Του Τάσου Καλαντζή,
Η τρέχουσα υγειονομική κρίση επιμένει με τους υγειονομικούς να φοβούνται για τον επερχόμενο χειμώνα, καθώς η μεταδοτικότητα του ιού αυξήθηκε σημαντικά μέσα στο σύντομο χρονικό διάστημα του ενός μήνα. Το άνοιγμα των σχολείων και των πανεπιστημίων βρίσκεται προ των πυλών και το «αντι-εμβολιαστικό» κίνημα καλά κρατεί. Λαμβάνοντας, λοιπόν, υπόψη την τρέχουσα αυτή πραγματικότητα, κατανοούμε την ανάγκη εύρεσης μιας λύσης, που θα διασφαλίσει την υγεία των πολιτών, αλλά και θα μας επιτρέψει την επιστροφή στην κανονικότητα.
Ο εμβολιασμός είναι, σύμφωνα με την επιστημονική κοινότητα, ο μόνος δρόμος που θα μας δώσει μια άμεση και ουσιαστική λύση στο πρόβλημα της πανδημίας. Από την άλλη πλευρά, υπάρχουν άνθρωποι που υποστηρίζουν το αντίθετο, όχι, όμως, με σοβαρά και έγκυρα επιχειρήματα, όπως πράττει η επιστημονική κοινότητα, τουλάχιστον στην πλειονότητά της. Έτσι, με τα εμβόλια να μετρούν πάνω από μισό χρόνο κυκλοφορίας στην Ελλάδα και με κάποιους πολίτες να αδυνατούν να καταλάβουν την αναγκαιότητα του εμβολιασμού, το κράτος είναι το πλέον υπεύθυνο για την πορεία των εμβολιασμών και τη δημιουργία του τείχους ανοσίας, έτσι όπως ορίζουν οι υγειονομικοί και απαιτούν οι συνθήκες. Το ερώτημα, λοιπόν, που εγείρεται είναι το εξής: είναι συνταγματικό το κράτος να εφαρμόσει τον υποχρεωτικό εμβολιασμό ως τελευταίο «χαρτί» για την «έξοδο» από την πανδημία;
Η πολιτική γραμμή που ακολουθήθηκε, σχετικά με την αντιμετώπιση του Cov-Sars-2, έθεσε σοβαρά ζητήματα συνταγματικού και νομικού ενδιαφέροντος, από τα περιοριστικά μέτρα που εφαρμόστηκαν, έως και την υποχρεωτικότητα του εμβολίου, η οποία σταδιακά έχει αρχίσει και εφαρμόζεται. Σημαντικό, επίσης, είναι να γίνει κατανοητό σε όλους τους πολίτες το γεγονός ότι οι νομικοί προβληματισμοί, που προκύπτουν μέσα από τέτοιες συνθήκες, έχουν ισχυρές ιστορικές βάσεις. Αυτό σημαίνει πως από την Ιστορία εξάγονται παραδείγματα και δίνονται απαντήσεις σε ερωτήματα που σήμερα δημιουργούνται. Το 1905, για παράδειγμα, το Ανώτατο Δικαστήριο των Η.Π.Α. έκρινε συνταγματικό τον νόμο για τον υποχρεωτικό εμβολιασμό, ώστε να αντιμετωπιστεί η ευλογιά, και επέβαλε στους παραβάτες πρόστιμο 5 δολάρια (149 σημερινά δολάρια). Εύκολα, συνεπώς, γίνεται αντιληπτό πως ο συνταγματικός νομοθέτης έχει προβλέψει, μέσω του Συντάγματος, να δίνει την ευελιξία και την ευχέρεια στο κράτος και να θεσπίζει έκτακτους νόμους, αναλόγως την επικινδυνότητα της εκάστοτε κατάστασης – εν προκειμένω της πανδημίας, όπου η εφαρμογή των επιβαλλόμενων μέτρων είναι απαραίτητη για την προστασία της δημόσιας υγείας.
Καθώς η συζήτηση για τη συνταγματικότητα του υποχρεωτικού εμβολιασμού συνεχίζεται, και απασχολεί ολοένα και περισσότερους πολίτες, αφού ήδη από την 1η Σεπτεμβρίου έχουν τεθεί σε αναστολή εργασίας όσοι υγειονομικοί δεν εμβολιάζονται, σπεύδουν να δώσουν την άποψή τους και σημαντικοί νομικοί και συνταγματολόγοι. Ο κ. Νίκος Αλιβιζάτος, καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου, υποστήριξε πως η υποχρέωση του εμβολιασμού είναι νόμιμη, αφού το κράτος έχει τη συνταγματική υποχρέωση να μεριμνά για την υγεία των πολιτών του. Επιπλέον, διατύπωσε πως δεν τίθεται κανένα θέμα παραβίασης του Συντάγματος, καθώς το Συμβούλιο της Επικρατείας έχει αποφανθεί, και κατά το παρελθόν, την υποχρέωση εμβολιασμού για γνωστές και επικίνδυνες ασθένειες.
Στο πλαίσιο αυτό, η Κυβέρνηση, με στόχο την προάσπιση της δημόσιας υγείας, προχώρησε στην τροπολογία του νόμου για τον υποχρεωτικό εμβολιασμό των υγειονομικών. Σύμφωνα με αυτή, οι υγειονομικοί, που βρίσκονται σε αναστολή εργασίας, μπορούν να επιστρέψουν στις θέσεις τους ακόμα και με την πρώτη δόση του εμβολίου, με τη δέσμευση, βέβαια, ότι θα ολοκληρώσουν την εμβολιαστική διαδικασία. Επίσης, προβλέπονται αυστηρά πρόστιμα σε υγειονομικούς, που παρουσιάζουν πλαστά πιστοποιητικά εμβολιασμού.
Η Κυβέρνηση, διά μέσω της άσκησης της εκτελεστικής εξουσίας, ορθώς παίρνει αυστηρά μέτρα κατά όσων αμελούν το κοινό καλό και φαίνεται να «εχθρεύονται» σε οποιαδήποτε επωφελή κυβερνητική ενέργεια, καθώς η ίδια έχει την υποχρέωση να νομοθετεί υπέρ του συλλογικού συμφέροντος, έτσι όπως, σαφώς, ορίζουν τα επιστημονικά δεδομένα. Η μερίδα της κοινωνίας που δεν κατανοεί την αναγκαιότητα του εμβολιασμού, ως τελευταίο και αναγκαίο όπλο σε αυτόν τον πόλεμο, πρέπει να είναι έτοιμη από εδώ και στο εξής να υποστεί και τις ανάλογες συνέπειες, είτε αυτές προέρχονται από τον νόμο είτε από τον ιό.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Σύνταγμα, εμβολιασμός και Covid-19, Σπύρος Βλαχόπουλος, lawspot.gr, διαθέσιμο εδώ
- Ν. Αλιβιζάτος: Συνταγματικός ο υποχρεωτικός εμβολιασμός υγειονομικών, naftemporiki.gr, διαθέσιμο εδώ
- Σπυρόπουλος Φ. Κ. (2020), Συνταγματικό Δίκαιο, 2η έκδοση, Εκδόσεις ΣΑΚΚΟΥΛΑ
