Του Παναγιώτη Γεραμάνη,
Η εξασφάλιση των δικαιωμάτων των καταναλωτών έναντι των εμπόρων αποτελεί μέριμνα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Οι Οδηγίες και οι Κανονισμοί που υιοθετούνται, στοχεύουν στη διαφύλαξη των οικονομικών και νομικών συμφερόντων των Ευρωπαίων καταναλωτών, από οπουδήποτε αγοράζουν προϊόντα εντός της ΕΕ, καθιστώντας τις συναλλαγές πιο δίκαιες. Όλες οι συναλλαγές, όπως και το ηλεκτρονικό εμπόριο, βρίσκονται στο επίκεντρο αυτού.
Οι έμποροι οφείλουν να δίνουν σαφείς και κατανοητές πληροφορίες για το συγκεκριμένο προϊόν ή υπηρεσία, πριν την αγορά, όπως είναι η τιμή και τα έξοδα αποστολής (συμπεριλαμβανομένων όλων των φορολογικών επιβαρύνσεων), ο τρόπος πληρωμής, αποστολής ή εκτέλεσης της παραγγελίας και η ταυτότητα του εμπόρου (διεύθυνση και τρόποι επικοινωνίας). Σε διαδικτυακές αγορές πρέπει να αναφέρονται στοιχεία, όπως οι περιορισμοί αποστολής σε ορισμένες χώρες και η ηλεκτρονική διεύθυνση του εμπόρου. Η πληρωμή εξόδων αποστολής και επιβαρύνσεων χωρίς προηγούμενη ενημέρωση του καταναλωτή είναι παράνομη. Επίσης, μετά την συναλλαγή πρέπει να αποστέλλεται απόδειξη αυτής είτε σε χαρτί ή σε ηλεκτρονικό μήνυμα. Ειδικές υποχρεώσεις ενημέρωσης υπάρχουν σε περίπτωση αγοράς ψηφιακού περιεχόμενου στο διαδίκτυο, ώστε να ξέρει κανείς πώς λειτουργεί το περιεχόμενο σε σχέση με το εκάστοτε υλικό/λογισμικό.
Οι κανόνες της ΕΕ ισχύουν κυρίως για συνήθεις τυποποιημένους συμβατικούς όρους που έχουν συνταχθεί εκ των προτέρων. Βάσει της νομοθεσίας της ΕΕ, οι τυποποιημένοι συμβατικοί όροι δεν πρέπει να θέτουν σε μειονεκτική θέση τους καταναλωτές, ενάντια στην καλή πίστη και, όσον αφορά τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις, σε σχέση με τους πωλητές/προμηθευτές. Καταχρηστικοί όροι δεν δεσμεύουν τους καταναλωτές.
Σύμφωνα με τους ευρωπαϊκούς κανόνες, εάν τα προϊόντα αποδειχτούν ελαττωματικά ή δεν ανταποκρίνονται στα διαφημιζόμενα χαρακτηριστικά, ο έμπορος οφείλει να τα επισκευάσει, να τα αντικαταστήσει, να μειώσει την τιμή ή να επιστρέψει τα χρήματά, διότι δεσμεύεται νομικά από διαφημίσεις ή ετικέτες που ο ίδιος αναρτά. Υφίσταται σε κάθε περίπτωση δικαίωμα ακύρωσης, χωρίς υποχρέωσης αιτιολόγησης, της παραγγελίας εντός 14 ημερών (περίοδος αναμονής ή προθεσμία υπαναχώρησης) σε περίπτωση αγοράς μέσω διαδικτύου, μετά από ενημέρωση του εμπόρου.
Η επανόρθωση σε ένα προϊόν αξιώνεται αν δεν αντιστοιχεί στην περιγραφή του προϊόντος ή έχει διαφορετικά χαρακτηριστικά από το μοντέλο της διαφήμισης ή είναι ακατάλληλο για τον σκοπό που ο πελάτης το παρήγγειλε. Η επιδιόρθωση/ αντικατάσταση ή ακύρωση της σύμβασης και επιστροφής του ποσού μπορεί να ζητηθεί χωρίς καμία επιβάρυνση του καταναλωτή.
Η νομοθεσία της ΕΕ ορίζει επίσης ότι πρέπει να παρέχεται στον καταναλωτή ελάχιστη διετής εγγύηση (νόμιμη εγγύηση) ως προστασία έναντι ελαττωματικών προϊόντων χωρίς αυτή να αντικαθίσταται από την εγγύηση που προσφέρουν συχνά οι κατασκευαστές. Η 2ετής περίοδος εγγύησης ξεκινά με την παραλαβή των προϊόντων. Το προϊόν θεωρείται ότι είχε από πριν πρόβλημα, αν παρουσιάσει βλάβη μέσα στους πρώτους 6 μήνες, εκτός αν ο πωλητής έμπορος αποδείξει το αντίθετο. Ακόμα και ύστερα από 6 μήνες, εξακολουθεί μεν να υπάρχει το δικαίωμα δωρεάν επισκευής/αντικατάστασης ή έστω επιστροφής των χρημάτων, θα χρειαστεί όμως απόδειξη σχετικά με το ότι δεν ευθύνεται ο αγοραστής για το ελάττωμα του πράγματος.
Ο έμπορος υποχρεούται, σε κάθε περίπτωση, να δώσει αποζημίωση για τη ζημιά που προκάλεσε το ελαττωματικό προϊόν, όπως σωματική βλάβη και υλική ζημία σε αντικείμενα. Ο έμπορος δεν ευθύνεται αν δεν διέθεσε το προϊόν στην αγορά, ή, στη σπάνια περίπτωση, όταν κανείς δεν μπορούσε να προβλέψει το ελάττωμα. Η αξίωση αποζημίωσης παραγράφεται μετά 3 έτη.
Εάν δεν παραληφθεί η παραγγελία εντός 30 ημερών ή στη συμφωνηθείσα ημερομηνία παράδοσης, θα πρέπει να δοθεί στον έμπορο εύλογη επιπλέον προθεσμία παράδοσης. Αν τελικά ο έμπορος δεν παραδώσει το εμπόρευμα ούτε εντός της νέας προθεσμίας, υπάρχει δικαίωμα καταγγελίας της σύμβασης και επιστροφής των χρημάτων. Ο έμπορος φέρει την ευθύνη για οποιαδήποτε φθορά προκληθεί στο εμπόρευμα από τη στιγμή της αποστολής του μέχρι την παραλαβή από τον καταναλωτή.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- “Αγορές” και σχετικοί υπερσύνδεσμοι, διαθέσιμοι εδώ
- “Μέτρα προστασίας των καταναλωτών”, διαθέσιμο εδώ
