Του Γιώργου Κοσματόπουλου,
Το πακέτο παροχών που ανακοίνωσε ο Πρωθυπουργός, από το βήμα της Διεθνούς Εκθέσεως Θεσσαλονίκης, δεν είχε σκοπό, απλώς, να σηματοδοτήσει μία νέα αρχή για την κυβέρνησή του στο κατώφλι του δευτέρου μισού της θητείας της. Η δέσμη θετικών μέτρων, η οποία προέκυψε, έχει προεκλογικό χαρακτήρα, χωρίς να είναι βέβαιο ότι η προσφυγή στις κάλπες αποτελεί προτεραιότητά του.
Είναι γεγονός ότι το τελευταίο δίμηνο οι ρωγμές στην εικόνα -τόσο του ιδίου του Κυριάκου Μητσοτάκη όσο και της κυβέρνησης της Νέας Δημοκρατίας- ήταν σημαντικές. Οι πυρκαγιές του Αυγούστου προκάλεσαν τεράστια οικολογική καταστροφή και ανέδειξαν την ανεπάρκεια και τη δυσλειτουργία του «επιτελικού κράτους». Ο ανασχηματισμός που ακολούθησε εξελίχθηκε σε επικοινωνιακό φιάσκο: Άρνηση του Ναυάρχου εν αποστρατεία Ευάγγελου Αποστολάκη να αναλάβει το νεοσύστατο Υπουργείο Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας δύο ώρες μετά την ανακοίνωση του ονόματός του, «καρατόμηση» των πολιτικών προϊσταμένων των Υπουργείων Υγείας, Προστασίας του Πολίτη και Τουρισμού, που προβάλλονταν μέχρι τότε ως οι πλέον επιτυχημένοι, επανενεργοποίηση του Τάκη Θεοδωρικάκου, που είχε αντικατασταθεί ως αποτυχημένος Υπουργός Εσωτερικών, ενίσχυση του σκληρού δεξιού στοιχείου στην Κυβέρνηση με την υπουργοποίηση του Θάνου Πλεύρη και ταυτόχρονη αποδυνάμωση του κεντρώου, με την απομάκρυνση των Μιχάλη Χρυσοχοΐδη και Χάρη Θεοχάρη.
Μετά από αυτό το τραυματικό δίμηνο, η Κυβέρνηση έχει μπροστά της δύο ιδιαιτέρως δύσκολες εξισώσεις: Πρώτον, το τέταρτο κύμα κορωνοϊού, το οποίο θα πρέπει να αντιμετωπιστεί χωρίς να οδηγηθούμε σε εκ νέου κλείσιμο των οικονομικών και κοινωνικών δραστηριοτήτων, ούτε εντός ενός ασφυκτικού πλαισίου σε όλους τους τομείς δραστηριοτήτων, που δημιουργεί η καθυστέρηση στην επίτευξη των στόχων του εμβολιαστικού προγράμματος. Δεύτερον, στην οικονομία με το ήδη επιβαρυμένο οικονομικό κλίμα, λόγω των περιοριστικών μέτρων έναντι της πανδημίας, έρχεται να προστεθεί το παγκόσμιο φαινόμενο των μεγάλων ανατιμήσεων βασικών αγαθών, με τους Έλληνες, έπειτα από μία μνημονιακή δεκαετία αιματηρών θυσιών, να αντιμετωπίζουν εκ νέου το φάσμα της επιδείνωσης του βιοτικού τους επιπέδου.
Και αν η πανδημία φαίνεται να έχει εισέλθει σε μία εν πολλοίς ελεγχόμενη τροχιά, με την κυβερνητική φθορά να μην είναι αποφασιστικής σημασίας, ουδείς μπορεί να ισχυριστεί το ίδιο και για τις εξελίξεις στην οικονομία. Το γεγονός ότι η τάση αύξησης των τιμών είναι φαινόμενο παγκόσμιο, δεν είναι παρά μία δικαιολογία περιορισμένης πολιτικής και επικοινωνιακής επάρκειας. Σημαντικά τμήματα του ελληνικού λαού ψηφίζουν με οικονομικά κίνητρα. Στην περίπτωση της πανδημίας, όλη η υφήλιος σχεδόν βρισκόταν σε καραντίνα κυριολεκτικά και μεταφορικά, ενώ ο κίνδυνος κατά της ζωής και της υγείας αποτελούσε σημαντικό παράγοντα χαλιναγώγησης της δυσαρέσκειας. Επιμέρους κινήσεις της Κυβέρνησης Μητσοτάκη, με την παροχή αυτονόητων λύσεων σε μία σειρά ζητημάτων (υπεράσπιση συνόρων στον Έβρο τον Φεβρουάριο του 2020, μεταρρυθμίσεις στην Παιδεία, ανυποχώρητη στάση στον εκβιασμό του Κουφοντίνα, κ.ά.), ενίσχυσαν τη θέση της, αλλά η επίκλησή τους δεν ικανή να αποτρέψει μια εκ νέου οικονομική επιβάρυνση της μέσης ελληνικής οικογένειας και της μεσαίας τάξης εν γένει.
Ούτε, όμως, και η διαρκής σύγκριση με τις Κυβερνήσεις του Αλέξη Τσίπρα με το αποκαλούμενο σχήμα ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ μπορεί επ’ άπειρον να λειτουργεί ως καθαρτήριο για κάθε σφάλμα της κυβέρνησης της ΝΔ. Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι σε μεγάλο βαθμό βοήθησαν τον Μητσοτάκη να ξεπεράσει τις επικρίσεις για τα λάθη που οδήγησαν στην τεράστια καταστροφή των φετινών πυρκαγιών, μιας και δεν επαναλήφθηκε η «εκατόμβη» νεκρών του Ματιού. Το γεγονός, όμως, ότι ο Αλέξης Τσίπρας με τον Πάνο Καμμένο «τσάκισαν» οικονομικά τη μεσαία τάξη, δε γλυτώνει τον Πρωθυπουργό από τις ευθύνες του, στην περίπτωση που το «τσουνάμι» ακρίβειας θα επιδεινώσει έτι περαιτέρω τη θέση της. Ο ΣΥΡΙΖΑ, άλλωστε, έχει ιδεολογική εμμονή κατά της μεσαίας τάξης, των ελευθέρων επαγγελματιών, της ιδιωτικής πρωτοβουλίας εν γένει, ενώ, αντίθετα, ο Μητσοτάκης αναπροσδιορίζεται ως φιλελεύθερος, που εγγυάται τη δημιουργία ενός πλαισίου το οποίο οδηγεί στην ανάπτυξη και την ευημερία των ανωτέρων κοινωνικοοικονομικών κατηγοριών.
Ακόμη και αν ο ΣΥΡΙΖΑ παραμένει απαξιωμένος και αδυνατεί να εισπράξει πολιτικά από τη φθορά της ΝΔ, ουδείς αποκλείει τη μετακίνηση καίριας μερίδας ψηφοφόρων του κυβερνώντος κόμματος στην κατηγορία των «αναποφάσιστων». Εκεί, όπου είναι πολύ πιθανόν να αποτελέσουν στόχο νέων σχημάτων, αυτή τη φορά στα δεξιά της κυβερνητικής παράταξης, με ατζέντα που θα περιλαμβάνει πλην της παράλογης αλλά και «εύπεπτης» συνωμοσιολογίας για την πανδημία και την αντίσταση στο οικονομικό πογκρόμ κατά των μικρομεσαίων.
Ο Πρωθυπουργός, λοιπόν, δεν είχε άλλη επιλογή από τα να προχωρήσει σε παροχές. Το κόστος των μέτρων, που ανακοίνωσε στο πλαίσιο της 85ης ΔΕΘ, εκτιμάται στα 3,4 δις. ευρώ και στοχεύει, κυρίως, στη μείωση φορολογικών βαρών, στην αντιμετώπιση των ανατιμήσεων σε ρεύμα, προϊόντα και υπηρεσίες, ενώ περιλαμβάνει, παράλληλα, κίνητρα προσλήψεων νέων εργαζομένων. Το πακέτο παροχών που ανακοίνωσε είναι γενναίο και αυτό είναι γεγονός που υπερβαίνει πολιτικές και κομματικές προτιμήσεις. Έχοντας δε και τον κατάλληλο μηχανισμό, η προβολή του έγινε με τρόπο εντυπωσιακό. Το ότι ο Κυριάκος Μητσοτάκης κατάφερε να κερδίσει επικοινωνιακά, πιστοποιείται και από τις αμήχανες αντιδράσεις της Αντιπολίτευσης. Ο ΣΥΡΙΖΑ προχώρησε στην έκδοση παραληρηματικών ανακοινώσεων, άνευ, όμως, ουσιαστικού περιεχομένου, δεδομένου ότι, όπως και στην περίπτωση των πυρκαγιών, είναι εγκλωβισμένος στη λογική «στο σπίτι του κρεμασμένου δεν μιλάνε για σκοινί», διότι δεν μπορεί να αρθρώσει σοβαρό κριτικό λόγο ανάδειξης των λαθών και παραγωγής αντιπροτάσεων.
Το ΚΙΝΑΛ, πάλι, με το βλέμμα στις εσωκομματικές κάλπες, εξέδωσε μία «ρετρό» ανακοίνωση αποδεικνύοντας πόσο εύκολα ο ξύλινος λόγος «γυρίζει μπούμερανγκ»: Το «αυτό είναι το πραγματικό πρόσωπο της Δεξιάς» ταιριάζει σαν απάντηση σε μία αρνητική εξέλιξη για την πλειοψηφία του λαού, η οποία έχει δεξί πολιτικό αποτύπωμα. Όταν, όμως, ο Πρωθυπουργός της Δεξιάς ανακοινώνει ότι θα μοιράσει δισεκατομμύρια, τότε μάλλον κάνει τη διαφήμισή του… Με τέτοια αντιπολιτευτική αντιμετώπιση, είναι προφανές ότι χάνεται και η ευκαιρία της αξιόπιστης ανάδειξης των αδύναμων σημείων των εξαγγελιών του Πρωθυπουργού και της κατάθεσης ρεαλιστικών αντιπροτάσεων.
Είναι σαφές ότι ο Κυριάκος Μητσοτάκης ετοιμάζεται για όλα τα ενδεχόμενα. Το ιδανικό σενάριο για τον ίδιο θα ήταν να συνεχίσει για όσο περισσότερο μπορεί την υφιστάμενη θητεία του εν μέσω αυτού του πολιτικού κλίματος, με τον ίδιο να διατηρεί την πρωτοβουλία των κινήσεων και την πολιτική κυριαρχία, έχοντας απέναντί του μια ανεπαρκή αντιπολίτευση, χαμένη στις αντιφάσεις της. Σπεύδει, όμως, να στρώσει το έδαφος και για μία πρόωρη προσφυγή στις κάλπες, για την περίπτωση που καταλήξει στο συμπέρασμα ότι αυτή είναι προτιμότερη. Εν πάσει περιπτώσει, μόλις «κατακάτσει» ο επικοινωνιακός «κουρνιαχτός» και ξεκινήσει η εφαρμογή των εξαγγελιών του, θα φανεί το μέλλον της Κυβέρνησής του.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΠΗΓΗ
- Διεθνής Έκθεση Θεσσαλονίκης (ΔΕΘ), thessalonikifair.gr, διαθέσιμο εδώ
