Της Αγγελικής Κόκκαλη,
1179: Πέθανε η Χίλντεγκαρντ του Μπίνγκεν, σημαντική Γερμανίδα μοναχή του Τάγματος των Βενεδικτίνων. Από μικρή είχε δεχτεί θεολογική και λατινική καλλιέργεια, με αποτέλεσμα να εντρυφήσει σε ποικίλους τομείς. Καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής της, συνέγραφε θεολογικά κείμενα, ύμνους για τη Θεία Λειτουργία και ποιήματα. Ασχολήθηκε, επίσης, με την ιατρική, αφήνοντας πίσω της κείμενα βοτανικής και κείμενα αφιερωμένα στην έμμηνο ρύση, τον τοκετό και την εμμηνόπαυση. Υπήρξε, παράλληλα, συνθέτρια λειτουργικών ασμάτων, τα οποία έχαιραν εκτίμησης στην εποχή της, αλλά και ζωγράφος μικρογραφιών σε χειρόγραφα. Διατηρούσε επαφή μέσω της αλληλογραφίας, φιλοσοφώντας και συμβουλεύοντας, ακολούθους της, Πάπες και βασιλείς της Μεσαιωνικής Ευρώπης. Η Χίλντεγκαρντ, υπερβαίνοντας τις απαγορεύσεις που αφορούσαν την κοινωνική θέση των γυναικών και την ερμηνεία της Γραφής, περιόδευε και ερχόταν σε επαφή με τον έξω κόσμο. Το έργο της ξεπέρασε το μοναστήρι ως χώρο πνευματικού εγκλεισμού, ενώ η ίδια απέκτησε δημόσια απήχηση. Πραγματοποίησε τέσσερις περιοδείες σε όλη τη Γερμανία, μιλώντας τόσο σε κληρικούς όσο και σε λαϊκούς, καταγγέλλοντας κυρίως τη διαφθορά των κληρικών, ζητώντας μεταρρύθμιση. Για τους λόγους αυτούς, θεωρήθηκε μια από τις σημαντικότερες θρησκευτικές μορφές του 12ου αιώνα. Η σύγχρονη ιστορική πένα καταγράφει την ασυνήθιστη -για τα γυναικεία στερεότυπα της εποχής της- φήμη που απέκτησε. Η Καθολική, Αγγλικανική και Προτεσταντική Εκκλησία την τιμούν ως αγία και την γιορτάζουν στις 17 Σεπτεμβρίου.
1849: Η Χάριετ Τάμπμαν απέδρασε μετά από μια ζωή σκλαβιάς. Υπολογίζεται ότι γεννήθηκε γύρω στο 1820 σε μια υπόδουλη πολυμελή οικογένεια Αφροαμερικανών στο Μέριλαντ της Αμερικής. Από τη στιγμή που έγινε πέντε ετών, τα αφεντικά της ξεκίνησαν να τη νοικιάζουν έναντι περίπου 60 δολαρίων το χρόνο. Στα πέντε της εργάστηκε ως παραμάνα, ενώ στα εφτά της ως βοηθός σε αγροτικές αγγαρείες. Μια ανιδιοτελής πράξη της την άφησε ανάπηρη στα 12 και ως επακόλουθο έπαυσε να είναι ελκυστική σε πιθανούς ενοικιαστές και αγοραστές σκλάβων. Η Χάριετ, καθώς βίωσε την εξαθλίωση και την αδικία, συνειδητοποίησε ότι έπρεπε να δράσει ενεργά για να αλλάξει την καθεστηκυία τάξη. Το 1840, ήρθε αρκετά κοντά στην απελευθέρωση, ωστόσο ο τότε ιδιοκτήτης της αρνήθηκε να της την παραχωρήσει. Το 1844, παντρεύτηκε έναν ελεύθερο Αφροαμερικανό άντρα και, σύντομα, αποφάσισε να σχεδιάσει την απόδρασή της. Πράγματι, στις 17 Σεπτεμβρίου ξεκίνησε τον δρόμο της ελευθερίας, ο οποίος την οδήγησε στην Πενσυλβάνια. Αφιέρωσε τη ζωή της στις φιλανθρωπίες και στον πολιτικό ακτιβισμό. Ήταν υπέρμαχος του δικαιώματος ψήφου των γυναικών, ενώ, παράλληλα, ηγήθηκε της απελευθέρωσης τουλάχιστον 70 Αφροαμερικανών υπόδουλων. Κατά τη διάρκεια του Αμερικανικού Εμφύλιου Πολέμου (1861-1865), υπηρέτησε ως η πρώτη Αφροαμερικανή νοσοκόμα και κατάσκοπος. Το 1896, άνοιξε έναν οίκο παροχής βοήθειας σε ηλικιωμένους και άπορους Αφροαμερικανούς. Πέθανε το 1913.
1965: Ορκίστηκε «Κυβέρνηση Εθνικής Ανάγκης» υπό τον Στέφανο Στεφανόπουλο, 63 μέρες από την έναρξη της πολιτικής κρίσης στην Ελλάδα. Πρόκειται για μία από τις κυβερνήσεις της περιόδου της Αποστασίας. Είχαν προηγηθεί τα λεγόμενα «Ιουλιανά». Ουσιαστικά, η χώρα εισήλθε σε μια περίοδο αστάθειας, όταν, τον Ιούλιο του 1965, η πολιτική παρέμβαση του Βασιλιά Κωνσταντίνου οδήγησε στην παραίτηση του Πρωθυπουργού Γεώργιου Παπανδρέου. Ο Στεφανόπουλος, τότε, αποχώρησε από το κόμμα του Παπανδρέου και με τη βοήθεια της Εθνικής Ριζοσπαστικής Ένωσης (ΕΡΕ) κατάφερε να σχηματίσει την τρίτη Κυβέρνηση των Αποστατών, στις 17 Σεπτεμβρίου 1965, με σκοπό την αποτροπή καταφυγής στις κάλπες. Διαδέχτηκε την Κυβέρνηση του Ηλία Τσιριμώκου και διορίστηκε πρωθυπουργός, αφότου έλαβε ψήφο εμπιστοσύνης με 152 έδρες υπέρ. Ο Στεφανόπουλος, αναγνωρίζοντας τα οικονομικά κωλύματα που βιώνει η χώρα, δήλωσε στη Βουλή ότι η κυβέρνησή του θα ακολουθήσει ένα «πρόγραμμα περισυλλογής για να περιφρουρήσει την εσωτερική και την εξωτερική ισορροπία της οικονομίας και να εξασφαλίσει τη στερεά θεμελίωση της οικονομικής αναπτύξεως του τόπου». Η κυβέρνηση διέθετε υπουργικά στελέχη από την Ένωση Κέντρου του Παπανδρέου και, σταδιακά, συνεργάστηκε με τους δύο προηγούμενους πρωθυπουργούς της περιόδου της Αποστασίας. Ωστόσο, είχε βραχύβια πορεία, καθώς έμεινε στην εξουσία ως τις 22 Δεκεμβρίου του 1966.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Erica A. Kuhlman, A to Z of women in world history (Νέα Υόρκη, 2002)
- Women and Christianity, bl.uk, διαθέσιμο εδώ
- Catherine Clinton, Harriet Tubman: the road to freedom (Νέα Υόρκη 2004)
- Harriet Tubman, womenhistory.org, διαθέσιμο εδώ
- Vision Video, Harriet Tubman: They called her Moses (2018), youtube.com, διαθέσιμο εδώ
- Ευάνθης Χατζηβασιλείου, Ελληνικός φιλελευθερισμός: Το ριζοσπαστικό ρεύμα, 1932-1979 (Αθήνα, 2010)
- Οι κυβερνήσεις των «αποστατών», kathimerini.gr, διαθέσιμο εδώ
- Εθνικό Οπτικοακουστικό Αρχείο, Ελληνικά Επίκαιρα, avarchive.gr, διαθέσιμο εδώ
