Της Φωτεινής Κακαβιά-Μπεληγιάννη,
Οι τελευταίες εξελίξεις στην Τυνησία έχουν αποσταθεροποιήσει την πολιτική, κοινωνική και οικονομική κατάσταση της χώρας και έχουν διχάσει τους πολίτες της. Τόσο στο εσωτερικό της χώρας όσο και στη διεθνή σκηνή εγείρονται ερωτήματα σχετικά με τις πράξεις του Saied και τη συμβατότητά τους με τις δημοκρατικές αρχές και αξίες.
Συγκεκριμένα, στις 25 Ιουλίου 2021, ο Τυνήσιος Πρόεδρος, Kais Saied, ανέστειλε τη λειτουργία του Κοινοβουλίου, απέλυσε την κυβέρνηση, και κατέλαβε όλες τις εξουσίες. Τις πράξεις του αυτές δικαιολόγησε στο πλαίσιο της προσπάθειας αντιμετώπισης της κυβερνητικής παράλυσης, που προήλθε από χρόνιους πολιτικούς διαπληκτισμούς και οικονομική στασιμότητα. Προκειμένου να περιορίσει τις σφοδρές κριτικές προς το πρόσωπό του, όρισε νέα κυβέρνηση, με την Najla Bouden να γίνεται η πρώτη γυναίκα Πρωθυπουργός της χώρας. Στην πραγματικότητα, ωστόσο, περιόρισε σημαντικά τις εξουσίες της νέας κυβέρνησης, τις οποίες συγκέντρωσε στο πρόσωπό του. Επιπλέον, προσπάθησε να καθησυχάσει τη διεθνή γνώμη, υπόσχοντας διατήρηση των δικαιωμάτων και ελευθεριών, που αποκτήθηκαν κατά την επανάσταση του 2011.
Τα γεγονότα αυτά έλαβαν την υποστήριξη μιας μερίδας του πληθυσμού, η οποία πραγματοποίησε συγκεντρώσεις υπέρ του Saied και της προσπάθειάς του να απομακρύνει τη δυσλειτουργική κυβέρνηση της χώρας. Ωστόσο, μεγάλη μερίδα του πληθυσμού εναντιώθηκε στις δράσεις του, οι οποίες προσλήφθηκαν ως πραξικόπημα. Συγκεκριμένα, την Κυριακή 7 Νοεμβρίου χιλιάδες πολίτες συγκεντρώθηκαν στην πρωτεύουσα της χώρας προκειμένου να ζητήσουν την άμεση αποκατάσταση του Κοινοβουλίου και της δημοκρατίας. Με συνθήματα κατά του Saied και του πραξικοπήματος και υπέρ της ανεξαρτησίας των MME, οι διαδηλωτές διέλυσαν τα οδοφράγματα που οδηγούσαν στο Κοινοβούλιο και επιδόθηκαν σε βίαιες συγκρούσεις με τις δυνάμεις ασφαλείας. Παράλληλα, αγανακτισμένοι με τον Saied και την κατάσταση στην Τυνησία πολίτες δημιούργησαν μια πρωτοβουλία γνωστή ως «Πολίτες ενάντια στο Πραξικόπημα» με στόχο την αντίσταση στην ολοκληρωτική πολιτική του Τυνήσιου Προέδρου.
Οι εξελίξεις αυτές είχαν σημαντικές επιπτώσεις στην εσωτερική κατάσταση της χώρας. Αρχικά, μετά την κατάληψη των εξουσιών από τον Saied, παρατηρήθηκαν σημαντικές παραβιάσεις θεμελιωδών ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Ειδικότερα, μεγάλος αριθμός δικηγόρων, δημοσιογράφων και μελών του Κοινοβουλίου φυλακίστηκε, άλλοι ήρθαν αντιμέτωποι με ταξιδιωτικές απαγορεύσεις, ενώ ο πρώην Πρόεδρος της Τυνησίας, Moncef Marzouki, αντιμετώπισε διώξεις, λόγω της λεκτικής του επίθεσης στον Saied. Παράλληλα, οι αρχές της Τυνησίας επέβαλαν ταξιδιωτικούς περιορισμούς, καθώς και περιορισμούς στη λειτουργία των μέσων μεταφοράς, σε μια προσπάθεια να περιορίσουν τον αριθμό των παρευρισκομένων στις διαδηλώσεις.
Επιπλέον, το πλήθος και η ένταση των διαδηλώσεων κατά του Saied είχε ως αποτέλεσμα τον θάνατο νεαρού διαδηλωτή, κατά τη διάρκεια των επεισοδίων. Το συμβάν αυτό επιδείνωσε την εσωτερική κατάσταση της χώρας, καθώς προκάλεσε νέο κύμα διαδηλώσεων διαμαρτυρίας και γενικές απεργίες.
Σημαντικές ήταν, επίσης, οι επιπτώσεις των πράξεων του Saied στις σχέσεις της χώρας με τον Δυτικό κόσμο. Συγκεκριμένα, ο ηγέτης δέχτηκε πιέσεις από την Ευρωπαϊκή Ένωση για άμεση επαναφορά του Κοινοβουλίου και του Συντάγματος. Παρόλο που η χώρα δεν δέχτηκε ακόμα διεθνείς κυρώσεις, εάν ο Saied επιθυμεί την ανάκαμψη της οικονομίας και την αντιμετώπιση του χρέους της χώρας, τότε θα πρέπει να συμμορφωθεί με τις υποδείξεις της Ευρώπης προκειμένου να έχει πρόσβαση στα δάνεια του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου. Άλλωστε, η χώρα έχει δεχτεί τεράστια χρηματικά ποσά στο παρελθόν από την Ευρωπαϊκή Ένωση, με στόχο την εδραίωση της δημοκρατίας και την παροχή κοινωνικής και οικονομικής βοήθειας.
Οι εξελίξεις, που λαμβάνουν χώρα στην Τυνησία, δεν είναι, βέβαια, κρίσιμες μόνο για την Ευρώπη, η οποία ανησυχεί για ένα νέο κύμα προσφυγικών ροών. Παράλληλα, γειτονικές αραβικές χώρες παρακολουθούν τα γεγονότα με μεγάλο ενδιαφέρον. Οι απολυταρχικοί ηγέτες της Αιγύπτου και της Σαουδικής Αραβίας ελπίζουν ότι οι κινήσεις του Saied θα σημάνουν το τέλος για τους ισλαμιστές της περιοχής. Ταυτόχρονα, φοβούνται μια αναζωπύρωση της Αραβικής Άνοιξης που θα μπορούσε να αναστατώσει τόσο την Τυνησία όσο και τις γειτονικές της χώρες.
Η εξομάλυνση, επομένως, της τυνησιακής κρίσης οφείλει να αποτελέσει επιτακτική ανάγκη και προτεραιότητα παγκοσμίως, προκειμένου να αποφευχθεί η περαιτέρω διατάραξη των ισορροπιών, τόσο στο εσωτερικό όσο και στο εξωτερικό της χώρας.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Tunisian labour union opposes parliament return, urges elections, Aljazeera news, διαθέσιμο εδώ
- In Pictures: Tunisians rally to denounce Saied’s power grab, Aljazeera news, διαθέσιμο εδώ
- Tunisians protest against President Saied’s power grab, Aljazeera news, διαθέσιμο εδώ
- Tunisia slaps arrest warrant on critical ex-president, BBC News, διαθέσιμο εδώ
- Why the West must continue pushing for Tunisian democracy, Brookings, διαθέσιμο εδώ
- Tunisia’s turmoil is being watched warily around the globe, Yahoo News, διαθέσιμο εδώ
