Της Κωνσταντίνας Κούγια,
«Σε θέλω όπως και να είσαι…», μία μικρή φράση που κρύβει μέσα της το μεγαλείο της ανθρώπινης ψυχής και το πραγματικό νόημα του γονεϊκού ρόλου, μία μικρή φράση που, πριν λίγες μέρες, έκανε το γύρο του διαδικτύου μέσα από το τρυφερό μήνυμα ενός πατέρα προς την τρανς κόρη του και συγκαταλέχθηκε στα πιο δημοφιλή της διαδικτυακής διαμοίρασης. Διαβάζοντας την απάντηση του πατέρα της Giorgina στο μήνυμά της, μπορούμε να ταυτίσουμε το περιεχόμενό της με μία και μόνο λέξη, εκείνη της «αποδοχής», που αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους πυλώνες της αγάπης.
Πώς μπορούμε να αναφερόμαστε στην αγάπη και τη σπουδαιότητά της στην ανθρώπινη πορεία όταν δεν αποδεχόμαστε τον κάθε «άλλο» στην ολότητά του; Όταν δεν αποδεχόμαστε με σεβασμό τον «άλλο», έτσι ακριβώς όπως επιλέγει να είναι;
Λέγεται ότι η αποδοχή και η αγάπη των γονιών προς τα παιδιά τους είναι μία αλήθεια που θεωρείται δεδομένη, είναι μία άποψη παραδοσιακά παγιωμένη και κάθε αμφισβήτηση προς αυτή μπορεί να χαρακτηριστεί ως ασέβεια, πόσες φορές όμως γεγονότα και ιστορίες παιδιών, που έχουν έρθει στο φως μαρτυρούν ακριβώς το αντίθετο; Η αποδοχή ενός παιδιού μέσα στην οικογένεια δεν αποτελεί αξίωμα των γονιών αλλά εξαρτάται αποκλειστικά από εκείνους μιας και είναι οι βασικοί οργανωτές του οικογενειακού συστήματος. Προφανώς και το κάθε παιδί έχει τις δικές του ανάγκες σύμφωνα με την ιδιοσυγκρασία του, τη γονιδιακή του ταυτότητα και το αναπτυξιακό στάδιο στο οποίο βρίσκεται, το παιδί δεν είναι «άγραφος πίνακας» (tabula rasa) σύμφωνα και με τη θεωρία του Ζαν-Ζακ Ρουσσώ, στο έργο του «Αιμίλιος» (1762) αλλά τον σπουδαίο ρόλο στη διαμόρφωση της συμπεριφοράς και στην ανάπτυξη της προσωπικότητάς του τον έχουν οι γονείς, το δίπολο αποδοχής και απόρριψης εξαρτάται αποκλειστικά από τη γονεϊκή στάση.
Δεν μπορεί να υπάρχει αποδοχή και να γίνει αισθητή από τα παιδιά αν δεν υπάρχει επικοινωνία με τους γονείς τους. Το σημαντικότερο εργαλείο έκφρασης της γονεϊκής αποδοχής είναι ο λόγος, ο οποίος καλύπτει την τεράστια ανάγκη των παιδιών για επικοινωνία, τα βοηθά να αντλούν αγάπη και ασφάλεια προκειμένου να κατανοούν καλύτερα τον εαυτό τους και να δομούν με μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση την αυτοεκτίμησή τους. Οι γονείς μέσα από το ρόλο τους και την ανταπόκρισή τους στις ανάγκες και στα συναισθήματα των παιδιών τους είναι εκείνοι που τα βοηθούν να αναπτύξουν τόσο τον σωματικό και πνευματικό τομέα της, εν εξελίξει, προσωπικότητάς τους όσο και τον συναισθηματικό τους κόσμο, τα βοηθούν να αναπτύξουν την αυταξία τους και τα όρια προκειμένου να αξιολογούν τις συμπεριφορές τρίτων στην ενήλικη ζωή τους.
Σε κάθε άλλη περίπτωση που μέσω του γονεϊκού ρόλου, τα παιδιά δεν εισπράττουν μία ανοιχτή και αποτελεσματική επικοινωνία, που λειτουργεί ως βασικό στοιχείο στην αίσθηση της αποδοχής τους, αλλά μία ελλειμματική, απορριπτική και προσβλητική συμπεριφορά, κλινικές μελέτες έρχονται να επιβεβαιώσουν τη σημαντικότερη αιτία ενδογενούς κατάθλιψης των ενηλίκων.
Τα παιδιά πρέπει να αντιμετωπίζονται ως ισάξιοι συνομιλητές από τους γονείς τους οι οποίοι, με τη σειρά τους, θα πρέπει να αποδέχονται τις αντιρρήσεις τους και τον διαφορετικό τρόπο που αντιλαμβάνονται τις καθημερινές καταστάσεις και τις συνθήκες της ζωής γενικότερα, θέτοντας με αυτό τον τρόπο τις θεματικές της κάθε συνομιλίας τους και προσφέροντας στα παιδιά τους την αίσθηση του ενδιαφέροντός τους προς αυτά.
Σύμφωνα με την Εξελικτική Ψυχολογία, η γονεϊκή συμπεριφορά και η συναισθηματική στάση είναι «τοποθετημένη» ανάμεσα στο δίπολο «αποδοχή» και «απόρριψη» και έρχεται να επιβεβαιώσει ότι η αποδοχή αποφεύγει τις συγκρίσεις και η κάθε ευκαιρία επιβράβευσης των παιδιών τονώνει την αίσθηση της γονεϊκής παρουσίας, αποτελώντας τον κυριότερο παράγοντα για την ανάπτυξη ενός ψυχικά αλλά και σωματικά υγιούς ατόμου. Μέσω της αποδοχής τους, οι γονείς εκφράζουν την αγάπη τους προς τα παιδιά τους και τα επιδοκιμάζουν ψυχολογικά, γίνονται πιο φιλικοί και στοργικοί μαζί τους, ενώ στην απέναντι πλευρά οι απορριπτικοί γονείς δεν εκφράζουν τη στοργή τους, μεγαλοποιούν τα λάθη των παιδιών τους, γίνονται επικριτικοί σε κάθε τους σφάλμα και σε κάθε τους ατέλεια, προκαλώντας τους χαμηλή αυτοεκτίμηση και συναισθηματική ανασφάλεια και με συνέπεια την καλλιέργεια της ματαίωσης, του θυμού και του φόβου στην ενήλικη ζωή τους.
Φαίνεται να ισχύει και στους κόλπους του οικογενειακού περιβάλλοντος ο χρυσός κανόνας των ανθρωπίνων σχέσεων που υποστηρίζει ότι, όπου υπάρχει καλή επικοινωνία, υπάρχει και καλή σχέση και είναι βέβαιο ότι η αποτελεσματική επικοινωνία ωφελεί όχι μόνο τα παιδιά της οικογένειας, αλλά και κάθε μέλος αυτής.
Συνεπώς, η κατανόηση και η αποδοχή είναι εκφράσεις αγάπης που βοηθούν τα παιδιά να κάνουν πραγματικότητα όσα μπορούν από μόνα τους να πετύχουν. Ευλογία ζωής και ευτυχία είναι να ανήκεις σε μία οικογένεια που σε αποδέχεται, σε στηρίζει και σε αγαπά!
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Η συναισθηματική ζεστασιά: Τα θεμέλια της θεωρίας γονεϊκής αποδοχής & απόρριψης, Ronald P. Rohner
- Γονείς και Παιδιά, Bucay Jorge, Bucay Demian
