Του Δημήτρη Πέτικα,
Ο ανθρώπινος πολιτισμός, εδώ και πάρα πολλούς αιώνες, κάνει όλο και πιο ισχυρή την επίδρασή του στη γη, αναπτύσσεται όλο και περισσότερο και ολοένα και ισχυροποιεί καθετί που θα του προσέφερε περαιτέρω όλα τα προαναφερόμενα. Παρ΄ όλα αυτά, δεν είναι μονάχα ο σύγχρονος άνθρωπος που αξίζει αναφοράς για τα κατορθώματά του, αλλά υπάρχουν και πολλές φυλές που στο παρελθόν αποτέλεσαν σπουδαία κεφάλαια στην πορεία του ανθρώπου και που σημάδεψαν με την κουλτούρα του την εκάστοτε εποχή. Στην προκειμένη περίπτωση, θα γίνει περιγραφή της φυλής των Apache, αποτελούμενη από Ινδιάνους υποστηρικτές της νομαδικής ζωής, καθώς και άτομα που κατέφυγαν στο σύνολό τους από τη νότια πλευρά της Αμερικής.
Οι Apache διαχωρίζονται σε λαούς-υποομάδες, οι οποίες αλληλοεπιδρούν μεταξύ τους και έχουν κάποια στοιχειώδη επικοινωνία, σε λιγοστό βαθμό. Ειδικότερα, αυτές οι ομάδες ήταν οι Navajo, West Apache, Tsirikawa, Messalero, Jikarila, Lipan, καθώς και οι Pleins Apache, ή αλλιώς γνωστοί ως Kiwa-Apache. Σημαντική λεπτομέρεια αναφορικά με την πρώτη φυλή, οι Navajo δεν θεωρούνταν μέλος των Apache, έχοντας ως μοναδική ομοιότητα τη γλώσσα, την Athabascan, η οποία είχε ρίζες στην πλευρά του Καναδά.
Αναφορικά με τις βιοτικές συνήθειές τους αξίζει να γίνει μια αναφορά, με τη μοναδικότητα εκείνων να τραβά ακόμη και στις μέρες μας το ενδιαφέρον των ανθρώπων ανά την υφήλιο. Αναλυτικότερα, ήταν της άποψης ότι αν ήθελαν κάτι απλώς το έπαιρναν, αλλά δεν λείπει και το στοιχείο ανταλλαγής υλικών, όπως κρέας, δέρματα βουβαλιών και κόκαλα για την κατασκευή του οπλισμού τους. Από την πρώτη συνήθεια, δε, προήλθε και η ονομασία τους (Apache σσ. εχθροί). Ακόμη, επεδίωκαν συνεχώς την ισχυροποίηση της θέσης τους έναντι των άλλων τοπικών φυλών, με τακτικές όπως τον ανταρτοπόλεμο, δημιουργώντας αντιπαλότητα με μια άλλη ισχυρή φυλή της Αμερικανικής Ηπείρου, τους Pueblos. Ωστόσο, αυτός ο ανταγωνισμός ποτέ δεν ξεπερνούσε τα επιτρεπτά όρια, κάτι που άλλαξε με την παρέμβαση των Ισπανών, που έφθασαν με σκοπό την κατάκτηση των εδαφών, δημιουργώντας ανεξέλεγκτα επίπεδα αντιπαράθεσης.
Προηγουμένως, έγινε αναφορά στις υποομάδες των Apache, με τα στοιχεία μερικών από αυτών να είναι άξια περιγραφής. Όσον αφορά τη φυλή Mescalero, ήταν στην πλειοψηφία τους κυνηγοί-τροφοσυλλέκτες, ενώ στο άλλο άκρο βρίσκονταν οι φυλές Lipan και Kiowa-Apache, που εστίαζαν στην αγροτική παραγωγή και τις καλλιέργειες, δείχνοντας περίτρανα τα διαφορετικά στοιχεία που συνδέουν τα μέλη μιας κοινωνίας ανεξαρτήτως εποχής και γενικότερης κατάστασης, ενώ αν κάτι θεωρείτο κοινό και μείζονος σημασίας για όλους ανεξαιρέτως, ήταν η σχέση και η σημασία της οικογένειας, καθώς και οι θρησκευτικές τελετές με τους μύθους και τις ιστορίες, με αυτά τα δύο να αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι της «ινδιάνικης» κουλτούρας των αυτόχθονων. Στα θρησκευτικά γεγονότα, ηγούνταν οι Shaman, ή αλλιώς, σαμάνοι-θεραπευτές, ενώ η πίστη τους στηριζόταν σε πνευματικές οντότητες που είχαν να κάνουν με την πορεία της ζωής και της φύσης, όπως τον Χορηγό της Ζωής, Usen, και το Πνεύμα του Βουνού, Gans. Οι Jicarillas, οι οποίοι ήταν κυνηγοί και τροφοσυλλέκτες, αξιοποιούσαν άλογα, που έκλεβαν από τους ισπανικούς καταυλισμούς, δείχνοντας, έτσι, ότι όλοι είχαν ένα ξεχωριστό στοιχείο που τους έκανε να ξεχωρίζουν από τις άλλες ομάδες.
Σήμερα, οι Apache δεν έχουν εξαφανιστεί τελείως από τον χάρτη, αλλά μετακινήθηκαν σε περιοχές που επικρατεί κοινή γλώσσα με τη δική τους. Πιο συγκεκριμένα, οι Jicarillas οδηγήθηκαν στο Νέο Μεξικό μαζί με τους Mescalero, οι Tsirikawa μεταφέρθηκαν στην Αριζόνα, οι Western και Lipan στην πόλη του Τέξας, και οι Pleins Apache στην Οκλαχόμα.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
- Τζερόνιμο (1983). Τα Απομνημονεύματα του Τζερόνιμο, Ροζίνα Μπέργκνερ (μτφ.). Αθήνα: Ελεύθερος Τύπος
- Η θρυλική ινδιάνικη φυλή Απάτσι (2020), άρθρο από την ιστοσελίδα pame.gr, διαθέσιμο ΕΔΩ
