Της Ηλιάνας Καλέργη,
Οι αυξήσεις των τιμών για τις ενεργειακές πηγές είναι γεγονός και αυτό πρόκειται να είναι ακόμα πιο φανερό στα ευρωπαϊκά καταναλωτικά τιμολόγια. Συγκεκριμένα, τα συμβόλαια TTF για τον επόμενο μήνα διαπραγματεύονται, πλέον, περισσότερο από την τιμή των 174 ευρώ/MWh, ενώ για τον Φεβρουάριο παρουσιάζουν, επίσης, αύξηση. Μάλιστα, οι εκτιμήσεις δείχνουν ότι αυτές οι πληθωριστικές τάσεις θα συνεχιστούν μέχρι και το πρώτο τρίμηνο του 2022.
Σαφώς, η ενέργεια αποτελεί ένα ζήτημα πολυδιάστατο. Ωστόσο, το Φυσικό Αέριο είναι κάτι που απασχολεί παραπάνω, αφού τιμές του θα καθορίσουν έμμεσα και τις τιμές ηλεκτρικής ενέργειας, όπου ήδη έχουν υπερδιπλασιαστεί. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί το γεγονός ότι στις 18 Δεκεμβρίου η τιμή της έφθασε τα 197,98 ευρώ/MWh.
Παρ’ όλα αυτά, η Ευρώπη και η Ελλάδα δεν μπορούν να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα μονομερώς, αφού το διεθνές -σχεδόν- μονοπώλιο διαχείρισης του Φυσικού Αερίου το έχει η Gazprom της Ρωσικής Ομοσπονδίας, η οποία φαίνεται να ασκεί σκληρή τιμολογιακή πολιτική. Ακριβέστερα, σύμφωνα με παράγοντες της αγοράς, «η φθηνή ενέργεια από το φυσικό αέριο θα περάσει στο χρονοντούλαπο της ιστορίας», αν η Ε.Ε. δεν καταφέρει να διαπραγματευθεί με την προαναφερθείσα εταιρεία.
Παράλληλα, οι Ρώσοι φαίνονται ανυποχώρητοι σε αιτήματα μείωσης τιμών. Συγκεκριμένα, η χώρα της Βόρειας Ευρασίας παρουσιάζεται πιο δύσκαμπτη από ποτέ, καθώς πέραν του γεγονότος ότι η αύξηση των τιμών την συμφέρει οικονομικά, υπάρχει ανοιχτή και η υπόθεση για τον αγωγό NordStream ΙΙ,για τον οποίο μπορεί να ασκήσει πιέσεις
Αυτό είναι κάτι που έχει αντιληφθεί η Ελλάδα και η Δημόσια Επιχείρηση Αερίου (ΔΕΠΑ) και ως προς αυτόν τον άξονα κινεί την τροποποίηση της συμφωνίας της με την Gazprom. Άλλωστε, δεν πρέπει να λησμονείται ότι το ρωσικό φυσικό αέριο έχει την «μερίδα του λέοντος» στην ελληνική αγορά, διοχετεύοντας περίπου το μισό των εγχώριων εισαγωγών, μέσω του Διαβαλκανικού Αγωγού.
Ειδικότερα, η ήδη υπάρχουσα συμφωνία (λήγει το 2026), ενώ προβλέπει ικανοποιητική ετήσια παροχή, είναι εναρμονισμένη με την βασική φόρμουλα τιμολόγησης, δηλαδή είναι πλήρως συνδεδεμένη με τις διεθνείς τιμές πετρελαίου. Έτσι, η Ελλάδα θέλοντας να ωφεληθεί από τις χαμηλότερες τιμές LNG επιχείρησε την τροποποίηση της συμφωνίας, συνδέοντας την φόρμουλα κατά 60% με τις διεθνείς τιμές πετρελαίου. Δηλαδή, υπάρχει η απόπειρα μιας μείωσης της τάξεως των 40 ποσοστιαίων μονάδων. Γενικότερος στόχος, πάντως, αποτελεί η έκπτωση 15% προς τους οικιακούς καταναλωτές, αλλά και ως προς τις βιομηχανίες.
Για τους παραπάνω σκοπούς, άλλωστε, ο κ. Κώστας Σκρέκας (Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας) μετέβη στην Αγία Πετρούπολη, προκειμένου να συναντηθεί με τον Αλεξέι Μίλερ του ρωσικού κολοσσού. Συγκεκριμένα, ο Υπουργός δήλωσε τα παρακάτω, αναφορικά με τις φιλοδοξίες της συμφωνίας τους: «Συνεργαζόμαστε στενά με τη ΔΕΠΑ Εμπορίας από την έναρξη της διεθνούς ενεργειακής κρίσης, προκειμένου να προστατέψουμε όλα τα νοικοκυριά της χώρας από τις πρωτοφανείς ανατιμήσεις. Η ΔΕΠΑ Εμπορίας, με τον ηγετικό ρόλο που έχει στην ελληνική αγορά ενέργειας μπορεί να απορροφήσει σημαντικό ποσοστό των ανατιμήσεων στο φυσικό αέριο. Με τον μηχανισμό που έχουμε αναπτύξει στηρίζουμε όλους τους οικιακούς καταναλωτές φυσικού αερίου. Εκτός από την έκπτωση που προσφέρει η ΔΕΠΑ Εμπορίας, τα νοικοκυριά θα δουν επιπλέον μείωση στους λογαριασμούς τους που θα ανέλθει μεσοσταθμικά σε 15 ευρώ τον μήνα και από την αναστολή των τελών χρήσης δικτύου τον Νοέμβριο και τον Δεκέμβριο». Ενώ συνέχισε λέγοντας ότι: «Η πραγματικότητα είναι ότι η οριζόντια έκπτωση 15% στο φυσικό αέριο εν πολλοίς είναι εφικτή, επειδή η ΔΕΠΑ έχει ένα πολύ καλό συμβόλαιο με την Gazprom με ρήτρα πετρελαίου και όχι με ρήτρα LNG. Αυτό αξιοποιούμε για να μπορέσουμε να δώσουμε έκπτωση στους καταναλωτές».
Συλλήβδην, σαφώς και η υπογραφή της νέας συμφωνίας είναι ένας καλός οιωνός για το άμεσο μέλλον, ιδίως με τις μαζικές αυξήσεις τιμών ενέργειας, ωστόσο δεν απαντάει σε μακροχρόνια ζητήματα απεξάρτησης των ευρωπαϊκών αγορών και επομένως της Ελλάδας, από τη Ρωσία. Είναι απαραίτητο τόσο σε εθνικό, αλλά όσο και υπερεθνικό επίπεδο, οι ενεργειακές αγορές να χειραφετηθούν από ισχυρές χώρες εκτός της Ένωσης, καθώς πολύ συχνά οι τελευταίες εκμεταλλεύονται την κατάσταση και για γεωπολιτικά συμφέροντα.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΠΗΓΗ
- Κώστας Σκρέκας: Εντυπωσιακό το ενδιαφέρον για τη ΔΕΗ – πάνω από €4 δισ. οι…, skai.gr, διαθέσιμο εδώ
