναδεικνύει την ανάγκη για ανθρωπιά και ενσυναίσθηση. Στην «Πηγή της ζωής», ο προβληματισμός για τον θάνατο και την απώλεια φαίνεται να καταλήγει στο συμπέρασμα ότι η διαρκής αναζήτηση της αιωνιότητας αποτελεί μονόδρομο για τη συνειδητοποίηση του τώρα. Ομοίως, το «Ρέκβιεμ για ένα Όνειρο», μέσω της γλαφυρής παρουσίασης του εθισμού και του πόσο εύκολο είναι ένας άνθρωπος να προσκολληθεί σε κάτι το οποίο τελικά τον βλάπτει, ανακαλύπτουμε πόσο δύσκολη και περίπλοκη διαδικασία είναι η ανεύρεση της ευτυχίας.
Συμπερασματικά, όλες οι ταινίες του Αρονόφσκι συνιστούν αφορμή γόνιμης ενδοσκόπησης. Κάθε ταινία έχει να διδάξει κάτι τον θεατή και να διευρύνει τους ορίζοντές του, κάνοντάς τον να αμφισβητήσει τα κατεστημένα και να ενστερνιστεί εναλλακτικές προσεγγίσεις. Ελπίζουμε να ακολουθήσουν πολλές ταινίες του σκηνοθέτη, οι οποίες θα κινούνται στο ίδιο μήκος κύματος.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Ο Ντάρεν Αρονόφσκι επιστρέφει με την “Φάλαινα”, moveitmag.gr, διαθέσιμο εδώ.
- Ο Ντάρεν Αρονόφσκι παραδίδει τον Δεκάλογο του Ανεξάρτητου Δημιουργού, cinemagazine.gr, διαθέσιμο εδώ.
- To Flix βάζει τις ταινίες του Ντάρεν Αρονόφσκι στη (σωστή) σειρά, flix.gr, διαθέσιμο εδώ.
