14.2 C
Athens
Παρασκευή, 22 Νοεμβρίου, 2024
ΑρχικήΦιλοσοφίαΗ μετα-ιδεολογική εποχή

Η μετα-ιδεολογική εποχή


Του Γιάννη Βεργίδη,

«Όταν οι ιδέες αποτυγχάνουν, οι λέξεις μπορεί να αποδειχθούν πολύ χρήσιμες.» -Wolfgang Goethe.

Οι ιδέες είναι σπουδαίες. Οι ιδέες και οι ιδεολογίες διαμορφώνουν εν πολλοίς την φύση της πολιτικής. Συντηρητισμός, φιλελευθερισμός, σοσιαλισμός, κομμουνισμός, αναρχισμός, φασισμός… Οι ιδεολογίες που στιγμάτισαν την εποχή που ζούμε, ο ευρύς κύκλος απόψεων που ο καθένας και η καθεμία από εμάς τοποθετούμε τα πιστεύω μας μέσα στα πλαίσια αυτά. Προχωρώντας στη γραμμή του χρόνου, το κάθε πλαίσιο εμφάνιζε ρωγμές, είτε λόγω της αδυναμίας του να συμπορευτεί με την πραγματικότητα είτε επειδή η κοινωνία δεν γνώρισε την αναμενόμενη ευφορία που της υποσχέθηκαν οι θιασώτες της εκάστοτε κυβερνούσας ιδεολογίας.

Τι συνέπειες είχε αυτό; Όλο και λιγότεροι άνθρωποι να μπορούν να εντάξουν τις απόψεις τους και τα πιστεύω τους σε κάποιο από τα ήδη υπάρχοντα «σετ» ιδεών. Όλο και περισσότερα ιδεολογικά παρακλάδια ξεκίνησαν να ξεπροβάλλουν… Φιλελεύθερος συντηρητισμός, κοινωνικός συντηρητισμός, ριζοσπαστικός φιλελευθερισμός, εξελικτικός σοσιαλισμός, μαρξισμός, μαρξισμός-λενινισμός, πράσινος αναρχισμός. Αυτά είναι μερικά ενδεικτικά παραδείγματα από τα δεκάδες άλλα ιδεολογικά ρεύματα  που κάνουν την εμφάνιση τους και διασπάνε εκ των έσω τα ευρεία πλαίσια στα οποία εντάσσονται. Οι ρωγμές που εμφανίζονται στις παραδοσιακές ιδεολογικές οικογένειες είναι είτε προς τα «δεξιά» είτε προς τα «αριστερά» και υποδηλώνουν την αναγκαιότητα των εποχών για συνεχή εξέλιξη και αναπροσαρμογή. Όποια ιδεολογία δεν «κινείται», δεν προσαρμόζεται στις νέες κοινωνικές απαιτήσεις, επόμενο είναι να εκλείψει.

Είναι επιτακτική αναγκαιότητα επομένως η εμφάνιση πολλαπλών ρευμάτων και των ιδεολογιών αλλά και του ανθρώπινου στοχασμού. Ένα ερώτημα που γεννάται σε μεγάλο βαθμό στις μέρες μας όμως, είναι: Πού συγκαταλέγεται κάποιος ο οποίος είναι φανατικά κατά της ανεξέλεγκτης μεταναστευτικής ροής και είναι υπέρ των κλειστών συνόρων αλλά συνάμα είναι υπέρ του διαχωρισμού κράτους – εκκλησίας; Για τους μεν αυτός ο άνθρωπος είναι φασίστας- ακροδεξιός και για τους δε είναι αριστερίζων (για να μιλήσουμε και με όρους πολιτικού φάσματος). Αυτό ήταν ένα απλό παράδειγμα· είναι βέβαιο πως υπάρχουν πολλά παραδείγματα μέσα σε μια κοινωνία, ανθρώπων που υιοθετούν παράλληλα ιδέες και απόψεις από ιδεολογικά αντίθετους χώρους, κάτι το οποίο κάνει την ταύτιση τους με κάποια ιδεολογία εξαιρετικά δύσκολή. Πλέον ακόμα και τα παρακλάδια αδυνατούν να σηκώσουν αυτό το βάρος των ιδεολογικά ανένταχτων ανθρώπων.

Ενδεχομένως, σε ένα ποσοστό, να οφείλεται σε αυτό η μεγάλη εκλογική αποχή, η αδυναμία κάποιου να ανήκει κάπου. Όλο αυτό τι μπορεί να σημαίνει όμως; Αν οι ιδεολογίες κινδυνεύουν να εξαντλήσουν την δυναμική τους σε μια περίοδο που το πολιτικό σύστημα βάλλεται από ένα «απολιτίκ» ρεύμα που απαξιώνει την πολιτική, τότε είναι πιθανό να έχουμε διέρθει σε μια μεταϊδεολογική εποχή. Μια εποχή, όπου ο στοχαστικός συνδετικός κρίκος μεταξύ της πολιτικής και του ανθρώπου έχει σκουριάσει και κινδυνεύει να σπάσει με συνέπειες που είναι ακόμα άγνωστες. Είναι ανάγκη να διαμορφωθεί εκ νέου το ιδεολογικό σύστημα, όχι όμως με όρους διακλάδωσης, διότι αυτό το μοντέλο έχει φτάσει πλέον στα όρια του και είναι προτιμότερο να έρθουμε τώρα αντιμέτωποι με αυτό το ζήτημα παρά να περιμένουμε τη στιγμή που τα κλαδιά αυτά θα έχουν σπάσει.

Ο πόλεμος των ιδεών δεν πρόκειται να σταματήσει όσο υπάρχει ανθρώπινος στοχασμός, το ταμπλό όμως πρέπει να αλλάξει.


Γιάννης Βεργίδης

Γεννημένος στις 10 Μαΐου το 1999 και μεγαλωμένος στις Σέρρες. Είναι προπτυχιακός φοιτητής στο τμήμα Κοινωνικής Διοίκησης και Πολιτικής Επιστήμης του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης στη Κομοτηνή. Εργάζεται ως ραδιοφωνικός παραγωγός σε τοπικό ραδιοφωνικό σταθμό της Κομοτηνής.

TA ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΑΡΘΡΑ