20 C
Athens
Παρασκευή, 22 Νοεμβρίου, 2024
ΑρχικήΜατιές στην ΙστορίαΗ 3η Σεπτεμβρίου στην Ιστορία

Η 3η Σεπτεμβρίου στην Ιστορία


Του Τάσου Γρηγοριάδη,

Πηγή εικόνας: Straid Marx

1938: Η ίδρυση της «4ης Διεθνούς» στη Γαλλία, από τον Λέων Τρότσκι και τους ομοϊδεάτες του. Με τον όρο «Διεθνής» εννοείται η ένωση πολλών κομμουνιστικών, σοσιαλιστικών ή και αναρχικών οργανώσεων, με κοινό σκοπό-αντίδραση. Ο Τρότσκι και οι ακόλουθοί του ήταν αρχικά κατά της ίδρυσης μιας τέτοιας (4ης) οργάνωσης. Ωστόσο, τη δεκαετία του 1930, με την άνοδο του ναζισμού και την εξάπλωση του καπιταλισμού παγκοσμίως, οι Τροτσκιστές άρχισαν να ανακαλούν. Το μεγαλύτερο, όμως, αίτιο της ίδρυσης της «4ης Διεθνούς» ήταν η απέχθεια πολλών προς τις άκρως απολυταρχικές πτυχές του Σταλινισμού. Οι αντιφρονούντες, λοιπόν, πίστευαν πως οι πολιτικές του Ιωσήφ Στάλιν είχαν καταστήσει την αποκαλούμενη «Κομιντέρν» (3η Διεθνής – ιδρ. 1919) υποχείριό του. Με αυτό το πρόσχημα, καλούσαν όλες τις αντί-Σταλινικές κομμουνιστικές οργανώσεις να συμπράξουν σε μια νέα διεθνή οργάνωση. Τότε, ακολούθησε η -ιδρυτική- μυστική συνάντηση στο Περινί της Γαλλίας, όπου έλαβαν μέρος 26 εκπρόσωποι, 11 κομμουνιστικών οργανώσεων ανά τον κόσμο. Στον αντίποδα, η μυστική υπηρεσία του Στάλιν, με συνεχείς διώξεις και θανατώσεις, προσπαθούσε να «ξεριζώσει» τους Τροτσκιστές -ο ίδιος ο Λέων Τρότσκι δολοφονήθηκε στο Μεξικό, το 1940. Η «4η Διεθνής» έθεσε πολλαπλούς στόχους, όπως η ανάγκη παγκόσμιων «συνεχών σοσιαλιστικών επαναστάσεων». Ακόμη, ενστερνιζόταν πλήθος ριζοσπαστικών μεταρρυθμίσεων, ώστε -καθώς έλεγαν- να εγκαθιδρυθεί σε διεθνές επίπεδο ο σοσιαλισμός, όπως αυτοί τον ορίζουν.


Εφημερίδα από την Αυστραλία ανακοινώνει την έναρξη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Πηγή εικόνας: Ohio Country Public Library

1939: Η Μεγάλη Βρετανία και ακολούθως η Γαλλία (και οι αποικίες τους) κηρύττουν πόλεμο στη Ναζιστική Γερμανία, ξεκινώντας επισήμως τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Επιπλέον, οι χώρες της Βρετανικής Κοινοπολιτείας (λ.χ. Καναδάς, Αυστραλία, Νέα Ζηλανδία) εισέρχονται, επίσης, στον πόλεμο, μερικές την ίδια ημέρα και άλλες εντός του Σεπτεμβρίου. Ο Πρωθυπουργός της Μεγάλης Βρετανίας, Νέβιλ Τσάμπερλεϊν, προβαίνει σε πεντάλεπτες δηλώσεις στο ραδιόφωνο του BBC. Αναφέρει χαρακτηριστικά πως «η χώρα αυτή -Μ. Βρετανία- βρίσκεται σε πόλεμο με τη Γερμανία». Αφορμή, τελικά, αποτέλεσε η αγνόηση του βρετανικού τελεσίγραφου για τον τερματισμό της εισβολής στην Πολωνία από τη Γερμανία. Ο ίδιος παραδέχτηκε πως η αδυναμία αποφυγής του πολέμου ήταν «ένα πικρό προσωπικό πλήγμα». Ωστόσο, πρόσθεσε ότι δε θα μπορούσε να κάνει κάτι άλλο από πλευράς του. Με το πέρας των δηλώσεων του Τσάμπερλεϊν, έγιναν ποικίλες διευκρινιστικές ανακοινώσεις. Πολλές εξωτερικές δραστηριότητες πλέον κρίνονταν ριψοκίνδυνες και ο κόσμος καλούνταν να απέχει από αυτές. Οι πρώτες απώλειες του πολέμου ήταν 112 από τους 1.100 επιβαίνοντες του βρετανικού υπερωκεάνιου Athenia, που βυθίστηκε από γερμανικό υποβρύχιο. Οι «σειρήνες» του πιο θανατηφόρου πολέμου της ανθρώπινης ιστορίας μόλις είχαν ηχήσει.


Το Κατάρ στον Παγκόσμιο Χάρτη. Πηγή εικόνας: World Atlas

1971: Το Κατάρ, μετά από μακραίωνη οθωμανική κατοχή -έως το 1916- και αργότερα ευρύτατη βρετανική εξάρτηση, κατά τον 20ο αιώνα γίνεται πλήρως ανεξάρτητο κράτος. Τελικά, το 1971, ο τότε διάδοχος και Πρωθυπουργός Χαμάντ μπιν Χαλίφα αλ Θανί ανακοίνωσε ότι η συμφωνία εξάρτησης από τη Μεγάλη Βρετανία (1916) τερματίζεται. Επακόλουθα, η κυβέρνηση της χώρας ανέλαβε την πλήρη εξουσία, ενώ το πολίτευμα του επισήμως αποκαλούμενου «Κράτους του Κατάρ» κατέστη η «απόλυτη μοναρχία». Επιπρόσθετα, υπήρχε η πρόταση, μετά την ανεξαρτησία, να γίνει ένωση με τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, ωστόσο το Κατάρ και το γειτονικό Μπαχρέϊν την απέρριψαν. Η ιστορία της μικρής αυτής χώρας, του Περσικού Κόλπου, των περίπου 2,9 εκατομμυρίων κατοίκων, άλλαξε ριζικά με τις πρώτες ανακαλύψεις πετρελαίου στη δεκαετία του 1940. Εν συνεχεία, το Κατάρ, εκμεταλλευόμενο τις εκτενέστατες ποσότητες πετρελαίου και φυσικού αερίου, αποτελεί πλέον μια από τις πλουσιότερες χώρες ανά την υφήλιο, όσον αφορά το κατά κεφαλήν εισόδημα. Η πρωτεύουσα Ντόχα είναι υπερσύγχρονη, επιδεικνύοντας παγκοσμίως τον ασύλληπτο πλούτο της χώρας. Άλλωστε, το Κατάρ αναμένεται, το 2022, να υποδεχτεί το υπέρλαμπρο και συγχρόνως πολυδάπανο Παγκόσμιο Κύπελλο Ποδοσφαίρου.


ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
  • Qatar, Infoplease, διαθέσιμο εδώ
  • Qatar, MOFA Qatar, διαθέσιμο εδώ
  • History of Qatar, Visit Qatar, διαθέσιμο εδώ
  • Fourth International, New World Encyclopedia, διαθέσιμο εδώ
  • Fourth International labour federation [1938], Britannica, διαθέσιμο εδώ
  • Chamberlain announces Britain is at war with Germany, BBC, διαθέσιμο εδώ
  • September 03 Britain and France declare war on Germany, History, διαθέσιμο εδώ
  • On the Anniversary of the Fourth International’s Founding, Left Voice, διαθέσιμο εδώ

 

TA ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΑΡΘΡΑ

Τάσος Γρηγοριάδης
Τάσος Γρηγοριάδης
Προπτυχιακός φοιτητής του τμήματος «Βαλκανικών, Σλαβικών και Ανατολικών Σπουδών» του ΠΑ.ΜΑΚ., στο οποίο διδάσκεται και την τουρκική γλώσσα, ενώ παράλληλα κατέχει την αγγλική. Εδώ και χρόνια ασχολείται με τους τομείς της διεθνούς και εγχώριας (γέω)πολιτικής, της ιστορίας και της γεωγραφίας. Υπέρμαχος της εφαρμογής-ισχυροποίησης του διεθνούς δικαίου και της διπλωματίας γενικότερα.