Της Μυρτούς Κατσούλη,
Ποια ορθή δικαιοσύνη αποδίδεται σε ένα καθεστώς ανεξέλεγκτης αντινομίας; Ποια κρατική επιταγή επιτρέπει την υπέρβαση των δημοκρατικών και πρωτίστως ανθρώπινων αρχών; Πώς και ξεχάσαμε σαν κοινωνία το ύψιστο εθνικό μας φρόνημα;
Πολλοί προβληματισμοί προκύπτουν, μετά από γεγονότα καταφανούς αδικίας και παραλογισμού, τα οποία αντιστρατεύονται κάθε δημοκρατική συνείδηση. Είναι απορίας άξιο ποιο σύγχρονο και φιλελεύθερο πολίτευμα επιτρέπει την απεριόριστη κρατική δύναμη σε βάρος καθενός πολίτη…
Το περιστατικό στο Πέραμα δεν είναι παρά ένα από τα πολλά που αποδεικνύουν ότι ο κρατικός μηχανισμός υπολειτουργεί, δείχνοντας την πιο απάνθρωπη πλευρά του. Κανένα ελαφρυντικό και καμία δικαιολογία δεν αρκεί για να μετριάσει την απερίσκεπτη δολοφονία ενός νέου ανθρώπου, η οποία είναι προϊόν της καταχρηστικής άσκησης της εξουσιαστικής δύναμης ενός εκτελεστικού οργάνου, που ξεπερνάει τα όρια της νομιμότητας, της δημοκρατίας και της ηθικής.
Είναι, ωστόσο, παραδεκτό, αλλά και άκρως αποδεδειγμένο, ότι όπου υπάρχει και φωτιά, υπάρχει και καπνός. Ο πολίτης έχει χάσει την εμπιστοσύνη του στα κρατικά πρόσωπα και την πρακτική λειτουργικότητα των αποφάσεών τους και, ως εκ τούτου, είναι λογικό να αντιδρά -ίσως και αυτός από την πλευρά του σε υπερβολικό βαθμό- αναζητώντας την αποκατάσταση της λαϊκής, τουλάχιστον, δικαιοσύνης. Σαφώς και δεν δικαιολογείται η αντινομία και η κατάχρηση της δικής του ιδιότητας, πόσο μάλλον όταν η «απέναντι» πλευρά έχει επιδείξει σε πολλές παρόμοιες καταστάσεις την «ασχήμια» της. Και ο φόβος του πολίτη καλλιεργείται όλο και περισσότερο με κάθε τέτοια αφορμή, με αποτέλεσμα να προκαλείται και η αντίστοιχη αντίδραση, με την οποία αισθάνεται ότι διεκδικεί τα καταπιεσμένα και καταστρατηγημένα δικαιώματά του.
Λαμβάνοντας υπόψη τη μοιραία κατάληξη του νεαρού από τα χέρια της συγκεκριμένης αστυνομικής δύναμης, είναι αδιανόητο σε ανθρώπινο, κατ’ αρχάς, επίπεδο, ότι ο πλήρως εξοπλισμένος, εκπαιδευμένος και προστατευμένος «άνθρωπος», επιτέθηκε άγαρμπα και στοχευμένα σε ένα παιδί που παρουσίασε αποκλίνουσα συμπεριφορά, την οποία μπορεί κάποιος να αποδώσει και στο νεαρό της ηλικίας του. Υπερέβη τόσο τις άνωθεν οδηγίες που λάμβανε, αλλά και το λογικό νομικό πλαίσιο της αυτοάμυνας, όπως το επιβάλλουν οι επείγουσες συνθήκες, αν και εφόσον δικαιολογούν μία τέτοια δράση. Η ζωή του αστυνομικού δεν απειλούταν, οι περιστάσεις δεν στοιχειοθετούσαν την έκρηξη μίσους και ένας νέος, με όλον τον αυθορμητισμό του, κατέληξε.
Το απλό λαϊκό αίτημα για αμερόληπτη κρίση των εκάστοτε περιστατικών από την εκάστοτε επίσης εξουσία δεν φαίνεται να ικανοποιείται, ή, μάλλον, έχει δρόμο μπροστά του για να ικανοποιηθεί, όπως αρμόζει σε μια δημοκρατία. Η ανάκτηση της εμπιστοσύνης του λαού προς το κράτος δικαίου πρέπει να είναι έργο του ίδιου του κράτους, το οποίο έχει χρέος να δημιουργήσει ένα κλίμα εμπιστοσύνης και επάρκειας, με την έννοια ότι ο πολίτης πρέπει να αισθάνεται ασφαλής απέναντι στην πολιτική δύναμη και όχι καταδιωκόμενος, φοβούμενος από την προκατειλημμένη και επιβλητική της στάση. Από την άλλη πλευρά, ο πολίτης δεν πρέπει να δίνει αφορμές να συνεχίζει τον φαύλο κύκλο απιστίας-αντίδρασης, διότι έτσι διευρύνει το χάσμα, αντί να συνενώνει την κρατική με την πολιτική διάδραση για την επίτευξη του κοινού, ιδεολογικού και δημοκρατικού στοιχήματος.
Κλείνοντας, θα ήταν περιττό να σταθούμε στα δυσδιάκριτα όρια μεταξύ ορθής, ανορθόδοξης ή, ακόμα, και εντελώς λοξοδρόμησης της εκάστοτε εξουσιαστικής δύναμης. Το πρόβλημα είναι βαθύτερο και χρήζει άμεσης αποκατάστασης, ώστε η δημοκρατία να αναβιώσει και να αναδυθεί από την εκφαυλίζουσα ζούγκλα της εποχής. Ακραίες συμπεριφορές οδηγούν σε ακραίες συνθήκες, επιδεινώνοντας το ήδη υπάρχον άκρο. Μια καλή λύση θα ήταν, σε ένα ιδανικό αλλά -γιατί όχι- εφαρμόσιμο πλαίσιο, η τήρηση των δημοκρατικών, φιλολαϊκών κανόνων -με την έννοια ότι το πολίτευμα πηγάζει από τη λαϊκή κυριαρχία και όχι αναρχία- οι οποίοι θέτουν τη βάση για την ελεγχόμενη άσκηση της πολιτικής εξουσίας. Τουλάχιστον, μέχρι να εξασφαλιστεί η ορθή και αδιαμφισβήτητη κρίση της…
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Καταδίωξη στο Πέραμα: Γιατί το Κέντρο της ΕΛ.ΑΣ. έδωσε εντολή «τέλος, απομακρυνθείτε», protothema.gr, διαθέσιμο εδώ
- Καταδίωξη στο Πέραμα: Οι τρεις παρεξηγήσεις, ΓΙΩΡΓΟΣ Κ. ΜΑΡΗΣ, kathimerini.gr, διαθέσιμο εδώ
