Του Ανδρέα Πετρόπουλου,
Ο Νίκος Καββαδίας έμεινε στην ιστορία ως ο «Ποιητής της Θάλασσας», ενώ αυτός ο χαρακτηρισμός δεν αδικεί την πολύπλευρη προσωπικότητά του. Ο γνωστός ποιητής, μεταφραστής, πεζογράφος και ναυτικός, γεννήθηκε σε μια επαρχιακή πόλη στην περιοχή του Χαρμπίν της Μαντζουρίας, αλλά όταν ήταν τεσσάρων ετών πήγε στην Κεφαλονιά με τους γονείς του, Χαρίλαο και Δωροθέα, και μετά από λίγα χρόνια στον Πειραιά.
Η πρώτη του φιλοδοξία ήταν να μπει στην Ιατρική Σχολή, αλλά η ασθένεια του πατέρα του τον ανάγκασε να εργαστεί. Εργάστηκε σε ένα ναυτικό γραφείο για μερικούς μήνες πριν πλεύσει ως ναύτης σε ένα φορτηγό μετά τον θάνατο του πατέρα του.
Κατά τη διάρκεια των ταξιδιών του, αποτύπωνε σε χαρτί, εικόνες από τα μέρη που επισκεπτόταν τη ναυτική ζωή και τις γυναίκες που γνώρισε. Με το ξέσπασμα του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, ο ποιητής κατέφυγε στην Αλβανία. Μάλιστα, ένα από τα ελάχιστα γνωστά στοιχεία για τη ζωή του Καββαδία είναι ότι επέστρεψε από το αλβανικό μέτωπο πεζός, εξαντλημένος, ταλαιπωρημένος και μολυσμένος από ψείρες. Στη διάρκεια της Γερμανικής Κατοχής, παρέμεινε στην Αθήνα, αλλά από το 1944 και μετά άρχισε να ταξιδεύει ασταμάτητα σε όλον τον κόσμο ως ασυρματιστής. Πέθανε ξαφνικά από εγκεφαλικό στις 10 Φεβρουαρίου 1975.
Ο Γιώργος Σεφέρης ήταν ο πρώτος που βρέθηκε στον δρόμο του Νίκου Καββαδία και δεν είχαν τις φιλικές σχέσεις που όλοι θα νόμιζαν, καθώς δεν χαιρετήθηκαν ούτε μία φορά, όταν συναντήθηκαν από κοντά. Αυτό πίκρανε πολύ τον Καββαδία και το θεώρησε προσβολή για τη γενιά ποιητών που υπηρετούσαν.
Ένας απ’ τους σύγχρονους συνεχιστές του ονόματος του Καββαδία ήταν ο Θάνος Μικρούτσικος. Ο «Σταυρός του Νότου» ήταν ο πρώτος δίσκος που κυκλοφόρησε και περιείχε 11 μελοποιημένα ποιήματα του Καββαδία. Είναι γνωστό ότι ο Θάνος Μικρούτσικος είχε ιδιαίτερη αδυναμία στον Νίκο Καββαδία και πάντα στις συναυλίες που έκανε, αναφερόταν με τα καλύτερα λόγια για εκείνον, καθώς τους συνέδεε κάτι που δεν μπορούσε κανείς να εξηγήσει. Μπορεί οι δυο τους να μην είχαν γνωριστεί ποτέ από κοντά, ωστόσο, υπήρχε μια λατρεία για την ποίηση του Καββαδία απ’ τον Μικρούτσικο.
Η πολιτική έπαιξε ιδιαίτερο ρόλο στη ζωή του Νίκου Καββαδία. Τον γοήτευε η Αριστερά και είχε αρκετούς φίλους απ’ την παράταξή της. Έχει καταγραφεί στη σύγχρονη ιστορία ως κομμουνιστής και η αριστερή του ιδεολογία έχει αποτυπωθεί και στα ποιήματά του.
Ο Νίκος Καββαδίας υπήρξε ιδιαίτερος, τόσο για το ύφος του, όσο και γι’ αυτά που πρέσβευε. Ήταν ένας απ’ τους γνωστότερους ποιητές της γενιάς του ’30, σε μια μεγάλη σχολή που είχε δημιουργηθεί την εποχή εκείνη και αποτέλεσε ορόσημο για την ιστορία της σύγχρονης Ελλάδας. Πολλά απ’ τα ποιήματά του έχουν μελοποιηθεί και τραγουδηθεί από μεγάλους καλλιτέχνες, με συνθέτη τον Θάνο Μικρούτσικο. Η σχολή που δημιούργησε ο Καββαδίας αποτελούσε κάτι ξεχωριστό. Οι ποιητικές του συλλογές είχαν ύφος, εικόνες και δημιουργούσαν στον αναγνώστη το αίσθημα της διαρκούς αναζήτησης για στοιχεία και ντοκουμέντα για τη ζωή του ποιητή.
Η έντεχνη μουσική σκηνή έχει λατρέψει τα ποιήματα του Νίκου Καββαδία και αυτό φαίνεται σε συναυλίες καλλιτεχνών, όπως του Θάνου Μικρούτσικου πριν τον θάνατό του και της Παυλίνας Βουλγαράκη, η οποία έχει ερμηνεύσει ποιήματα του Καββαδία με τη μπάντα της και έχει προσπαθήσει να ξανασυστήσει τον ποιητή στους θαυμαστές της, με αποτέλεσμα να μαθαίνουν τα ποιήματά του μέσα απ’ τη μουσική. Με το κομμάτι «Ανάξιος Εραστής» θα κλείσουμε αυτό το αφιέρωμα, το οποίο ηχογραφήθηκε στη συναυλία της Παυλίνας Βουλγαράκη στον Σταυρό του Νότου, μια μουσική σκηνή, ορόσημο στην ιστορία του σύγχρονου έντεχνου τραγουδιού.
Μπορείτε να ακούσετε το «Ιδανικός κι Ανάξιος Εραστής», ερμηνευμένο από την Παυλίνα Βουλγαράκη εδώ.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Νίκος Καββαδίας: Πέντε πράγματα που πρέπει να ξέρεις για τη ζωή τους, news247.gr, διαθέσιμο εδώ
- Νίκος Καββαδίας – μαντάτορας στον ψυχισμό της αρμύρας, users.uoa.gr, διαθέσιμο εδώ
- 5 ποιήματα του Νίκου Καββαδία που θα σε ταξιδέψουν, neolaia.gr, διαθέσιμο εδώ