Της Σάντυ Μακκού,
Ανθρώπινος νους- μία τόσο υλική όσο και άυλη ύπαρξη που δεν δύναται να προσομοιωθεί σε κανέναν υπολογιστή, όσο προηγμένος κι αν είναι. Το μόνο βέβαιο είναι πως μία βουτιά στα επίπεδά του θα ήταν τουλάχιστον ενδιαφέρουσα.
Σύμφωνα με τη φροϋδική θεωρία, ο κόσμος του ανθρώπινου εγκεφάλου αποτελείται από δύο βασικά μέρη-επίπεδα. Το εξωτερικό από αυτά είναι το «συνειδητό» και σκιαγραφεί τις δράσεις και αντιδράσεις μας σε καταστάσεις εγρήγορσης. Από την άλλη, υπάρχει το «υποσυνείδητο», εκεί όπου εδρεύουν τα ένστικτα, η φαντασία, οι μνήμες, η διαίσθηση και οι συνήθειες. Παρ’ όλα αυτά, τόσο στην επιστήμη της νευρολογίας όσο και στον χώρο της φιλοσοφίας έχει εισχωρήσει κι ένα τρίτο επίπεδο, το «ασυνείδητο».
Ας δούμε όμως συνοπτικά κάθε ένα από αυτά χωριστά. Το συνειδητό μυαλό μας είναι υπεύθυνο για ολόκληρη την αντιληπτική μας πραγματικότητα. Πρόκειται για το μέρος της συνειδητότητάς μας, το οποίο μας επιτρέπει να γνωρίζουμε το περιβάλλον μας, καθώς και να αλληλεπιδρούμε σε αυτό.
Στη συνέχεια, έπεται το υποσυνείδητο μυαλό. Είναι το μέρος εκείνο της συνειδητότητας που σε συνήθεις περιστάσεις της καθημερινής μας ζωής παραμένει κρυμμένο ακριβώς κάτω από την επιφάνεια της συνείδησης. Το μέρος αυτό, όπου όλα μας τα καταπιεσμένα συναισθήματα και οι επιθυμίες δεσμεύονται.
Τέλος, έρχεται το ασυνείδητο, το σκέλος του μυαλού που παραμένει κοιμισμένο καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής μας, στο κάτω μέρος της συνειδητότητάς μας. Ένας βιολόγος πιθανόν να έλεγε πως πρόκειται για το πιο πρωτόγονο νοητικό κατασκεύασμα που μοιραζόμαστε με τα ερπετά.
Ωστόσο, ήρθε η ώρα να αφήσουμε το θεωρητικό κομμάτι στην άκρη και να περάσουμε στην πράξη. Αν καθένας από εμάς, τώρα, σταθεί μπροστά σε έναν καθρέφτη και ρωτήσει τον εαυτό του «Είσαι συνειδητός αυτή τη στιγμή;», όλοι θα απαντούσαμε θετικά. Γιατί συμβαίνει αυτό; Επειδή το συνειδητό τμήμα του εγκεφάλου μας μάς δημιουργεί μία συνειδητοποίηση για τα πάντα γύρω μας, πράγμα που οφείλεται σε μία εναρμονισμένη λειτουργία του συνειδητού . Κατά τη διαδικασία αυτή, ό,τι θεωρείται χρήσιμο για την ολοκλήρωσή της μένει, ενώ όσα συναισθήματα και συμπεριφορές κριθούν ως ακατάλληλα περνούν απευθείας στο υποσυνείδητο.
Με την πάροδο του χρόνου, ο σωρός των υποσυνείδητων κρυφών επιθυμιών και καταπιεσμένων συναισθημάτων γίνεται όλο και πιο βαρύς. Κι αν αυτή η γέφυρα που φτάνει στο υποσυνείδητο παραμένει φορτωμένη μέρα με τη μέρα, δυσχεραίνοντας την άνοδο των παραπάνω επιθυμιών και συναισθημάτων στην επιφάνεια του συνειδητού, τότε θα αρχίσει αναπόφευκτα να επηρεάζει αρνητικά την ψυχική και σωματική μας υγεία. Και το ερώτημα δεν παύει να είναι το εξής: Μπορούμε να αναχαιτίσουμε αυτή την ανεπιθύμητη εξέλιξη; Κι αν ναι, τότε πώς;
«Η συνείδηση μοιάζει με συντριβάνι που παιχνιδίζει στον ήλιο και ξαναβυθίζεται στη μεγάλη υπόγεια δεξαμενή του υποσυνείδητου από όπου πηγάζει». (Ζίγκμουντ Φρόυντ)
Βουτία στον ανθρώπινο νου (Μέρος Δεύτερο)
Γεννημένη στις 25 Αυγούστου το 2000, με καταγωγή από τη Ναύπακτο. Είναι προπτυχιακή φοιτήτρια στο τμήμα Κοινωνικής Διοίκησης και Πολιτικής Επιστήμης του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης, στην Κομοτηνή, με κατεύθυνση την πολιτική επιστήμη.
