Της Μαρίας Δούνια,
Το 2021 υπήρξε μια καταστροφική χρονιά για τον αφγανικό λαό. Η χώρα βίωσε τη δεύτερη ξηρασία μέσα σε τέσσερα χρόνια, η οποία είχε σοβαρές επιπτώσεις στη γεωργία και την κτηνοτροφία, ενώ, μετά την απόσυρση και των τελευταίων από τα εναπομείναντα στρατεύματα των Η.Π.Α. τον Αύγουστο, το Αφγανιστάν έπεσε στα χέρια των Ταλιμπάν. Η επιστροφή των Ταλιμπάν στα ηνία της εξουσίας αποδυνάμωσε μια ήδη εύθραυστη οικονομία και πυροδότησε μια σειρά γεγονότων που, πριν καλά αρχίσει ο χειμώνας, φαίνεται ότι θέτουν σε κίνδυνο τις ζωές εκατομμυρίων ανθρώπων.
Η επικράτηση των Ταλιμπάν και η επακόλουθη φυγή ή και απόσυρση ξένων οργανισμών βοήθειας επιδείνωσαν την κατάσταση της χώρας που, σύμφωνα με την Παγκόσμια Τράπεζα, περίπου το 40% του ΑΕΠ προερχόταν από διεθνή βοήθεια. Οι δυτικές χώρες έχουν διακόψει την παροχή βοήθειας, καθώς δεν θέλουν να δείξουν ότι βοηθούν ένα καθεστώς που απαγορεύει την εκπαίδευση των κοριτσιών και που τάσσεται υπέρ της επανεισαγωγής του πλήρους φάσματος των τιμωριών της σαρίας. Ο αριθμός των ανέργων στο Αφγανιστάν αυξάνεται καθημερινά σχεδόν παράλληλα με τον αριθμό εκείνων που δεν έχουν πλέον την οικονομική δυνατότητα να αγοράσουν φαγητό. Μικρότερες επιχειρήσεις, όπως μεταξουργοί ή παραγωγοί τούβλων, έχουν λίγες έως καθόλου πιθανότητες επιβίωσης.
Σύμφωνα με μια έκθεση του United Nations World Food Program and Food and Agriculture Organization, το Αφγανιστάν βρίσκεται στα πρόθυρα μιας κρίσης πείνας. Περισσότερο από τον μισό πληθυσμό του, δηλαδή περίπου 22,8 εκατομμύρια άτομα, ανάμεσα στα οποία τα 5 εκατομμύρια είναι παιδιά, αναμένεται να αντιμετωπίσει οξεία επισιτιστική ανασφάλεια αυτόν τον χειμώνα, καθώς η χώρα αντιμετωπίζει τη χειρότερη επισιτιστική κρίση. Οι οικογένειες παίρνουν απελπισμένα μέτρα για να επιβιώσουν, πουλώντας τα λιγοστά υπάρχοντα που έχουν για να αγοράσουν φαγητό, στέλνοντας τα παιδιά τους στη δουλειά ή περνώντας την ημέρα μόνο με ψωμί. Οι αυξήσεις των τιμών στα τρόφιμα οδήγησαν το κόστος των ειδών διατροφής, όπως το σιτάρι, το ρύζι και το λάδι να αυξηθεί έως και 55% τον περασμένο χρόνο. Οι Ταλιμπάν δεν έχουν πλέον την οικονομική δυνατότητα να πληρώσουν δημοσίους υπαλλήλους. Για πρώτη φορά, τα επίπεδα επισιτιστικών προβλημάτων στις αστικές περιοχές αγγίζουν αυτά των επαρχιών.
Οι Ταλιμπάν θα μπορούσαν να σχεδιάσουν ένα πρόγραμμα έκτακτης ανάγκης για τη μείωση του αριθμού των ανέργων και την αντιμετώπιση της πείνας στη χώρα. Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος των Ταλιμπάν Zabiullah Mujahid ανακοίνωσε ότι χιλιάδες άνεργοι θα συμμετάσχουν σε ένα πρόγραμμα “work for wheat”. Οι συμμετέχοντες θα έσκαβαν για παράδειγμα κανάλια κατά τη διάρκεια του χειμώνα για να μετριάσουν τις μελλοντικές ξηρασίες. Ωστόσο, δεν είναι σαφές από πού θα βρεθεί το σιτάρι, αφού η κυβέρνηση πριν ανατραπεί είχε ανακοινώσει τον Ιούλιο ότι η ξηρασία είχε ως αποτέλεσμα την ανάγκη εισαγωγής του ενός τρίτου των ετήσιων αναγκών της χώρας. Παρόλο που το σιτάρι είναι βασική τροφή στο Αφγανιστάν, πολλοί Αφγανοί αγρότες προτιμούν να καλλιεργούν παπαρούνες για την πιο προσοδοφόρα παραγωγή οπίου. Το εμπόριο ναρκωτικών έχει γίνει ένας από τους μεγαλύτερους οικονομικούς τομείς του Αφγανιστάν. Τα τελευταία χρόνια καταγράφηκαν επίπεδα ρεκόρ παραγωγής οπίου στη χώρα, σύμφωνα με το United Nations Office on Drugs and Crime (UNODC). Ακόμη και κατά τη διάρκεια της πανδημίας του κορωνοϊού, η καλλιέργεια παπαρούνας στο Αφγανιστάν αυξήθηκε κατά 37%, ανέφερε το UNODC.
Το World Food Programme των Ηνωμένων Εθνών προειδοποίησε ότι ο επικείμενος χειμώνας απειλεί να απομονώσει περαιτέρω τους Αφγανούς, που εξαρτώνται από ανθρωπιστική βοήθεια για να επιβιώσουν. Είναι επείγον να ληφθούν αποτελεσματικά μέτρα για να επιταχυνθεί η παράδοση ανθρωπιστικής βοήθειας στο Αφγανιστάν. Τον Σεπτέμβριο, περισσότερα από 1 δισεκατομμύρια δολάρια δεσμεύτηκαν από τη διεθνή κοινότητα σε μια διάσκεψη στη Γενεύη για να στηρίξουν τους Αφγανούς, με περίπου το ένα τρίτο να προορίζεται για το WFP. Ωστόσο, το WFP δήλωσε σε δελτίο τύπου ότι η τρέχουσα χρηματοδότηση είναι μια «σταγόνα στον ωκεανό» για την κάλυψη των αναγκών του Αφγανιστάν. Για να ανταποκριθεί στην αποστολή χρειάζεται έως και 220 εκατομμύρια δολάρια τον μήνα. Οι διεθνείς χορηγοί, ωστόσο, συνεχίζουν να είναι επιφυλακτικοί, φοβούμενοι ότι τα χρήματα της βοήθειας θα καταλήξουν στα ταμεία των Ταλιμπάν. Το πρόβλημα εντείνεται, με την Παγκόσμια Τράπεζα να δηλώνει πρόσφατα ότι δεν αναμένει να συνεχίσει τις άμεσες πληρωμές αναπτυξιακής βοήθειας στο Αφγανιστάν, καθώς δεν υπάρχει τρόπος να διασφαλιστεί πού θα καταλήξουν τα χρήματα, αφού η οικονομία έχει καταρρεύσει.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Afghans facing ‘hell on earth’ as winter looms, BBC News, διαθέσιμο εδώ
- Afghanistan: Can the Taliban avert a food crisis without foreign aid?, DW, διαθέσιμο εδώ
- Afghanistan facing desperate food crisis, UN warns, BBC News, διαθέσιμο εδώ
- ‘Children going to die’: UN warns of ‘acute’ Afghan food crisis, Aljazeera, διαθέσιμο εδώ
