Της Ειρήνης Μπούλια,
Έχουν περάσει εννέα μήνες από τη βίαιη κατάληψη της εξουσίας στη Μυανμάρ από τη στρατιωτική ελίτ. Η κατάλυση της καχεκτικής δημοκρατίας της χώρας και η αντικατάστασή της από ένα αυταρχικότερο καθεστώς προκάλεσε σοκ και δέος στη διεθνή κοινότητα, μα ακόμη περισσότερο στους πολίτες της χώρας. Σε όλη την επικράτεια ξέσπασαν ειρηνικές διαδηλώσεις υπέρ της αποκατάστασης της δημοκρατίας και της επιστροφής στην κανονικότητα, οι οποίες δεν άργησαν να απαντηθούν με βιαιότητα από τις Αρχές. Η βία, η τρομοκρατία και η φίμωση ακτιβιστών, διαδηλωτών και δημοσιογράφων έχουν πάρει μια σκοτεινή χροιά, καθώς οι μαρτυρίες για παράνομες συλλήψεις, βασανιστήρια, ακόμη και δολοφονίες έχουν επιτέλους έρθει στο προσκήνιο. Παρόλα αυτά, έχουν ήδη αρχίσει να διαφαίνονται τα πρώτα σημάδια σήψης του στρατιωτικού μηχανισμού.
Η κατάσταση που βρίσκεται η συνοχή των ενόπλων δυνάμεων προμηνύει σύννεφα στον ορίζοντα για την πρωτοκαθεδρία τους. Η ιδεολογία του Tatmadaw, του στρατού δηλαδή, έχει αποδειχθεί σταθερή και διαχρονική. Το στράτευμα μοιράζεται τις ίδιες αξίες για την ευλαβική τήρηση των κανόνων και εντολών. Εντούτοις, παρατηρείται τεράστιο χάσμα μεταξύ των ανώτερων αξιωματικών και των χαμηλόβαθμων μελών του. Σε μια στρατιωτική μηχανή, όπως εκείνη του Tatmadaw, η ελπίδα για ανέλιξη και η πίστη στην ιδεολογία πως τα μέλη του προασπίζουν την ακεραιότητα και τα συμφέροντα του έθνους εγγυώνται την απρόσκοπτη λειτουργία των εργασιών του. Βέβαια, η κοινωνική και οικονομική ανέλιξη των κατώτερων στελεχών διαφαίνεται πως αποτελεί ένα «άπιαστο όνειρο», ένα ουτοπικό σενάριο το οποίο διασπά την τυφλή αφοσίωση στον Σκοπό. Σε όλα αυτά έρχεται να προστεθεί και ο χλευασμός και το μίσος των ομοεθνών, οι οποίοι κάνουν τα πάντα για να εναντιωθούν στον φαινομενικά ιερό σκοπό του Tatmadaw.
Ακόμη, άξια λόγου είναι η σύσταση ομάδων ανταρτών με σκοπό την πρόκληση ήττας στον φαινομενικά αήττητο Tatmadaw. Αν και στην αρχή δεν υπήρχε ιδιαίτερη οργάνωση, πλέον οι αντάρτες σημειώνουν νίκες, οι οποίες αν και σταδιακές και μικρές, αναπτερώνουν το ηθικό του έθνους και υποδεικνύουν κάτι σημαντικότατο: Ο Tatmadaw μπορεί να νικηθεί, αρκεί να υπάρχει συσπείρωση και αυταπάρνηση. Κάποιος ίσως να ανέμενε ολοσχερή ήττα των ανταρτών, μα, λόγω των τοποθεσιών που διεξάγονται οι μάχες, τα δάση της Μυανμάρ, ακόμη και οι εκπαιδευμένοι στρατιώτες δύνανται να αιφνιδιαστούν. Με αυτό τον τρόπο, οι αντάρτες ανατροφοδοτούνται καθημερινά με νέα μέλη, έτοιμα να υπερασπιστούν την ακεραιότητα του πολιτικού συστήματος της χώρας.
Η διεθνής κοινότητα έχει ενεργοποιηθεί περισσότερο μετά την ανακήρυξη του “Pivot to Asia” από τον Πρόεδρο των Η.Π.Α., Joe Biden, ο οποίος επαναπροσδιόρισε το ενδιαφέρον της αμερικανικής, άρα και την παγκόσμιας, εξωτερικής πολιτικής προς την Ασία του Ειρηνικού. Οι Η.Π.Α. προσφέρουν τη στήριξή τους στην εξορισμένη πολιτική κυβέρνηση της χώρας, ενώ και η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει καταδικάσει το στρατιωτικό πραξικόπημα και τη βιαιότητα που έχει προκληθεί, αποφασίζοντας να επιβάλει κυρώσεις σε έντεκα πρόσωπα που σχετίζονται αδιαμφισβήτητα με το πραξικόπημα. Όλες οι χώρες του δυτικού μπλοκ εκφράζουν ομόφωνα τη διαφωνία τους ως προς τις τελευταίες εξελίξεις, όμως οι ανθρωπιστικές οργανώσεις ακόμη δεν έχουν καταφέρει να συγκεντρώσουν τους αναγκαίους υλικούς πόρους για την ανακούφιση των πληγών των πολιτών, καθιστώντας την ανθρωπιστική κρίση ανεξέλεγκτη.
Το μεγαλύτερο πλήγμα όμως, ήρθε, προκαλώντας έκπληξη σε κάποιους, από την ASEAN. Στην τελευταία σύνοδό της, ο Οργανισμός Κρατών της Νοτιοανατολικής Ασίας αρνήθηκε να προσκαλέσει τον νέο ηγέτη της χώρας, Min Aung Hlaing. Η απόφαση αυτή δεν αποτέλεσε «κεραυνό εν αιθρία», καθώς η επίκριση του Οργανισμού για την ελλιπή αντιμετώπιση της κρίσης της Μυανμάρ, αντί να κοπάσει, εντείνεται. Η στρατιωτική ηγεσία έχει εκφράσει έμπρακτα την αποδοκιμασία της σε κάθε δήλωση διεθνών παρατηρητών που δεν στηρίζουν την τωρινή κατάσταση και αρνείται να υποκύψει σε κυρώσεις ή «εκβιασμούς». Η βίαιη αποκοπή διαύλων με οικονομικούς συνεργάτες στην περιοχή, σε συνδυασμό με τη δεινή οικονομική κατάσταση που επικρατεί αναμένεται να δυσχεράνει περαιτέρω τη φτώχεια και την ανέχεια των κατοίκων.
Το πραξικόπημα της 1ης Φεβρουαρίου 2021 διαπράχθηκε μέσω του ιδεολογικού «μανδύα» της ανοικοδόμησης του πολιτικού συστήματος και τη λογοδοσία των πολιτικών για εγκλήματα πολιτικής νοθείας που δεν αποδείχθηκαν ποτέ. Η απάντηση του κόσμου είναι σκληρή και οι βιαιοπραγίες εκ μέρους των στρατιωτικών ακόμα σκληρότερες. Οι ρωγμές στο κύρος και τη ρώμη του καθεστώτος θα συνεχίσουν να πληθαίνουν, ενώ η αντίσταση των πολιτών, μέσω διαδηλώσεων και ανταρτοπόλεμου, έχει σημειώσει κάποιες νίκες στην αναπτέρωση του ηθικού, μα η σταδιακή αποσύνθεση του Tatmadaw δεν έχει φτάσει ακόμα σε προχωρημένο επίπεδο. Η ελπίδα υπάρχει ακόμα για τη Μυανμάρ, όμως λόγω έλλειψης σθεναρής εξωτερικής βοήθειας από τρίτα κράτη, το πέρας της στρατιωτικής δικτατορίας θα αργήσει να επέλθει.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Military junta condemns recognition of shadow government, Asia News Italy, διαθέσιμο εδώ
- Myanmar Is Not a Failed State, But a Failed Coup, The Diplomat, διαθέσιμο εδώ
- Envoy aborts visit to Myanmar, straining ASEAN relations, AP News, διαθέσιμο εδώ
