Του Γιώργου Κοσματόπουλου,
Η ανακοίνωση της απόσυρσης της υποψηφιότητας της Φώφης Γεννηματά από τη διαδικασία εκλογής Προέδρου στο ΠΑΣΟΚ και στο Κίνημα Αλλαγής προκάλεσε σοκ. Κυρίως, διότι αιτία της απόφασής της αποτέλεσε ένα ιδιαιτέρως σοβαρό ζήτημα υγείας. Όλοι γνωρίζουν ότι η κα Γεννηματά έχει δώσει μεγάλη μάχη με τον καρκίνο, όπως είχαν δώσει και οι αείμνηστοι γονείς της. Ενώ, σε μεγάλο βαθμό, είχε ξεπεράσει το πρόβλημα, η υποτροπή των τελευταίων ημερών επέβαλε την αποχώρησή της από την κούρσα της προεδρίας. Σε αυτού του είδους τις περιπτώσεις, η πολιτική οφείλει να υποχωρεί μπροστά σε θέματα υγείας και ζωής. Το πρωτεύον είναι να ξεπεράσει η Φώφη Γεννηματά και αυτή τη δυσκολία, ενώ ο πολιτικός κόσμος και η κοινή γνώμη οφείλουν να σταθούν με σεβασμό απέναντι στη μάχη της με την επάρατη νόσο, όπως άλλωστε σύσσωμοι πολιτικοί σύμμαχοι και αντίπαλοι, θεσμικοί εκπρόσωποι και απλοί πολίτες, με την όποια ιδιότητα τους διακατέχει, έπραξαν, σπεύδοντας να της ευχηθούν «περαστικά» και «ταχεία ανάρρωση» με κάθε τρόπο.
Περνώντας στα δευτερεύοντα της υπόθεσης, είναι σαφές ότι η απόφαση της νυν Προέδρου του ΠΑΣΟΚ/ΚΙΝΑΛ να μη διεκδικήσει την επανεκλογή της, αναδιατάσσει το εσωκομματικό σκηνικό. Πρώτον, τίθενται ερωτηματικά αναφορικά με το διαδικαστικό σκέλος των εκλογών. Θα διενεργηθούν οι εκλογές σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα που είχε ανακοινωθεί, δηλαδή στις 5 και – αν χρειαστεί δεύτερος γύρος – στις 12 Δεκεμβρίου; Αυτή τη στιγμή, όλοι οι υπόλοιποι υποψήφιοι φαίνεται πως ομονοούν στην απαρέγκλιτη τήρηση των ημερομηνιών αυτών. Από το επιτελείο της κας Γεννηματά, επίσης, διαρρέεται ότι δεν υφίσταται λόγος αναβολής. Δεν αποκλείεται, όμως, να υπάρχουν κέντρα εντός του κόμματος που να αντιμετωπίζουν θετικά τη μετάθεση της διαδικασίας για το νέο έτος, προκειμένου να προετοιμαστεί μία νέα υποψηφιότητα με «Γεννηματική» βάση.
Η εμφάνιση ενός νέου διεκδικητή της ηγεσίας, ο οποίος θα εκφράσει τη μερίδα στελεχών και ψηφοφόρων, που βρίσκονταν στο πλευρό της νυν Προέδρου, αποτελεί έναν ακόμη γρίφο. Το γεγονός ότι παραμένει ανοιχτό το ενδεχόμενο αλλαγής της καταληκτικής ημερομηνίας για την κατάθεση των απαραίτητων υπογραφών, προκειμένου να προχωρήσει η ανακήρυξη των υποψηφίων, προσφέρει τροφή για σενάρια. Η παροχή σε κάποιον υποψήφιο της δυνατότητας να ολοκληρώσει τη συγκέντρωση του ελαχίστου αριθμού υπογραφών και για ένα μικρό διάστημα, πέραν της 15ης Οκτωβρίου, αρχικά, αφορούσε τους όσους έχουν εκδηλώσει μέχρι σήμερα την πρόθεση να κατέλθουν ως υποψήφιοι. Κάτι τέτοιο θα κρινόταν δε μετά από αίτημα του υποψηφίου προς την Επιτροπή Δεοντολογίας, Εφαρμογής Καταστατικού και Πιστοποίησης (ΕΔΕΚΑΠ).
Από το βράδυ της Τρίτης, έχουν δει το φως της δημοσιότητας διάφορα ονόματα τα οποία φέρονται να βολιδοσκοπούνται από το στρατόπεδο Γεννηματά. Πιο τρανταχτό αυτό του πρώην Πρωθυπουργού και νυν Προέδρου του ΚΙΔΗΣΟ, Γιώργου Παπανδρέου, μιας και τόσο ο ίδιος όσο και ορισμένα άτομα του κύκλου του, δε μοιάζουν να έχουν εγκαταλείψει την ιδέα μιας ολικής επαναφοράς. Είναι, άλλωστε, βουλευτής του ΚΙΝΑΛ, ενώ σε μια σειρά ζητημάτων οι απόψεις του ταυτίζονται με αυτές της σημερινής ηγεσίας: αντι-δεξιό πρόσημο, απόρριψη επιστροφής στο ΠΑΣΟΚ, κ.ά. Η Φώφη Γεννηματά είναι, άλλωστε, αυτή που δέχτηκε τον Γιώργο Παπανδρέου στο ΚΙΝΑΛ, ικανοποιώντας όλες του τις απαιτήσεις – διατήρηση του ΚΙΔΗΣΟ, εκλογή του στη Βουλή, στήριξη για την επανεκλογή του στην Προεδρία της Σοσιαλιστικής Διεθνούς – και αξιοποίησε πολλά στελέχη προερχόμενα από το κόμμα και το περιβάλλον του.
Φυσικά, μία υποψηφιότητα Παπανδρέου θα προκαλούσε επίσης σφοδρές αντιδράσεις. Είναι δεδομένο ότι θα όλοι εκείνοι οι οποίοι δεν έχουν ξεχάσει τη διάσπαση του ΠΑΣΟΚ, που προκάλεσε τον Ιανουάριο του 2015, 20 μόλις ημέρες πριν τις εκλογές, θα έδιναν τον υπέρ πάντων αγώνα για την αποτροπή της εκλογής του στην ηγεσία. Τεράστιο ζήτημα θα προέκυπτε, επιπλέον, και για το γεγονός ότι δεν ανήκει οργανωτικά στο ΠΑΣΟΚ και τυχόν εκλογή του θα σήμαινε ότι άλλος θα ηγούνταν του, θεωρητικά, πολυκομματικού σχηματισμού κι άλλος του, πρακτικά, μοναδικού του κόμματος! Αυτονόητο, επίσης, είναι ότι δε θα χωρούσαν στην ίδια διαδικασία με την υποψηφιότητα Παπανδρέου και αυτή του Καστανίδη, έστω και αν ο τελευταίος διαφωνεί στη διατήρηση του ΚΙΝΑΛ και την αποστράτευση του ΠΑΣΟΚ.
Άλλο όνομα που ακούστηκε ήταν αυτό του νυν Γραμματέα του κόμματος, Μανώλη Χριστοδουλάκη. Προερχόμενος από το ΚΙΔΗΣΟ, αλλά, κατ’ ουσίαν, ως «παιδί της Φώφης», είναι πολιτικά ταυτισμένος με την απερχόμενη Πρόεδρο και θα μπορούσε να παίξει το χαρτί της ανανέωσης, αν μη τι άλλο σε ηλικιακό επίπεδο, αποτελώντας το αντίβαρο στην υποψηφιότητα του Νίκου Ανδρουλάκη, ο οποίος είναι σήμερα ο νεότερος εκ των υποψηφίων. Στα πλην του, φυσικά, η απουσία μεγάλης εμπειρίας, το ότι δεν είναι κοινοβουλευτικός, αλλά και οι αντι-συσπειρώσεις που θα προκαλούσε και στο φάσμα των νεότερων στελεχών, μιας και μία ενδεχόμενη νίκη του, πιθανώς, θα ματαίωνε πρόωρα τις φιλοδοξίες «συντρόφων» του, ηλικιακού εύρους 30 έως 40 ετών.
Τρίτο γνωστό όνομα, το οποίο βρήκε τη θέση του στα ρεπορτάζ, ήταν αυτό του Παύλου Γερουλάνου. Πρώην υπουργός και στενός συνεργάτης του Γ.Α. Παπανδρέου, που προκάλεσε αίσθηση με την απόφασή του να μην τον ακολουθήσει στο αποτυχημένο εγχείρημα του ΚΙΔΗΣΟ και, πλέον, έχει ανοίξει την προσωπική του «περπατησιά» τόσο στην Τοπική Αυτοδιοίκηση όσο και στην κεντρική πολιτική σκηνή. Η υποψηφιότητά του για τον Δήμο Αθηναίων στις τελευταίες δημοτικές εκλογές ήταν αξιοπρεπέστατη και θα μπορούσε να χαρακτηριστεί κι εν μέρει επιτυχημένη, δεδομένων των συνθηκών. Η τότε επίδοσή του αποτελεί, άλλωστε, και τη «μαγιά» με την οποία προετοιμάζει την κάθοδό του στις επόμενες βουλευτικές εκλογές στην Α΄ Αθηνών. Εκτός του ότι δεν είναι μέλος του Κοινοβουλίου και τυχόν εκλογή του θα οδηγούσε εξίσου σε τουλάχιστον περίεργες, αν όχι έντονα δυσλειτουργικές, καταστάσεις διαρχίας μέχρι τις επόμενες εκλογές, ο κος Γερουλάνος έχει έρθει πρόσφατα σε ευθεία αντιπαράθεση με την κα Γεννηματά για μία σειρά κομβικών ζητημάτων. Κορυφαίο, η διάσταση απόψεων αναφορικά με το οργανωτικό μέλλον του ΚΙΝΑΛ, με τον πρώην Υπουργό να τάσσεται υπέρ της επιστροφής στο ΠΑΣΟΚ, έχοντας, μάλιστα, αναλάβει και σχετικές πρωτοβουλίες.
Εάν τελικά δεν προκύψει κάποια νέα υποψηφιότητα, το οποίο αυτήν τη στιγμή φαίνεται να είναι και το πιθανότερο, με ενδιαφέρον αναμένεται το αν θα λειτουργήσει συντεταγμένα το μπλοκ των «Γεννηματικών» ή όσοι το στελεχώνουν θα αφεθούν να πράξουν κατά συνείδηση; Αν τοποθετήσουμε την εσωκομματική αυτή αναμέτρηση σε ιδεολογικό πλαίσιο, είναι σαφές ότι η κα Γεννηματά βρίσκεται εγγύτερα στον κ. Καστανίδη. Από την άλλη πλευρά, η λογική λέει ότι μία ομάδα που κρατά επί χρόνια τα ηνία του κόμματος θα προχωρήσει σε μία επιλογή νίκης. Στην περίπτωση αυτή, η πρώτη ανάγνωση λέει ότι ευνοείται ο κος Ανδρουλάκης, ο οποίος έχει επιλέξει να διεξάγει μία προεκλογική εκστρατεία εξαιρετικά χαμηλών τόνων, σε αντίθεση με τον κ. Λοβέρδο, ο οποίος έχει βγει δυναμικά απέναντι στο σημερινό σύστημα της Χαριλάου Τρικούπη. Ακόμα και στο ονοματολογικό και οργανωτικό ζήτημα, ο κος Ανδρουλάκης είναι ο μόνος ο οποίος δεν έχει πάρει ξεκάθαρη θέση, κάτι που του επιτρέπει, για ένα μικρό διάστημα ακόμη, να ελιχθεί. Το γεγονός, μάλιστα, ότι δεν είναι βουλευτής, ενώ έχει ανακοινώσει ότι θα συνεχίσει να ασκεί παράλληλα με τα προεδρικά και τα καθήκοντα του ευρωβουλευτή, επιτρέπει στην κα Γεννήματα να διατηρήσει την προεδρία της Κοινοβουλευτικής Ομάδας με ό,τι αυτό συνεπάγεται. Από την άλλη, στελέχη της νεότερης γενιάς που βρίσκονται στο πλευρό της απερχόμενης Προέδρου, πιθανόν, να καταλήξουν στο συμπέρασμα ότι τυχόν εκλογή Ανδρουλάκη θα παγώσει τις δικές τους φιλοδοξίες. Συνεπώς, μία τακτική κίνηση θα ήταν η υποστήριξη του κ. Λοβέρδου, ο οποίος δεν μπαίνει στα ηλικιακά τους χωράφια και του οποίου τον μηχανισμό θα μπορούσαν να κληρονομήσουν στο κοντινό μέλλον. Είναι δε σαφές ότι με μια δεύτερη συνεχόμενη ήττα σε εκλογές ηγεσίας, ο κος Ανδρουλάκης θα έχανε το momentum.
Είναι ακόμη νωρίς για να βγάλουμε ασφαλή συμπεράσματα σχετικά με το τι σηματοδοτεί η απόφαση της Φώφης Γεννηματά να μην είναι εκ νέου υποψήφια για την αρχηγία του ΠΑΣΟΚ και του ΚΙΝΑΛ. Ας της ευχηθούμε – κάτι το οποίο είναι σαφώς ανώτερο και ζωτικότερης σημασίας από την πολιτική – να βγει νικήτρια κι από αυτή τη μάχη με τον καρκίνο, και, δευτερευόντως, ας παρακολουθήσουμε τις εξελίξεις, έχοντας τη βεβαιότητα ότι, τουλάχιστον, δεν πρόκειται να βαρεθούμε…
