Της Θεοδώρας Αγγελοπούλου,
Η Βουλή των Ελλήνων συμπεριλαμβάνει στα θεσμικά καθήκοντά της αρμοδιότητες σχετικές με τη διαμόρφωση της εξωτερικής πολιτικής της χώρας, έχοντας ιδιαίτερες υποχρεώσεις και δικαιώματα σε ό,τι αφορά το ευρωπαϊκό κεκτημένο ως προς τις ενωσιακές επιταγές, οι οποίες λαμβάνουν νομοθετικές απολήξεις σε εθνικό επίπεδο, απαιτώντας, παράλληλα, διαρκή συνδιαλλαγή μεταξύ των θεσμικών οργάνων της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των κρατών-μελών. Τη συμμετοχή του ελληνικού κράτους τόσο στο ευρωπαϊκό οικοδόμημα όσο και στη διεθνή κοινότητα προβλέπει σε διατάξεις που ρυθμίζουν κανονιστικά και διαδικαστικά ζητήματα το Σύνταγμα και ο Κανονισμός της Βουλής. Ορισμένα από τα κυριότερα αφορούν την κοινοβουλευτική συναίνεση, ακόμη και ευρεία μέσω της αυξημένης πλειοψηφίας -καθώς η ομοφωνία είναι πρακτικά αδύνατη σε οποιοδήποτε πολιτικό σύστημα- σε ζητήματα εξωτερικής πολιτικής, «όπως η μεταβολή των ορίων της επικράτειας, η άδεια για τη διέλευση ή την παρουσία στην επικράτεια ξένης στρατιωτικής δύναμης, η επιβολή περιορισμών στην άσκηση της εθνικής κυριαρχίας και η ανάθεση κρατικών αρμοδιοτήτων σε όργανα διεθνών οργανισμών».
Η πιο διαδεδομένη και κομβικής σημασίας αρμοδιότητά της, όμως, σχετίζεται με την ψήφιση και κύρωση των διεθνών συνθηκών που συνάπτονται σε διμερές κατ’ ελάχιστο επίπεδο, οι οποίες, ωστόσο, είτε γίνονται αποδεκτές είτε απορρίπτονται στο σύνολό τους χωρίς καμία απολύτως δυνατότητα τροποποίησης. Το γεγονός αυτό δικαιολογείται ως εξής: Η χάραξη της εξωτερικής πολιτικής, όπως και κατ’ επέκταση κάθε είδους πολιτικής, είναι αρμοδιότητα της εκτελεστικής εξουσίας, δηλαδή της Κυβέρνησης, όμως, η υλοποίησή της απαιτεί το νομιμοποιητικό έρεισμα του κοινοβουλευτισμού, καθότι η νομιμότητα είναι αυτή που θέτει σε ισχύ την όποια απόφαση και εν τέλει τη συνδιαμορφώνει.
Παρόλα αυτά, η σύγχρονη διακυβέρνηση στα ζητήματα διαμόρφωσης της πολιτικής δίνει το έναυσμα, ώστε τα νομοθετικά καθήκοντα της Βουλής να διευρύνονται προς ένα πιο ενεργητικό προφίλ σε ό,τι αφορά δράσεις σχετικές με την εξωτερική πολιτική και τη διαφύλαξη του εθνικού συμφέροντος. Την πρωτοκαθεδρία των πρωτοβουλιών εξακολουθεί να κατέχει, βέβαια, η Κυβέρνηση, ωστόσο το Κοινοβούλιο διεκπεραιώνει υποχρεώσεις και καινοτομεί στον εν λόγω τομέα ως υποστηρικτικός παίκτης, ώστε να ενισχύονται οι διεθνείς σχέσεις, να προωθούνται τα εθνικά θέματα και να προβάλλεται έτι περαιτέρω η χώρα στο διεθνές στερέωμα. Πρακτικές εκφάνσεις των προαναφερθέντων στοχεύσεων συνιστούν η ενίσχυση των σχέσεων με τα Κοινοβούλια των υπολοίπων κρατών, ώστε να εντείνονται οι δεσμοί μεταξύ των λαών μέσα από τον «δημοκρατικό ναό» του καθενός, η ανάπτυξη της συνεργασίας των Κοινοβουλίων εντός διεθνών οργανισμών, την προβολή του ελληνικού πολιτισμού στα ξένα Κοινοβούλια και την ενημέρωση των ξένων Κοινοβουλίων και των Διεθνών Κοινοβουλευτικών Οργανισμών για τις θέσεις της Ελλάδας στα διεθνή ζητήματα και, συγκεκριμένα, στα εθνικά της θέματα.
Κατά συνέπεια, η στήριξη της ομογένειας στο εξωτερικό δεν επαφίεται μόνο στις κυβερνητικές διαθέσεις, αλλά το ίδιο το νομοθετικό σώμα υιοθετεί τις δικές του δράσεις σε αυτήν την κατεύθυνση, υπενθυμίζοντας στους κυβερνητικούς ιθύνοντες τις ευθύνες τους απέναντι στον απανταχού ελληνισμό, ιδιαίτερα σε μία περίοδο που η χώρα τον χρειάζεται τόσο για δημογραφικούς όσο και για οικονομικούς λόγους. Κατά αυτόν τον τρόπο, το Ελληνικό Κοινοβούλιο εκμεταλλεύεται τις συνταγματικές του δυνατότητες με τη σύσταση της Ειδικής Μόνιμης Επιτροπής Ελληνισμού της Διασποράς, και συνεχίζει με αμείωτο το ενδιαφέρον της να συμμετέχει στην Παγκόσμια Διακοινοβουλευτική Ένωση Ελληνισμού (Πα.Δ.Ε.Ε.).
Αναλυτικότερα, η Ειδική Μόνιμη Επιτροπή για τον Ελληνισμό της Διασποράς αποτελείται από 31 βουλευτές κατά την τρέχουσα σύνοδο. Η στοχοθεσία της περιλαμβάνει τα ακόλουθα: «την καταγραφή των προβλημάτων των Ελλήνων ομογενών, την προσπάθεια διατήρησης της ελληνικής γλώσσας, τη διάδοση του φιλελληνισμού, την προώθηση του ελληνικού πολιτισμού ως επί το πλείστον στις νέες γενιές ομογενών, τη μέριμνα για την προώθηση των εθνικών θεμάτων με τη συνεργασία και τη στήριξη των Ελλήνων Αποδήμων». Επιπρόσθετα, επιδιώκει τη συμμετοχή της «σε εκδηλώσεις των Ομογενειακών Οργανώσεων ανά τον κόσμο, προάγοντας τις σχέσεις και τους δεσμούς της εθνικής αντιπροσωπείας και του ελληνικού λαού με τον απανταχού Ελληνισμό και ενδυναμώνοντας τις σχέσεις με τα ελληνικής καταγωγής μέλη άλλων κοινοβουλίων», ενώ για την αποτελεσματικότερη υλοποίηση των στόχων της τόσο για διοικητικούς όσο και για λόγους δημοκρατικής ισορροπίας συνεργάζεται με τη Γενική Γραμματεία Απόδημου Ελληνισμού του Υπουργείου Εξωτερικών για τα εν λόγω ζητήματα.
Από την άλλη πλευρά, η Πα.Δ.Ε.Ε. αποτελεί οργανισμό που συστάθηκε το 1996 με πρωτοβουλία της Κυβέρνησης ΠΑΣΟΚ. Σύμφωνα με κοινοβουλευτικές πηγές, «απαρτίζεται από νυν και πρώην ελληνικής καταγωγής βουλευτές νομοθετικών σωμάτων της αλλοδαπής και έχει ως σκοπό: α) την επικοινωνία και ανάπτυξη των σχέσεων των εν λόγω βουλευτών με τη Βουλή των Ελλήνων, β) την ενδυνάμωση των σχέσεων φιλίας και συνεργασίας με την Ελλάδα και την ανάπτυξη κοινής στρατηγικής σε ζητήματα ελληνικού ενδιαφέροντος, και γ) την προαγωγή και διάδοση του ελληνικού πολιτισμού και της ελληνικής γλώσσας». Τέλος, «συνεργάζεται στενά με την Ειδική Μόνιμη Επιτροπή Ελληνισμού της Διασποράς της Βουλής των Ελλήνων για την προώθηση θεμάτων που αφορούν στον απόδημο ελληνισμό», ενώ, βάσει του καταστατικού λειτουργίας της, το Διοικητικό της Συμβούλιο συνεδριάζει στην ελληνική επικράτεια μία έως δύο φορές ετησίως, και η Γενική Συνέλευση λαμβάνει χώρα ανά δύο έτη στην Αθήνα, έχοντας καταγράψει στο ιστορικό της την υιοθέτηση καίριων ψηφισμάτων «για την υποστήριξη ελληνικών θεμάτων σε διεθνές επίπεδο».
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Ειδική Μόνιμη Επιτροπή Ελληνισμού της Διασποράς, hellenicparliament.gr, διαθέσιμο εδώ
- Παγκόσμια Διακοινοβουλευτική Ένωση Ελληνισμού (Πα.Δ.Ε.Ε.), hellenicparliament.gr, διαθέσιμο εδώ
