Του Μάριου Ντινάκους,
Ο Άγιος Βικέντιος και οι Γρεναδίνες είναι μια νησιωτική χώρα της Καραϊβικής. Βρίσκεται στις Μικρές Αντίλλες, ενώ οι Γρεναδίνες αποτελούν ένα σύμπλεγμα 32 νησιών. Από αυτά, κατοικείται μονάχα ένα μικρό μέρος. Η χώρα συνορεύει με την Αγία Λουκία στα βόρεια, με τα νησιά Μπαρμπάντος στα ανατολικά και με τη Γρενάδα στα νότια. Ο πληθυσμός της χώρας ανέρχεται περίπου στις 100 χιλιάδες, σύμφωνα με την πρόσφατη απογραφή που έγινε φέτος. Όσον αφορά τον τομέα των Διεθνών Σχέσεων, ο Άγιος Βικέντιος είναι μέλος σε περισσότερους Οργανισμούς τοπικού και όχι διεθνούς χαρακτήρα (χωρίς, φυσικά, το ένα να αποκλείει το άλλο). Ενδεικτικά, κάποιοι από αυτούς είναι ο Οργανισμός Κρατών Ανατολικής Καραϊβικής (OECO), η CARICOM, η Κοινοπολιτεία των Εθνών, η Ένωση Κρατών Καραϊβικής, αλλά και το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ. Επίσημο νόμισμα της χώρας είναι το Δολάριο Ανατολικής Καραϊβικής, το οποίο χρησιμοποιείται από άλλες 7 χώρες. Με άλλα λόγια, δηλαδή, ο Άγιος Βικέντιος ανήκει σε μια τοπική νομισματική ένωση. Το νόμισμα αυτό εκδίδεται από την Κεντρική Τράπεζα Ανατολικής Καραϊβικής, η οποία εδρεύει στη χώρα Άγιος Χριστόφορος και Νέβις.
Όσον αφορά την πληθυσμιακή σύσταση της χώρας, αυτή παρουσιάζει ιδιαίτερη ποικιλομορφία, όπως και οι περισσότερες χώρες της Καραϊβικής. Περίπου το 70% του πληθυσμού έχει αφρικανική καταγωγή και προέρχεται από ανθρώπους που υποδουλώθηκαν κατά τη διάρκεια της αποικιοκρατικής περιόδου και εξαναγκάστηκαν σε εργασία στις φυτείες ζάχαρης που είχαν φτιάξει οι Ευρωπαίοι στα εδάφη της χώρας. Εκτός από τους κατοίκους της χώρας, υπάρχουν μειονότητες Ευρωπαίων και Νοτιοασιατών.
Επίσημη γλώσσα του κράτους είναι τα Αγγλικά, καθότι ο Άγιος Βικέντιος βρισκόταν υπό αγγλική αποικιοκρατία. Όπως είναι αναμενόμενο και είθισται με όλες τις αποικίες στις παλιότερες εποχές, οι Άγγλοι εξουδετέρωσαν τις αφρικανικές γλώσσες των υπόδουλων πληθυσμών που μετέφεραν στον Άγιο Βικέντιο και τους επέβαλλαν τη δική τους γλώσσα.
Πριν την έλευση των Ευρωπαίων, ωστόσο, στη χώρα κατοικούσαν διάφορα φύλα, τα οποία προέρχονταν από τα γύρω νησιά και τη Λατινική Αμερική. Δε συνυπήρχαν, αλλά, ανά τους αιώνες, η μία φυλή κατακτούσε την άλλη. Κατά τη διάρκεια του 18ου αιώνα, η περιοχή δέχτηκε πλήθος επιδρομών από τους Γάλλους, τους Βρετανούς και τους Ολλανδούς, ωστόσο οι κάτοικοι (Caribs) ήταν σε θέση να αντισταθούν, με δυσκολία όμως. Την ίδια εποχή επέτρεψαν στους Γάλλους να εγκατασταθούν στη δυτική όχθη του Αγίου Βικέντιου. Ο σκοπός της κίνησης αυτής ήταν να ανακοπούν οι επιδρομές των Βρετανών, οι οποίες χαρακτηρίζονταν από μεγάλο βαθμό βίας. Τελικά, με τη Συνθήκη των Παρισίων, το 1763, ο έλεγχος της περιοχής δόθηκε στους Βρετανούς. Όπως ήταν αναμενόμενο, οι κάτοικοι της περιοχής δε δέχτηκαν την υποταγή τους στη βρετανική επιρροή. Οι Γάλλοι ξανακατέκτησαν την περιοχή, το 1783, αλλά οι Βρετανοί την ανέκτησαν με τη Συνθήκη των Βερσαλλιών. Ακολούθησαν δύο πόλεμοι μεταξύ των Βρετανών και των Caribs, κατά τη διάρκεια των οποίων οι τελευταίοι εξαφανίστηκαν από την περιοχή. Όσοι επιβίωσαν, μετανάστευσαν, αρχικά, στην Ονδούρα και από εκεί στο Μπελίζ και σε άλλες κοντινές περιοχές.
Ο 20ος αιώνας εγκαινιάστηκε με μια οικονομική κρίση, καθότι οι τιμές της ζάχαρης είχαν καταρρεύσει και για το λόγο αυτό, η χώρα έπρεπε να αλλάξει την παραγωγική της δυναμική. Οι καλλιέργειες ζάχαρης, λοιπόν, αντικαταστάθηκαν από το βαμβάκι και το αραρούτι, τα οποία παρέμειναν τα κύρια εξαγωγικά προϊόντα της χώρας, μέχρι και τη δεκαετία του 1950, οπότε και αντικαταστάθηκαν από τις μπανάνες.
Ο 20ος αιώνας χαρακτηριζόταν γενικότερα από μια πάλη για την αντικατάσταση του συστήματος διακυβέρνησης του Στέμματος από ένα αντιπροσωπευτικό σύστημα. Ένα νομοθετικό συμβούλιο ιδρύθηκε το 1925, αλλά η πλειοψηφία των απογόνων των σκλάβων αποκλείστηκε από αυτή τη διαδικασία. Οι προσπάθειες για επέκταση των νομοθετικών μεταρρυθμίσεων και για περαιτέρω συνταγματική μεταρρύθμιση κατέληξαν σε μια ομοσπονδία των νησιών.
Στα μέσα της δεκαετίας του 1930, συνέβησαν κοινωνικές αναταραχές, που προκλήθηκαν από τις συνέπειες της Μεγάλης Ύφεσης των Ηνωμένων Πολιτειών, η οποία επηρέασε εμμέσως πολλές χώρες του κόσμου. Οι αναταραχές αυτές άνοιξαν τον δρόμο για περαιτέρω συνταγματική μεταρρύθμιση, η οποία έφτασε στο αποκορύφωμά της το 1951, όταν καθιερώθηκε η καθολική ψηφοφορία ενηλίκων.
Ο Άγιος Βικέντιος εντάχθηκε, επίσης, την ίδια περίοδο, στην Ομοσπονδία Δυτικών Ινδιών, η οποία υπήρχε από το 1958 έως το 1962. Ένα νέο Σύνταγμα υιοθετήθηκε το 1960. Ο Άγιος Βικέντιος έγινε αυτόνομη χώρα με την έγκριση του Ηνωμένου Βασιλείου, στις 27 Οκτωβρίου 1969. Επίσης, εντάθηκε στη Ζώνη Ελεύθερων Συναλλαγών της Καραϊβικής, την 1η Ιουλίου 1968. Έγινε μέλος της Κοινότητας της Καραϊβικής και της Κοινής Αγοράς (CARICOM), το 1973, και του Οργανισμού των Κρατών της Ανατολικής Καραϊβικής, το 1981. Η χώρα κέρδισε την ανεξαρτησία της το 1979.
Τον Ιούλιο του 1984, το Νέο Δημοκρατικό Κόμμα, υπό τον Τζέιμς Μίτσελ, κέρδισε τις εκλογές. Ο Μίτσελ ξεκίνησε ένα πρόγραμμα αναδιοργάνωσης της γεωργίας και μείωσης της ανεργίας, ενθαρρύνοντας τον κατασκευαστικό κλάδο και ευνοώντας την εγκατάσταση των αγροτικών εργατών σε εκτάσεις γης, τις οποίες δεν είχαν στην κατοχή τους, αλλά εργάζονταν σε αυτές. Το κόμμα του Μίτσελ κέρδισε πολλές από τις επόμενες εκλογές. Παρέμεινε στα καθήκοντά του μέχρι την αποχώρησή του από την Προεδρία τον Αύγουστο του 2000 και τον διαδέχθηκε ο Άρνχιμ Ευστάτις. Τον Μάρτιο του 2001, προκηρύχθηκαν εκ νέου εκλογές και το Αριστερό Εργατικό Ενωτικό Κόμμα κέρδισε μια αποφασιστική πλειοψηφία και ο αρχηγός του, Ραλφ Γκονσάλβες, έγινε Πρωθυπουργός.
Οι άνθρωποι της χώρας, όπως και άλλοι άνθρωποι της Κοινοπολιτείας των Εθνών, βλέπουν την εμβάθυνση της περιφερειακής ολοκλήρωσης των χωρών της Καραϊβικής ως έναν από τους στόχους τους. Στις αρχές του 21ου αιώνα, οι διάφορες χώρες ασχολήθηκαν με τη δημιουργία μιας ενιαίας αγοράς και οικονομίας της Καραϊβικής και τον Δεκέμβριο του 2009, μια υποομάδα μελών του Οργανισμού των Κρατών της Ανατολικής Καραϊβικής -συμπεριλαμβανομένου του Αγίου Βικέντιου και των Γρεναδινών -υπέγραψε μια συνθήκη για τη δημιουργία οικονομικής ένωσης. Από την απόκτηση της ανεξαρτησίας, έχουν γίνει, επίσης, πολλές προσπάθειες για τη δημιουργία μιας πολιτικής ένωσης, συμπεριλαμβανομένων, στα πρώτα χρόνια του 21ου αιώνα, μιας που προσπάθησε να συνδέσει τον Άγιο Βικέντιο και μερικά από τα άλλα ανατολικά κράτη της Καραϊβικής με το Τρινιντάντ και Τομπάγκο.
Οικονομία
Η οικονομία εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τη γεωργία, καθώς είναι από τις χώρες που παράγουν αρκετά φρούτα, λαχανικά και είναι κορυφαίος παραγωγός -σε παγκόσμιο επίπεδο- αμύλου (αραρούτι), η παραγωγή του οποίου, ωστόσο, τα τελευταία χρόνια βρίσκεται σε καθοδική τάση. Γενικά, ο πρωτογενής τομέας απασχολεί το μεγαλύτερο ποσοστό του εργατικού δυναμικού και συμβάλλει κατά 50% στις εξαγωγές. Αυτή η εξάρτηση της παραγωγικής βάσης στην καλλιέργεια και παραγωγή καθιστά ευάλωτη την οικονομία σε διαρκείς μεταβολές των διεθνών τιμών. Έτσι, η οικονομική διαφοροποίηση του παραγωγικού τομέα βρίσκεται σε προτεραιότητα.
Επίσης, άλλος ένας σημαντικός τομέας για την οικονομία είναι ο τουρισμός, ο οποίος συμβάλλει θετικά από το 1993 στο ΑΕΠ της χώρας και πλέον αποτελεί κύρια πηγή συναλλάγματος. Αυτή η συνεχής αύξηση του κατά κεφαλήν ΑΕΠ οφείλεται κατά κύριο λόγο στην προσέλκυση επισκεπτών από διάφορες χώρες του πλανήτη. Σχετικά με το κατά κεφαλήν ΑΕΠ, όπως αποτυπώνεται και από το παρακάτω διάγραμμα, παρατηρείται συνεχής και σταθερή ανοδική τάση, ενώ κατά την περίοδο της δεκαετίας του 1970 παρατηρείται ρυθμός ανάπτυξης της τάξης του 40%, ο οποίος από εκείνη τη χρονιά και έπειτα βρίσκεται σταθερά στο 10- 15%. Βέβαια, τα τελευταία χρόνια, η οικονομία της χώρας έχει επιβραδυνθεί και ο ρυθμός ανάπτυξης βρίσκεται κοντά στο 5%.
Αυτή η συνεχής άνοδος οφείλεται στην ολοένα και αναπτυσσόμενη τουριστική και εμπορική αγορά, στην αύξηση των επενδύσεων στη χώρα και στη βέλτιστη δημοσιονομική και νομισματική πολιτική, οι οποίες είναι επεκτατικές με συνεχή αύξηση των δαπανών σε επίπεδα ελεγχόμενα. Χαρακτηριστική είναι η παροχή δανείων με μειωμένα επιτόκια, έτσι ώστε να πραγματοποιούνται περισσότερες επενδύσεις στη χώρα. Η αύξηση των επενδύσεων επιφέρει με τη σειρά της αύξηση των ρυθμών ανάπτυξης. Επίσης, το φορολογικό σύστημα είναι σταθερό και χαρακτηρίζεται από συνεχή μείωση στη φορολογία εισοδήματος και επιχειρήσεων (ως ποσοστό επί τοις εκατό σε σχέση με τα εισοδήματα φυσικών και νομικών προσώπων).
Για να για να γίνει μια εκτενέστερη ανάλυση της κοινωνικής και οικονομικής κατάστασης της χώρας θα μελετηθούν η εκπαίδευση και η υγεία.
Εκπαίδευση
Σχετικά με την Εκπαίδευση, θα μελετηθεί ο δείκτης των εκπαιδευτικών δαπανών ως προς το ΑΕΠ (%). Όπως παρατηρείται, η τάση των δαπανών δεν είναι σταθερή και την περίοδο 1998-2005 το ποσοστό των δαπανών για την εκπαίδευση βρίσκεται από το 15-30%. Αυτό οφείλεται στις πολιτικές της Κυβέρνησης, οι οποίες είχαν στόχο την αύξηση των μαθητών που εγγράφονται στο σχολείο, στο υλικό της εκπαίδευσης, στη βελτίωση των τεχνολογιών που χρησιμοποιούνται, ενώ οι κυβερνώντες είχαν στόχο για παροχή εκπαίδευσης σε νοσηλευτές και εκπαιδευτικούς, με παράλληλη στήριξη των τεχνικών και επαγγελματικών σχολών.
Υγεία
Όσον αφορά την Υγεία, θα μελετηθούν οι δείκτες της κατά Κεφαλήν Δαπάνης για Υγεία και το ποσοστό αυτών ως προς το ΑΕΠ. Όπως αποτυπώνεται και στο διάγραμμα, υπάρχει ανοδική τάση και στους δύο δείκτες. Βασικές κυβερνητικές πρωτοβουλίες είναι η εξάλειψη σημαντικών ασθενειών, όπως ο διαβήτης και η υπέρταση. Για τα παιδιά, επίσης, στο επίκεντρο βρίσκεται η κάλυψη της πολιομυελίτιδας και της ιλαράς. Επίσης, το μείγμα της πολιτικής που ακολουθείται για την Υγεία είναι η δημιουργία δημόσιων και ιδιωτικών ιατρείων και νοσοκομείων. Έτσι, αυτή η συνεχής αύξηση, δηλαδή ο τριπλασιασμός της κατά κεφαλήν δαπάνης, έχει πολλαπλασιαστικά οφέλη στην κοινωνία και την οικονομία.
Εν κατακλείδι, η οικονομική κατάσταση της χώρας έχει βελτιωθεί τα τελευταία χρόνια, ωστόσο πρέπει να γίνουν βήματα επίλυσης σχετικά με τη διαφοροποίηση της οικονομίας και την απεμπλοκή της από την εξάρτηση στον πρωτογενή τομέα. Αντίστοιχα, η Υγεία και η Εκπαίδευση βρίσκονται σε ένα αρκετά καλό επίπεδο, ενώ παρατηρείται μια συνεχής βελτίωση όλων των κοινωνικών δεικτών. Έτσι, η χώρα με τη βελτίωση των κοινωνικών δεικτών και οικονομικών μεταβλητών βρίσκεται στο ιδανικό μονοπάτι οικονομικής ισορροπίας. Μένει μονάχα να δούμε πώς θα πορευτεί από εδώ και έπειτα.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Eastern Caribbean dollar, Wikipedia, Retrieved from here
- Treaty of Paris 1763, Encyclopedia Britannica, Retrieved from here
- History of Saint Vincent and the Grenadines, Encyclopedia Britannica, Retrieved from here
- National Report St. Vincent and the Grenadines, Sustainable Development Report, United Nations, 2013, Retrieved from here
- Saint Vincent and the Grenadines, Encyclopedia Britannica, Retrieved from here
