Του Παναγιώτη Στρίκου,
Η Γαλλία και ιδίως το Παρίσι διαδραμάτισαν κομβικό ρόλο ως προς τη γέννηση, τη δημιουργία και την ανύψωση της λεγόμενης Έβδομης Τέχνης. Το ίδιο το Παρίσι κατείχε διαχρονικό και προνομιακό ρόλο ως προς τα πολιτιστικά, κοινωνικά και πολιτικά δρώμενα, καθώς αποτελούσε ένα πνευματικό και πολιτικό κέντρο όπου κάθε καλλιτέχνης, κάθε ελευθερόφρων και πνευματικός άνθρωπος μπορούσε να βρει καταφύγιο, να εκφραστεί και να δημιουργήσει. Καλλιτέχνες όχι μόνο από τη Γαλλία αλλά και από ολόκληρο τον κόσμο βρίσκανε στο Παρίσι το αποκούμπι της καλλιτεχνικής τους ανησυχίας. Μια καλλιτεχνική μήτρα που γεννούσε -και γεννά- ζωγράφους, ποιητές, συγγραφείς, μουσικούς, ηθοποιούς, σκηνοθέτες, χορευτές κλπ. Λογικό επακόλουθο μέσα σε αυτό το πολιτιστικό κέντρο να γαλουχήθηκε η κινηματογραφική παιδεία, η οποία όπως θα δούμε πήγαζε από κοινωνικές παραμέτρους.
Έτσι, στο Παρίσι άρχισε να δημιουργείται μια κινηματογραφοφιλία, η οποία προσέδιδε έξαψη και δημιουργία στους καλλιτέχνες που την αντιπροσώπευαν και ως εκ τούτου στον κόσμο της πόλης. Θεωρώ την κινηματογραφοφιλία «υπεύθυνη» για την κινηματογραφική διαπαιδαγώγηση στη Γαλλία. Όταν αγαπάς να βλέπεις ταινίες, αναρωτιέσαι, στοχάζεσαι, συζητάς πάνω σε αυτές, τότε αυτομάτως δημιουργείς (όπως και σε οτιδήποτε άλλο) ένα θεμελιακό πνευματικό στερέωμα πάνω σε ένα αντικείμενο, το οποίο εδώ είναι ο Κινηματογράφος. Επομένως, μαζί με την ανύψωση της κινηματογραφοφιλίας και ως εκ τούτου την αυτονομία του σκηνοθέτη και τα κινηματογραφικά κινήματα (νουβέλ βαγκ) ο Γαλλικός κινηματογράφος άρχισε να διαπαιδαγωγεί τον κόσμο του, να τον συγκεντρώνει στις αίθουσές του, στις ταινιοθήκες και στις κινηματογραφικές λέσχες όπου ήταν σε θέση να αναλύει, να συζητά, να διεκπεραιώνει μια άποψη για ένα έργο. Βεβαίως, πολύ σημαντικό ρόλο έπαιξε και η υποδομή του Παρισιού, το οποίο έχει τους περισσότερους κινηματογράφους από κάθε άλλη πόλη.
Παρατηρείται, λοιπόν, μια πόλη και μία χώρα όπου όλοι οι παράγοντες βοηθούν και στηρίζουν διαχρονικά την κινηματογραφική παιδεία. Προσωπικά, θεωρώ πως η κινηματογραφική όπως και κάθε καλλιτεχνική παιδεία είναι πρωτίστως κοινωνιολογικό θέμα, το οποίο έχει άμεση επιρροή και στην πολιτική ζωή. Μια κοινωνική ομάδα ανθρώπων ξεκίνησε από μια κοινωνική βάση, εξοικειώθηκε, και επιμορφώθηκε πάνω σε αυτήν και με το πέρασμα των χρόνων αποτέλεσε αναπόσπαστο κομμάτι της κοινωνικής του κουλτούρας. Δεν μπορούμε να παραβλέψουμε πως το κοινωνικό θεμέλιο έχει χρονική προτεραιότητα από το πολιτιστικό οικοδόμημα, διότι το πνευματικό status quo κάποιων κοινωνιών, όπως λόγου χάριν του Παρισιού, ήταν ετοιμότερο να αγκαλιάσει πολιτιστικές δημιουργίες. Οι άνθρωποι συζητούσαν έπειτα από μια ταινία και πάνω σε αυτή και έτσι ξεδιπλώνονταν θέματα που αφορούσαν την κοινωνική, πολιτική, ιδεολογική και προσωπική ζωή τους. Το αποτέλεσμα αυτού ήταν πως επικοινωνούσαν μέσα από τον κινηματογράφο, κάτι που αποτελεί το βασικό συνδετικό κρίκο μιας κοινωνίας.
Εκτός αυτού, παρατηρείται πως το φιλμ ήταν και είναι ένα μέσο διάδοσης όσον αφορά τις κοινωνικές αδικίες, τα πολιτικά εγκλήματα και τα βασανιστήρια της εποχής. Δρα ως μορφωτικό με συγκινησιακές παραμέτρους μέσο, ώστε ο κόσμος να πληροφορηθεί, να μάθει, να γνωρίσει τι συνέβη στον Ψυχρό Πόλεμο, στην Λατινική Αμερική, στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο και σε όλον τον κόσμο. Λειτουργεί, σε τελική ανάλυση, ως ένα οπτικό μέσο όπου ο άνθρωπος πληροφορείται αντικρίζει κάτι νέο, κάτι διαφορετικό και λόγω αυτού επιμορφώνεται. Στην ουσία, πληροφορείται για την κοινωνική αδικία και έπειτα αφού γνωρίζει γι’ αυτήν, είναι έτοιμος να της αντιταχθεί.
Εν κατακλείδι, βλέπουμε, λοιπόν, πως ο κινηματογράφος δεν αποτελεί απλώς ένα ψυχαγωγικό μέσο, αλλά σε κοινωνίες όπως το Παρίσι λειτουργεί ως πυλώνας κοινωνικών εξελίξεων στην καρδιά των οποίων ζωντανεύουν οι πολιτιστικές καινοτομίες.
