Του Τάσου Καλαντζή,
Κάθε χρόνο η ελληνική πολιτεία και κοινωνία πενθεί για τα θύματα της τρομοκρατίας – όπως τον Παύλο Μπακογιάννη, τον Θάνο Αξαρλιάν, κ.ά. – και σύσσωμη προβαίνει σε μία καταγγελτική ρητορική για το αιματηρό αυτό φαινόμενο. Η τρομοκρατία αποτελεί μείζον πολιτικό και κοινωνικό ζήτημα, το οποίο παίρνει διάφορες διαστάσεις, ανάλογα με τον χωρόχρονο που γεννάται και εξελίσσεται. Πιο συγκεκριμένα, η ελληνική τρομοκρατία έχει τη μακροβιότερη παρουσία στην Ευρώπη. Χρονικά τοποθετείται το 1974, μετά την πτώση της Χούντας των Συνταγματαρχών. Οι κυριότερες τρομοκρατικές οργανώσεις στην Ελλάδα είναι: Η 17 Νοέμβρη (1974 – 2002), ο Επαναστατικός αγώνας (2003 – 2017), η Συνωμοσία Πυρήνων της Φωτιάς (2008 – σήμερα) και η Σέχτα Επαναστατών (2009 – σήμερα). Τα κοινά χαρακτηριστικά των οργανώσεων αυτών είναι, φυσικά, η αριστερός ιδεολογικός προσανατολισμός, ο αντι-αμερικανισμός, ο αντι-δυτικισμός και ο αντι-ιμπεριαλισμός. Βέβαια, τα χαρακτηριστικά αυτά, μετά το 2008, αλλοιώθηκαν και πλέον οι δράσεις ένοπλης πολιτικής βίας προέρχονται μόνο από αναρχικούς, οι οποίοι έχουν διαφορετικές ιδέες και θεωρητικές θέσεις από το παρελθόν.
Ακροδεξιά τρομοκρατία
Μετά την πτώση της δικτατορίας στην Ελλάδα σε δράσεις πολιτικής βίας προέβη η άκρα δεξιά, η οποία και επιθυμούσε με τον τρόπο αυτό να πλήξει τον κοινοβουλευτισμό. Οι οργανώσεις αυτές απαρτίζονταν από ακροδεξιούς, χουντικούς, νεοναζιστές και ανθρώπους από το πρώην δικτατορικού καθεστώτος Ιωαννίδη. Παρόλα αυτά, οι αστυνομικές έρευνες στόχευαν τις αριστερές οργανώσεις, με αποτέλεσμα οι ακροδεξιές οργανώσεις το διάστημα 1974-1978 να χτυπούν αδίστακτα πολλά γραφεία αριστερών κομμάτων, βιβλιοπωλεία και κινηματογράφους που έπαιζαν σοβιετικής προελεύσεως ταινίες. Σε κάποια από τα παραπάνω χτυπήματα έλαβε μέρος και ο Νίκος Μιχαλολιάκος, ο μετέπειτα αρχηγός της Χρυσής Αυγής, η οποία το 2020 ανακηρύχθηκε με δικαστική απόφαση τρομοκρατική οργάνωση.
Αριστερές οργανώσεις τρομοκρατίας
Η αριστερή τρομοκρατική δράση στην Ελλάδα, θεωρητικά, αρχίζει πριν την Χούντα των συνταγματαρχών, αλλά, ασκήθηκε κυρίως μετά το πέρας της δικτατορίας. Κυριότερη αριστερή τρομοκρατική οργάνωση είναι αυτή της 17 Νοέμβρη, η οποία ευθύνεται για πλήθος δολοφονικών ενεργειών, τοποθέτηση εκρηκτικών μηχανισμών, ληστειών σε τράπεζες, ληστειών στρατιωτικών εξοπλισμών και επιθέσεις σε αστυνομικά τμήματα. Η οργάνωση αυτή, όπως και πολλές άλλες της εποχής, δρούσε σύμφωνα με τα πρότυπα αντίστοιχων γερμανικών οργανώσεων. Οι τελευταίες προσαγωγές μελών αριστερών τρομοκρατικών οργανώσεων έγιναν το 2010, με τους Νίκο Μαζιώτη και Παναγιώτα Ρούπα να συλλαμβάνονται ως επικεφαλής, εν τέλει, της τρομοκρατικής οργάνωσης Συνωμοσία Πυρήνων της Φωτιάς.
Η οργάνωση Συνωμοσία Πυρήνων της Φωτιάς και η Σέχτα Επαναστατών είναι αναρχικές οργανώσεις που ευθύνονται και αυτές για πλήθος δολοφονικών ενεργειών, τοποθετήσεις εκρηκτικών μηχανισμών και ληστείες. Οι οργανώσεις αυτές δρούσαν κυρίως μετά το 2008, είναι οι οργανώσεις που, τελικώς, ξέφυγαν τελείως από το ιδεολογικό πλαίσιο της αριστεράς, αλλοιώνοντας έτσι κάποια στοιχεία της. Τελευταίος στόχος των οργανώσεων αυτών ήταν το 2016 στο σπίτι της εισαγγελέως Γεωργίας Τσατάνη που είχε αναλάβει την υπόθεσή τους.
Νομοθετικό Πλαίσιο
Με τόσες τρομοκρατικές οργανώσεις με ενεργή δραστηριότητα και με τόσα δολοφονικά χτυπήματα χρειάστηκε να τεθεί ένα συγκεκριμένο αντιτρομοκρατικό νομοθετικό πλαίσιο, ώστε να περιορίσει τη δράση αυτών των οργανώσεων. Το πρώτο βήμα έγινε από το κόμμα της Νέας Δημοκρατίας, με βασικό επιχείρημα την ασφάλεια των πολιτών, την ίδια ώρα που το ΠΑΣΟΚ και τα κόμματα της Αριστεράς εναντιώνονταν, καθώς θεωρούσαν ένα τέτοιο βήμα απειλή για τη Δημοκρατία. Με τον νόμο 774/1978 «Περί καταστολής της τρομοκρατίας και προστασίας του Δημοκρατικού Πολιτεύματος», που εισηγήθηκε η κυβέρνηση του Κωνσταντίνου Καραμανλή, σύμφωνα με τον αντίστοιχο γερμανικό νόμο, έγινε η αρχή ώστε να αντιμετωπίσει η χώρα μας την πολιτική βία. Με το νόμο αυτόν, η τρομοκρατία αντιμετωπίζονταν ως κακούργημα και ενδεδειγμένες ποινές ήταν η θανατική ποινή ή η ισόβια φυλάκιση. Ο νόμος του Κωνσταντίνου Καραμανλή καταψηφίστηκε από όλα τα κόμματα της αντιπολίτευσης ως αντιδημοκρατικός και καταργήθηκε το 1983 από την κυβέρνηση του Ανδρέα Παπανδρέου. Εν τέλει, μετά τη δολοφονία του Παύλου Μπακογιάννη, πάλι η Κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας, αυτήν τη φορά, υπό τον Κωνσταντίνο Μητσοτάκη, εισήγαγε αυστηρό νόμο εναρμονισμένο με τις κρατοδικαιϊκές αρχές της δημοκρατίας, ώστε να αποφευχθούν αντίστοιχες ενέργειες στο μέλλον. Ερχόμενοι στο σήμερα, μάλιστα, η εν ενεργεία Κυβέρνηση αυστηροποίησε το καθεστώς των αδειών για τους καταδικασθέντες τρομοκράτες.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Έρευνα GLOBSEC: Η Ελλάδα μία από τις χώρες της Ε.Ε με τις περισσότερες συλλήψεις για τρομοκρατία, naftemporiki.gr, διαθέσιμο εδώ
- Τρομοκρατία στην Ελλάδα, ΒΙΚΙΠΑΙΔΕΙΑ, διαθέσιμο εδώ
- Ποια είναι τα χειρότερα τρομοκρατικά χτυπήματα που αιματοκύλισαν τον κόσμο, tanea.gr, διαθέσιμο εδώ
