Της Μυρτώς Ιωάννου,
Η πανδημία, η νέα καθημερινότητα, η άλλοτε απόμακρη και άλλοτε βολική ηλεκτρονική οθόνη προβάλλει συνεχώς μπροστά μας, στις σχολικές αίθουσες, στο χώρο εργασίας, στις κοινωνικές εκδηλώσεις, στις πολιτιστικές δράσεις. Την ίδια στιγμή, περισσότερο από ποτέ, έχει ανέλθει στην επιφάνεια ένα τεράστιο κύμα αποκάλυψης σεξουαλικών παρενοχλήσεων, το οποίο παρασύρει τα πάντα στο πέρασμά του. Γυναίκες, άνδρες, παιδιά, απροστάτευτα στο σπίτι, στη δουλειά, στο σχολείο, στον δρόμο, ειδήσεις επί ειδήσεων σε βαθμό που πλέον το αυτί μας δεν «τρομάζει».
Τι γίνεται, όμως, με τον χώρο εργασίας τώρα που η τηλεργασία αποτελεί σχεδόν μονόδρομο για τη συνέχιση της λειτουργίας των επιχειρήσεων; Μία λογική σκέψη είναι ότι οι περιπτώσεις σεξουαλικής παρενόχλησης έχουν μειωθεί μιας και η επαφή στον εργασιακό χώρο είναι σε μεγάλο βαθμό ανύπαρκτη. Ας δούμε όμως τι πραγματικά έχει συμβεί.
Τηλεργασία δε σημαίνει μόνο απόσταση από τον χώρο εργασίας. Σημαίνει και «πάντρεμα» του χώρου εργασίας με το σπίτι, έναν χώρο που αντικατοπτρίζει την οικειότητα και τη χαλαρότητα. Δημιουργεί μία προβληματική σύνθεση όπου η εργασιακή πραγματικότητα συνυπάρχει με την κοινωνική ζωή εκτός του χώρου απασχόλησης, τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης μετατρέπονται σε δίαυλο επικοινωνίας για επαγγελματικά ζητήματα. Η «εισβολή» συναδέλφων και εργοδοτών στον προσωπικό χώρο του εργαζόμενου κατά τη διάρκεια, για παράδειγμα, μίας τηλεδιάσκεψης ή μίας βιντεοκλήσης, δημιουργεί μία ψευδή αίσθηση οικειότητας, μία παρανόηση του χώρου και του πλαισίου που διαδραματίζεται μία συζήτηση και τα όρια χάνονται.
Τώρα, ας δούμε το γενικότερο πλάνο. Αυτή η ξαφνική αλλαγή στην επαγγελματική καθημερινότητα αποτελεί απλώς ένα μικρό κομμάτι μίας μεγαλύτερης αιφνίδιας αλλαγής, μίας πανδημίας που όσο περνάει ο καιρός πλουτίζει από το άγχος και την ανασφάλεια των ανθρώπων. Παράλληλα, θεσπίζεται η υποχρεωτική – ως ένα βαθμό – τηλεργασία χωρίς να θεσπίζεται μία σειρά μέτρων για την προστασία των εργαζομένων. Το ελλειμματικό νομοθετικό πλαίσιο της τηλεργασίας στην Ελλάδα συνηγορεί στην ανυπαρξία ενός τρόπου διαχείρισης των καταστάσεων, απρόσωπου όσο απαιτεί ο επαγγελματισμός, προσαρμοσμένου όμως στις νέες καταστάσεις.
Δυστυχώς, τα ανωτέρω δεν αποτελούν κενό γράμμα. Το Τμήμα Συνηγορίας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του Οργανισμού ”Equal Society”, με εμπεριστατωμένη έκθεσή του, αναφέρθηκε ακριβώς σε αυτήν την αύξηση των «κρουσμάτων» των σεξουαλικών παρενοχλήσεων στο πλαίσιο της τηλεργασίας που, όπως φαίνεται, δεν μας ενδιαφέρει ούτε μας τρομάζει τόσο όσο η αύξηση των κρουσμάτων της πανδημίας. «Σεξιστικά σχόλια για την εμφάνιση γυναικών κατά τη διάρκεια εταιρικής συνομιλίας. Επικοινωνία σε ακατάλληλες ώρες μέσα από τη χρήση των social media. Λήψη σεξιστικών μηνυμάτων, ακατάλληλων εικόνων και βίντεο. Ανάρμοστη συμπεριφορά κατά τη διάρκεια βιντεοκλήσεων με σεξιστικά υπονοούμενα, ηλεκτρονικά μηνύματα, τα οποία περιλαμβάνουν ανήθικες προτάσεις». Είναι ορισμένα από τα περιστατικά που έχουν καταγγελθεί στην “Equal Society”. Τα περισσότερα θύματα είναι γυναίκες.
Τραγικότερο όλων παραμένει το γεγονός ότι η επικοινωνία των θυμάτων δεν αποσκοπεί στην καταγγελία, αλλά στην εύρεση εναλλακτικών τρόπων προστασίας και αντιμετώπισης. Ο φόβος και η ανασφάλεια μήπως χάσουν τη θέση απασχόλησής τους κυριαρχεί στις σκέψεις τους. Ενδιαφέρον προκαλεί το γεγονός ότι ο Συνήγορος του Πολίτη εξέδωσε την τελευταία έκθεση επί του θέματος πριν από μία περίπου δεκαετία.
Κάπου διάβασα τον όρο «τηλεπαρενόχληση» και υπέπεσα στη συνειδητοποίηση πως οι νέοι καιροί, οι νέες συνθήκες και οι νέες γνώσεις αντί να μας βοηθούν να αντιμετωπίσουμε το πρόβλημα, βοηθούν το ίδιο να διαχέεται γιατί ποτέ δεν έχει χτυπηθεί στη ρίζα του. Όπως και να λέγεται, υπό το μανδύα όποιας λέξης και να κρύβεται, η παρενόχληση είναι το ίδιο τέρας που συνθλίβει ανθρώπινες ψυχές και ανθρώπινα σώματα εδώ και πολλά χρόνια. Και όσο υπερβολική και να ακούγεται αυτή η περιγραφή, είναι απλώς η αλήθεια.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Η τηλεργασία επιτείνει τη σεξουαλική παρενόχληση των γυναικών, equalsociety.gr, διαθέσιμο εδώ
- Αυξάνεται η σεξουαλική παρενόχληση και στην τηλεργασία, sofokleousin.gr, διαθέσιμο εδώ
- Η τηλεργασία επιτείνει τη σεξουαλική παρενόχληση των γυναικών, news247.gr, διαθέσιμο εδώ
- Σεξουαλική παρενόχληση στην τηλεργασία: Αίτια και Τρόποι Εκδήλωσης, toperiodikomou.gr, διαθέσιμο εδώ
