Της Ευανθίας Τσαγγάρη,
Ο μυθιστοριογράφος, ποιητής και θεατρικός συγγραφέας Όσκαρ Ουάιλντ γεννήθηκε στις 16 Οκτωβρίου του 1854, στο Δουβλίνο. Ήταν γόνος μιας ιρλανδικής αστικής οικογένειας με προτεσταντικές αρχές. Ο πατέρας του επιτυχημένος γιατρός και η μητέρα του γνωστή συγγραφέας με το ψευδώνυμο Speranza, ήταν επιφανείς διανοούμενοι του Δουβλίνου και μεριμνούσαν ιδιαίτερα για τη μόρφωση των παιδιών τους. Από μικρή ηλικία ο Όσκαρ μιλούσε άπταιστα Γαλλικά και Γερμανικά. Μέχρι την ηλικία των εννέα λάμβανε μαθήματα κατ’ οίκον, ενώ έπειτα παρακολούθησε το Portora Royal School στο Enniskillen, όπου και διέπρεψε στη μελέτη των κλασικών. Αργότερα, θα κερδίσει υποτροφία και θα φοιτήσει στο Κολλέγιο Trinity του Δουβλίνου, όπου θα ασχοληθεί με τις κλασικές σπουδές.
Το ταλέντο του νεαρού Όσκαρ δεν αργεί να ξεδιπλωθεί, αφού στις εξετάσεις του κολλεγίου διακρίνεται στην πρώτη θέση και κερδίζει το Χρυσό Μετάλλιο Μπέρκλεϊ, το οποίο αποτελούσε τη μεγαλύτερη τιμητική διάκριση που μπορούσε να λάβει ένας φοιτητής. Στη συνέχεια, του χορηγείται μία ακόμη υποτροφία για το Magdalen College της Οξφόρδης κι εκείνος αρπάζει την ευκαιρία, αποφοιτώντας με άριστα και λαμβάνοντας το βραβείο Newdigate για την ποιητική του σύνθεση “Ravenna”.
Μετά την ολοκλήρωση των σπουδών του, το 1878, αλλά και μια ερωτική απογοήτευση, ο Όσκαρ εγκαταστάθηκε μόνιμα στο Λονδίνο. Εκεί θα γνωρίσει τη λονδρέζικη αριστοκρατία και θα ασπαστεί τις συνήθειές της ως τρόπο ζωής. Τον Δεκέμβρη του 1881 αποφασίζει να ταξιδέψει στην Αμερική, όπου και θα μείνει για έναν χρόνο, δίνοντας πληθώρα διαλέξεων για το αισθητικό κίνημα. Αργότερα, θα συνεχίσει τις διαλέξεις του στη Βρετανία και την Ιρλανδία. Κατά τη διάρκεια της περιοδείας του, θα γνωρίσει την Κόνστανς Λόιντ, κόρη ενός πλουσίου συμβούλου της βασίλισσας, την οποία αμέσως παντρεύεται και αποκτούν μαζί δύο γιους, τον Κύριλλο και τον Βίβιαν.
Το ετήσιο εισόδημα της Κόνστανς ανερχόταν σε 250 λίρες, ποσό αξιοσημείωτο για μια γυναίκα εκείνης της εποχής. Όμως, ο Ουάιλντ, θέλοντας να συνεισφέρει στην οικογένεια, αλλά και να ικανοποιήσει τα ακριβά γούστα τόσο του ίδιου όσο και της συζύγου του, εργαζόταν ως δημοσιογράφος σε διάφορες εφημερίδες της εποχής. Όλο αυτό το διάστημα, βέβαια, εξέδιδε διάφορα έργα του που γνώριζαν μικρές επιτυχίες. Το 1888, εκδόθηκε ένα από τα πιο γνωστά έργα του Ο ευτυχισμένος πρίγκιπας και άλλα παραμύθια, ενώ το 1890 δημοσιεύτηκε η πρώτη έκδοση του μοναδικού του μυθιστορήματος Το Πορτραίτο του Ντόριαν Γκρέυ στο περιοδικό Lippincott’s. Το έργο ξεσήκωσε πληθώρα αντιδράσεων, λόγω των παρακμιακών και ομοφυλοφιλικών αναφορών του. Έτσι, η έκδοση σε βιβλίο, το 1891, είχε αναθεωρηθεί εξ’ ολοκλήρου, παραλείποντας κάποια προκλητικά για την εποχή κομμάτια. Στο σημείο αυτό, οφείλουμε να σημειώσουμε πως, παρά τις σκληρές κριτικές που δέχθηκε, ο Όσκαρ δεν οπισθοχώρησε ποτέ και υπερασπίστηκε μέχρι τελικής πτώσεως το έργο του και τα κοινωνικά ζητήματα που αυτό έθετε.
Αν και παντρεμένος με δύο παιδιά, οι φήμες για την προσωπική ζωή του Ουάιλντ οργίαζαν. Το 1895, κατηγορήθηκε για ομοφυλοφιλία, η οποία θεωρούνταν ποινικό αδίκημα στη Βικτωριανή Αγγλία, εξαιτίας της στενής σχέσης που είχε με τον γιο του Μαρκησίου του Κουίνσμπερυ, Άλφρεντ Ντάγκλας. Ακολούθησαν δύο δίκες, κατά τις οποίες το έργο του, Το Πορτραίτο του Ντόριαν Γκρέυ, χρησιμοποιήθηκε εναντίον του. Πολλοί θεώρησαν πως το έργο περιείχε αυτοβιογραφικά στοιχεία και παρατήρησαν παραλληλισμούς ανάμεσα στον κεντρικό ήρωα και τον συγγραφέα. Ο Όσκαρ δηλώνει πως δε διατηρούσε σαρκικές ομοφυλοφιλικές σχέσεις, υποστηρίζοντας, όμως, σε λογύδριό του την ύπαρξη μιας πλατωνικής ομοφυλοφιλικής σχέσης. Εν τέλει, καταδικάζεται σε δύο χρόνια καταναγκαστικά έργα για προσβολή των χρηστών ηθών.
Οι συνθήκες που επικρατούν στη φυλακή είναι απάνθρωπες και ο άλλοτε συνηθισμένος στην πολυτελή ζωή Όσκαρ είναι αδύνατο να προσαρμοστεί. Η υγεία του επιδεινώνεται και καταρρέει από την αδυναμία. Κατά τη διάρκεια της φυλάκισής του, κάνει ιδιαίτερο αγώνα για την αναβάθμιση των φυλακών, γνωστοποιώντας στον κόσμο την κατάσταση που επικρατεί σε αυτές. Οι εμπειρίες του καταγράφονται στο ποίημα «Η μπαλάντα της φυλακής του Ρήντινγκ» (“The Ballad of Reading Gaol”). Πέρα από τους εξωτερικούς παράγοντες, ο Όσκαρ παλεύει και με τους εσωτερικούς του δαίμονες. Προσπαθεί να εξωτερικεύσει τον πόνο του σε ένα δραματικό αυτοβιογραφικό μονολόγο τον «De Profundis» (Εκ Βαθέων), με παραλήπτη φυσικά τον Άλφρεντ Ντάγκλας.
Μετά την αποφυλάκισή του ο Ουάιλντ περνά τα τελευταία χρόνια της ζωής του σε μία εξαθλιωμένη εξορία, απομονωμένος από τους πάντες και τα πάντα. Είχε προσβληθεί από μηνιγγίτιδα και πριν τον θάνατό του ασπάστηκε το Ρωμαιοκαθολικισμό. Η αυλαία της τραγικής ζωής του έπεσε στις 30 Νοεμβρίου του 1900 σ’ ένα φθηνό ξενοδοχείο του Παρισιού, πλέον γνωστό ως το πολυτελές L’Hotel.
Η ιδιότητά του ως αμφιφυλόφιλος πιθανολογείται, αλλά η πρώτη του ομοφυλοφιλική εμπειρία δε δύναται να προσδιοριστεί με ακρίβεια. Οι βιογράφοι του αναφέρουν πως πιθανότατα να μυήθηκε στον ομοφυλοφιλικό έρωτα από τον Ρόμπερτ Μπάλντουϊν Ρος περίπου το 1887, σε μια περίοδο που ο γάμος του περνούσε κρίση, μετά τη δεύτερη εγκυμοσύνη της συζύγου του, η οποία τον απωθούσε ερωτικά. Σύμφωνα με άλλους, πιθανολογείται πως ο Ουάιλντ ανέπτυξε για πρώτη φορά ομοφυλοφιλική σχέση κατά τη διάρκεια των σπουδών του με τον Φρανκ Μάιλς.
Σε γενικές γραμμές, η ζωή του Όσκαρ Ουάιλντ δεν υπήρξε σε καμία περίπτωση η ιδανική. Βίωσε πόνο, μοναξιά και κατάθλιψη. Η στάση του, ωστόσο, απέναντι στη ζωή είναι ακόμα και για εμάς σήμερα υποδειγματική. Ποτέ δεν αρνήθηκε την αλήθεια του και τα «θέλω» του. Υπήρξε ένας άνθρωπος αληθινός και θαρραλέος. Δεν αρνήθηκε την ομοφυλοφιλία και υπεραμύνθηκε αυτής όπως κανένας δεν είχε καταφέρει εκείνη την εποχή. Με το λιθαράκι του συνέβαλε στο να γίνει αυτός ο κόσμος καλύτερος.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Οscar Wilde Biography, Cmgww, διαθέσιμο εδώ
- Όσκαρ Ουάιλντ, Βικιπαίδεια, διαθέσιμο εδώ
- Όσκαρ Ουάιλντ, Σαν Σήμερα, διαθέσιμο εδώ
- Όσκαρ Ουάιλντ, Hellenica World, διαθέσιμο εδώ
