Της Ειρήνης Λάττα,
Έχουμε ακούσει πολλές φορές για την έννοια της Παιδείας. Για το ότι γράφεται με κεφαλαίο Π, για το ότι είχε πέσει ως θέμα έκθεσης στης Πανελλήνιες, για το ότι διαχωρίζεται από την εκπαίδευση. Όσον αφορά το τελευταίο, δε γνωρίζουμε πολλοί, πως στον ορισμό της Παιδείας, ο Αριστοτέλης, ο οποίος αφιέρωνε ολόκληρα βιβλία για τη συγκεκριμένη έννοια (οι της θεωρητικής κατεύθυνσης ίσως μπορούν να πάρουν τον λόγο) δίνει τεράστια έμφαση στον ηθικό ρόλο της και λιγότερη στον πρακτικό της σκοπό. Ο Αμερικανός ψυχολόγος, Φρέντερικ Σκίνερ, δηλώνει, πως Παιδεία είναι αυτό που επιβιώνει, όταν όλα όσα έχουν μαθευτεί ξεχνιούνται.
Πολλοί ακόμη άνθρωποι του Πνεύματος έχουν ασχοληθεί ή μιλήσει για την Παιδεία.
Ένας από αυτούς είναι και ο Αντρέ Μπρετόν.
Σύμφωνα με τον ίδιο:
«Παιδεία δεν είναι τα πτυχία μας, αλλά η αισθητική μας.
Ο τρόπος με τον οποίο συνομιλούμε, φλερτάρουμε, περπατάμε στο δρόμο, κρατάμε την πόρτα να περάσει ο άγνωστος στο ασανσέρ.
Παιδεία είναι οι λέξεις μας, η διακριτικότητά μας, η ελευθερία μας, τα όρια της ελευθερίας μας, η μουσική που ακούμε, η γλώσσα του σώματός μας, το πόσο αγαπάμε να μαθαίνουμε, να αλλάζουμε, να διαβάζουμε σαν να είμαστε κάθε φορά άγραφα χαρτιά.
Παιδεία είναι η ταπεινότητα αλλά και η επιμονή στις αξίες μας, το ότι δεν είμαστε προς πώληση, το ότι σεβόμαστε τον άνθρωπο, το παιδί του άλλου, την κυρία που καθαρίζει το γραφείο μας, τον κύριο που καθαρίζει το πάρκο στο οποίο βγάζουμε βόλτα το σκύλο μας, την κοπέλα στο ταμείο.
Παιδεία είναι η μεγαλοψυχία μας, το να ποτίσουμε μία άγνωστη γλάστρα, το να φροντίζουμε την πίσω όψη του σπιτιού μας.
Παιδεία είναι το να προστατεύουν τα χέρια μας τον αδύναμο, να τα βάζουν με το θηρίο.
Παιδεία είναι το πόσο μπορούμε να έρθουμε απέναντι στο σύστημα και στους συστημικούς, παιδεία είναι η γενναιότητα και η ευθύνη.
Παιδεία είναι το να διαλέγεις τον δύσκολο δρόμο της αξιοπρέπειας, της μοναξιάς και συνάμα να καίγεται το μέσα σου για το κοινό καλό.
Για το ωραίο και τη σωτηρία του».
Μπορούμε να προσθέσουμε σε όλα αυτά πως Παιδεία είναι η ενσυναίσθηση. Η κατανόηση της θέσης του άλλου. Των συναισθημάτων και των ειδικών του γνωρισμάτων, που τον κάνουν μοναδικό στον κόσμο. Κατανόηση στους φόβους του. Κατανόηση. Μαζί με αγάπη. Αγάπη για τον εαυτό μας, αγάπη για τη δουλειά ή την καθημερινότητά μας. Αγάπη για το περιβάλλον, στο οποίο ζούμε. Αγάπη για τους άλλους. Αγάπη στον θετικό τρόπο σκέψης. Αγάπη για τη ζωή.
Το να ξέρουμε πως όσα θεωρούμε αυτονόητα, μόνο αυτονόητα δεν είναι. Και να ξέρουμε να τα αγαπάμε λίγο περισσότερο και να τα ξεχωρίζουμε.
Παιδεία είναι η εκτίμηση. Για την προσπάθειά σου, για την προσπάθεια των άλλων. Για το ότι μπορείς να προσπαθήσεις πάλι και να αρχίσεις ξανά.
Παιδεία είναι η δύναμή σου. Το ότι έχεις μάθει να μην τα παρατάς. Παιδεία είναι και η συζήτηση. Ο υγιής και εποικοδομητικός διάλογος. Η εξέλιξη της προσωπικότητας και η σταδιακή ωρίμανση. Μέσα από λάθη. Μέσα από την αναγνώρισή τους.
Παιδεία είναι ο σεβασμός. Σεβασμός, χωρίς κακοποίηση. Λεκτική, ψυχολογική ή σωματική. Επίγνωση του ότι δεν είσαι καλύτερος από τον άλλον. Επίγνωση του ότι δεν έχεις το δικαίωμα να σηκώσεις χέρι πάνω του.
Παιδεία είναι να γινόμαστε σαν απαλό χάδι για τον άλλον, ένα ασφαλές μέρος να ακουμπήσει την ψυχή του, ακόμα και αν νιώθουμε πως και η δική μας είναι κουρασμένη. Να κάνουμε εμείς την αρχή, για να νιώθουμε και τη δική μας ψυχή να ηρεμεί. Γιατί μία από τις υπέρτατες μορφές Παιδείας, μπορεί τελικά να είναι η καταπάτηση του «εγώ» μας, που συνηθίζει ύπουλα να μας αλλοιώνει τη χαρά και τη ζωή.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Αντρέ Μπρετόν: «Παιδεία δεν είναι τα πτυχία μας, αλλά η αισθητική μας…», tampouloukia.gr, διαθέσιμο εδώ
- Οι απόψεις του Αριστοτέλη για την παιδεία, ipaidia.gr, διαθέσιμο εδώ
- Αποφθέγματα για την Εκπαίδευση, τη Διδασκαλία και τη Μάθηση, blogs.sch.gr, διαθέσιμο εδώ
