Της Διονυσίας Σούρμπη,
Είναι αυταπόδεικτες οι αλλαγές και οι δυσκολίες που επέφερε ο κορωνοϊός τόσο στην κοινωνική ζωή όσο και στην οικονομική. Η πανδημία σταμάτησε τη ζωή σε όλες τις εκφάνσεις της, όμως ο χρόνος συνέχισε να κυλά, το ίδιο και οι οικονομικές υποχρεώσεις των πολιτών, σε αντίθεση με τα εισοδήματα των πολιτών που πάγωσαν, όπως ήταν φυσικό, αφού η εστίαση, τα τουριστικά καταλύματα και εμπορικά καταστήματα παρέμειναν πολύ καιρό κλειστά λόγω των lockdown. Έτσι, ενώ τα εισοδήματα ήταν μείον (παρόλο που τα επιδόματα που χορηγούνταν από το κράτος κατά τη διάρκεια της καραντίνας και οι αναστολές εργασίας), τα χρέη, είτε προς τράπεζες (π.χ. δάνεια) είτε προς το δημόσιο, όπως σε φορείς όπως ο ΕΦΚΑ και η Εφορία, καλπάζουν.
Βέβαια, κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, υπήρξαν ευκαιρίες για ρυθμίσεις οφειλών σε δόσεις. Μάλιστα, οι όροι και οι προϋποθέσεις ήταν σχετικά φιλικές ως προς τον οφειλέτη. Εντούτοις, μόλις επιστρέψαμε σε μια σχετική κανονικότητα, αρκετοί οφειλέτες ήρθαν σε μια αρκετά δύσκολη θέση, μιας και δεν είχαν τακτοποιήσει τα χρέη τους. Ο αριθμός των οφειλετών αγγίζει, λοιπόν, τους 635.960, αυξάνοντας έτσι στο 69,81% το ποσοστό των οφειλετών που έχουν χρέη προς τις ΔΟΥ.
Μετά το πέρας του Οκτωβρίου, οι Έλληνες φορολογούμενοι προτίμησαν να αφήσουν απλήρωτα τρέχοντα χρέη ύψους 627 εκατ. ευρώ, με αποτέλεσμα το γενικό σύνολο ληξιπρόθεσμων οφειλών, τα οποία κρίνονται ικανά προς είσπραξη (παλαιών και νέων χρεών) να προσεγγίζει τα 84,8 δις ευρώ. Όπως όλα δείχνουν όμως, το χρέος αυτό πρόκειται να «πάρει τα πάνω του», αφού εκτός από τις τρέχουσες οφειλές των φορολογούμενων, όπως οι ρυθμίσεις, ο ΕΝΦΙΑ και τα τέλη κυκλοφορίας, στην αγορά επικρατεί αύξηση των τιμών σε διψήφια ποσοστά τόσο σε προϊόντα όσο και στην ενέργεια.
Εκείνο που έχει μεγαλύτερη σημασία είναι η σύγκριση ανάμεσα στο οικονομικό πρώτο 10μηνο του 2020 με το αντίστοιχο του 2021. Όπως προκύπτει από τα στοιχεία της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ), υπήρξε μείωση στο ληξιπρόθεσμο χρέος. Πιο αναλυτικά, λοιπόν, στο διάστημα Ιανουάριος-Οκτώβριος του 2020 το τότε ληξιπρόθεσμο χρέος έφτανε τα 4,939 δις ευρώ σε αντίθεση με φέτος όπου υπήρξε μια μικρή μείωση ύψους 1,35%. Ωστόσο, αν αναλυθούν πιο συγκεκριμένα τα νούμερα μόνο του Οκτωβρίου στις χρονιές 2020 και 2021, παρατηρείται μια καθοδική πορεία ως προς το ληξιπρόθεσμο πάντα. Πιο συγκεκριμένα, η μείωση όπου παρατηρήθηκε είναι της τάξης του 31,54%, με το χρέος να πέφτει από το 1,041 δις ευρώ (Οκτώβριος 2020) σε 713 εκ. ευρώ (Οκτώβριος 2021).
Όπως προαναφέρθηκε και στην αρχή, υπήρξε η δυνατότητα ρυθμίσεων των προσωπικών χρεών των οφειλετών. Αυτή η δυνατότητα υπάρχει και σήμερα, όμως αλλάζουν αρκετά οι όροι και οι προϋποθέσεις. Για να είμαστε πιο ακριβείς, οι δόσεις των ρυθμίσεων μπορούν να χωριστούν σε δυο κατηγορίες, σε αυτές όπου μπορούν να γίνουν έως 25 δόσεις και σε αυτές που μπορούν να φτάσουν έως και τις 48 δόσεις. Τα αντίστοιχα ετήσια επιτόκια είναι 5,32% και 6,82%, τα οποία χαρακτηρίζονται ως υψηλά ποσοστά.
Το συμπέρασμα που μπορούμε να εξάγουμε είναι ότι παρόλο που μπορούν να ρυθμιστούν τα χρέη που έχουν δημιουργηθεί, ο πληθωρισμός, που μαστίζει την αγορά, φέρνει σε αρκετά δύσκολη θέση τους οφειλέτες. Έτσι, μπαίνουν στο δίλημμα: «επιβίωση ή χωρίς χρέος στο ελληνικό δημόσιο;». Και, δυστυχώς, αυτό αποτελεί έναν φαύλο κύκλο, στον οποίο, παρόλο που γίνονται προσπάθειες από τους Έλληνες φορολογούμενους για τη μείωση του προσωπικού τους χρέους, τα αυξημένα τρέχοντα χρέη που δημιουργούνται και την αύξηση των τιμών της αγοράς δυσχεραίνουν την όλη κατάσταση.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Εκτίναξη οφειλετών τον Οκτώβριο, Ναυτεμπορική. Διαθέσιμο εδώ.
