Της Άννας Τσέλα,
Την παγκόσμια επικαιρότητα έχει απασχολήσει ιδιαίτερα η υπόθεση στο Μεξικό που σχετίζεται με την αποποινικοποίηση των αμβλώσεων και για πολλές χώρες αποτελεί ένα αρκετά επίμαχο θέμα.
Έχει παρατηρηθεί σε μεγάλο βαθμό πως δεν είναι λίγες οι γυναίκες που, ενώ είναι μόνιμοι κάτοικοι σε χώρες όπου, βάση νόμου, δεν επιτρέπονται οι αμβλώσεις, επιλέγουν να ακολουθήσουν έναν μη νόμιμο τρόπο για να μπορέσουν να αποφασίσουν δίχως φόβο. Αυτό σημαίνει πως ζητάνε βοήθεια από διάφορους γιατρούς, των οποίων οι μέθοδοι είναι παράνομες, αναξιόπιστες και μη επιστημονικά ελεγμένες. Συνεπώς, το γεγονός ότι απαγορεύονται οι αμβλώσεις, μέσω των νομοθεσιών και των παρόντων κανονισμών, δε σημαίνει απαραίτητα πως μειώνονται οι εκτρώσεις, καθώς συχνό φαινόμενο αποτελεί το γεγονός πως γυναίκες ταξιδεύουν προς περιοχές όπου μπορούν να τερματίσουν την εγκυμοσύνη τους νόμιμα. Μέσα στα όσα συμβαίνουν, το κράτος δε θα έπρεπε να δηλώνει αμέτοχο, αλλά να κατατάσσεται υπέρ της υγείας και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, δίνοντας ένα αίσθημα προστασίας στη κάθε γυναίκα.
Θα ήταν σημαντική παράλειψη να μην αναφέρουμε το κλίμα που επικρατεί σε διεθνή κλίμακα, όσον αφορά το θέμα που μας απασχολεί. Συγκεκριμένα, η διακοπή της άμβλωσης θεωρείται μη νόμιμη σε 26 χώρες του κόσμου. Σε μόνο 95 είναι δυνατή η πρόσβαση και αυτή η δυνατότητα αφορά μόνο κάποιες ειδικές περιπτώσεις, ενώ σε 67 χώρες είναι αποδεκτό εφόσον και μόνο το απαιτήσει η γυναίκα. Οι παραπάνω πληροφορίες συγκλίνουν στο συμπέρασμα πως το 1/3 από τις 73,3 εκ. εκτρώσεις που καταγράφονται το χρόνο σε παγκόσμια κλίμακα, ακολουθούν ένα πρωτόκολλο το οποίο μπορεί να θεωρηθεί επιβλαβές για την υγεία. Ειδικότερα, οι νομοθεσίες που επικρατούν στη Λατινική Αμερική και την Αφρική δεν παρέχουν τη δυνατότητα άμβλωσης στη γυναίκα, οπότε οτιδήποτε γίνεται πραγματοποιείται κάτω από μη ασφαλές συνθήκες. Τέλος, η Αργεντινή, μέσω των νομοθεσιών της, αποτελεί την πέμπτη και μεγαλύτερη χώρα που νομιμοποιεί τις εκτρώσεις σε Λατινική Αμερική και Καραϊβική. Στις περισσότερες χώρες της Λατινικής Αμερικής, εξαιρέσεις για τις αμβλώσεις γίνονται μόνο σε περιπτώσεις βιασμού ή σοβαρών προβλημάτων υγείας του εμβρύου ή της μητέρας.
Το Μεξικό, με τη σειρά του, μέσω του νόμου για την αποποινικοποίηση των αμβλώσεων, γράφει ιστορία για την ελεύθερη και μη κατακριτέα επιλογή της γυναίκας. Ο νόμος προτάθηκε από την αριστερά με 46 ψήφους υπέρ και 9 κατά, αναφέροντας πως, κατά τους πρώτους τρεις μήνες της εγκυμοσύνης, υπάρχει η δυνατότητα επιλογής, δίχως αυτό να επιφέρει αρνητικές συνέπειες. Υπήρξε, επίσης, ομόφωνη απόφαση, η οποία υποστηρίζει πως η ποινικοποίηση της άμβλωσης θεωρείται αντισυνταγματική. Στο Μεξικό το 2018 η κυβέρνηση είχε επιλέξει να ηρεμήσει το κλίμα με το να δώσει ουτοπικές εντυπώσεις στον γυναικείο πληθυσμό για να πιστέψουν πως θα ληφθούν άμεσα μέτρα, όσον αφορά τη βία απέναντι στις γυναίκες. Αξίζει, επίσης, να αναφερθούμε στην Πολιτεία Veracruz όπου τον Ιούλιο έγινε η τέταρτη (οι υπόλοιπες τρεις είναι Mexico City, Oaxaca, Hidalgo) από τις 32 πολιτείες του Μεξικού που αποποινικοποιεί τις αμβλώσεις. Επίσης, ένα κρατίδιο, ονόματι Coahuila, το οποίο βρίσκεται στα βόρεια της χώρας, δίνει το έναυσμα σε πολιτειακό επίπεδο για τον σεβασμό απέναντι στην απόφαση της κάθε γυναίκας για την έκτρωση.
Πριν την τελική απόφαση της κυβέρνησης, έντονες ήταν οι πιέσεις που δέχονταν από φεμινίστριες, οι οποίες ήταν αποφασισμένες να απαιτήσουν τη διαγραφή του νόμου που σχετιζόταν με την έκτρωση. Συγκεκριμένα, απαίτησαν από τον Πρόεδρο Andrés Manuel López Obrador αποτελεσματικές δημόσιες πολιτικές για την αντιμετώπιση της βίας εναντίον των γυναικών. Η Καθολική Εκκλησία στο Μεξικό έδειξε κατηγορηματικά τη δυσαρέσκειά της απέναντι στα δρώμενα και την τελική απόφαση του Ανώτατου Δικαστηρίου, και ειδικά στο σημείο που αναφέρονται «πρόσωπα που μπορούν να κυοφορήσουν», αναφερόμενοι και στη κοινότητα ΛΟΑΤΚΙ. Σημαντικό ρόλο στην εξέλιξη των γεγονότων είχε η Mabel Gabarra, η οποία διατελεί χρέη δικηγόρου, ιδρύτρια της εκστρατείας που έχει ως κεντρικό άξονα το δικαίωμα στη νόμιμη, σίγουρη και ασφαλή άμβλωση.
Στα όσα διαδραματίζονται, οι δηλώσεις των ανωτέρων δεν πέρασαν απαρατήρητες. Ο Arturo Zaldívar, Επικεφαλής του Ανώτατου Δικαστηρίου του Μεξικού, εξέφρασε την άποψή του λέγοντας χαρακτηριστικά πως πλέον θα είναι ακατόρθωτο χωρίς να υπάρχει παραβίαση των κριτηρίων του δικαστηρίου και του Συντάγματος, να ασκείται δίωξη κατά των γυναικών που επιλέγουν να κάνουν έκτρωση. Από τις δηλώσεις δεν θα έλειπε και ο δικαστής του Ανώτατου Δικαστηρίου Luis María Aguilar, που υποστήριξε πως η συγκεκριμένη απόφαση μπορεί να θεωρηθεί και ως ιστορικό βήμα, όσον αφορά τα δικαιώματα των γυναικών στο να μπορούν να αποφασίζουν οι ίδιες από τη στιγμή που είναι αυτές οι οποίες κυοφορούν. Τέλος, είναι σημαντικό να αναφερθεί πως δόθηκε το ελεύθερο για την απελευθέρωση των γυναικών που είχαν φυλακιστεί, επειδή είχαν κάνει άμβλωση.
Επίσης, οφείλουμε να αναφέρουμε δύο υποθέσεις γυναικών, οι οποίες μπορούμε να πούμε πως αποτέλεσαν ακρογωνιαίο λίθο για τους μετέπειτα αγώνες ως προς την αλλαγή του νόμου. Αναλυτικότερα, η πρώτη περίπτωση αφορά την Dafine McPherson, η οποία υπέφερε από αποβολή στο μπάνιο ενός καταστήματος όπου εργαζόταν. Το Ανώτατο Δικαστήριο τής άσκησε κατηγορίες για άμβλωση κι έπειτα για ανθρωποκτονία. Καταδικάστηκε σε 16 χρόνια φυλάκιση, αλλά ελευθερώθηκε μετά από 3 χρόνια. Η δεύτερη υπόθεση αφορά τη Susana Duenas, ηλικίας 38 ετών από το κέντρο του Μεξικού, η οποία πέρασε 6.5 χρόνια στη φυλακή, μετά από δικαστική απόφαση για παρόμοιες κατηγορίες, και αποφυλακίστηκε τον Σεπτέμβριο του 2010. Μέσω αυτών των υποθέσεων και άλλων τόσων μη δημοσιευμένων καταστάσεων, οι φεμινίστριες και ποικίλες οργανώσεις έκαναν αγώνα για να μπορέσουν να φέρουν την αλλαγή και να εξασφαλίσουν αυτό το δικαίωμα στον γυναικείο πληθυσμό.
Επαγωγικά, λοιπόν, βγαίνει αβίαστα το συμπέρασμα πως, όταν υπάρχει ο οποιοσδήποτε περιορισμός, όσον αφορά τις αμβλώσεις, τότε παρατηρείται έντονη κοινωνική και οικονομική αβεβαιότητα για τη γυναίκα. Η στάση που υιοθετεί το κράτος έχει πολύ μεγάλη σημασία, ειδικά ως προς τον ρόλο του ως θεματοφύλακας των ανθρώπινων δικαιωμάτων, όπως η σωματική ακεραιότητα, το δικαίωμα στην πληροφόρηση και η κάθετη απαγόρευση σε οποια διάκριση.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Mexico activists celebrate abortion ruling as a sign of culture change, The Guardian, διαθέσιμο εδώ
- Mexico takes major step toward depenalizing abortion, AP News, διαθέσιμο εδώ
- Μεξικό: «Αντισυνταγματική η ποινικοποίηση της άμβλωσης» – Ιστορική απόφαση του Ανώτατου Δικαστηρίου, LIFO, διαθέσιμο εδώ
- Ιστορική νίκη στο Μεξικό- Αποποινικοποιούνται οι αμβλώσεις, The Press Project, διαθέσιμο εδώ
- Ιστορική απόφαση από το Ανώτατο Δικαστήριο του Μεξικού: Αντισυνταγματική η ποινικοποίηση της άμβλωσης, capital.gr, διαθέσιμο εδώ
- Ας μιλήσουμε (και πάλι) για το δικαίωμα στην έκτρωση, alter thess, διαθέσιμο εδώ
- Μεξικό: Νομιμοποιήθηκαν οι αμβλώσεις, LAWNET, διαθέσιμο εδώ
