Της Μαρίας Μπουλιέρη,
Το Sextortion αποτελεί μία διαδικτυακή απειλή της σύγχρονης ψηφιακής εποχής, που δυστυχώς εξαπλώνεται με ταχύτατο ρυθμό και πλήττει κατά κύριο λόγο τους εφήβους, αλλά όχι μόνο. Η λέξη αυτή προκύπτει από τον συνδυασμό των λέξεων sex, text και extortion (εκβιασμός) και ουσιαστικά πρόκειται για το φαινόμενο του εκβιασμού μέσω διαδικτύου, κατά τον οποίο ο δράστης επηρεάζει, εκμεταλλεύεται και τελικώς ζητά χρηματικά ποσά από τα θύματά του.
Για παράδειγμα, ο δράστης μπορεί να υποκλέψει προσωπικά δεδομένα ή ευαίσθητο υλικό, π.χ. φωτογραφίες, βίντεο, διαλόγους, ηχογραφήσεις, και να απειλεί το θύμα του ότι θα το κοινοποιήσει στο ίντερνετ ή ότι θα το στείλει στους φίλους, στου συναδέλφους ή και στην οικογένεια του θύματος, αν αυτό δεν του δώσει χρήματα ή αν δεν πραγματοποιήσει κάποια άλλη φαντασίωση του ή ερωτική του επιθυμία. Το υλικό αυτό μπορεί να υποκλαπεί συνήθως μέσω παραβίασης κωδικών email ή social media, όπως π.χ. του fakebook, είτε ο δράστης να λάβει «νόμιμα» το υλικό, χτίζοντας μια σχέση εμπιστοσύνης με το θύμα και πείθοντάς το να το στείλει οικειοθελώς.
Αφότου το υλικό φτάσει στα χέρια τους με τον έναν ή τον άλλο τρόπο, αποκαλύπτουν τους πραγματικούς τους σκοπούς στο θύμα, οικονομικούς ή σεξουαλικούς και στη συνέχεια συνήθως αξιώνουν εξαναγκαστικά είτε την παραγωγή πρωτότυπου υλικού πορνογραφίας (λ.χ. γυμνές φωτογραφίες ή και βίντεο) είτε την κατ’ ιδίαν συνάντηση με τα θύματά τους είτε την καταβολή αξιοσημείωτων χρηματικών ποσών.
Μιλώντας με στατιστικά, 71% των θυμάτων είναι κάτω των 18, ενώ 1 στα 4 κάτω των 13 ετών (!). Το 68% των θυμάτων δηλώνουν ότι οι απειλές, όχι μόνο δεν σταμάτησαν, αλλά έγιναν και συχνότερες από τη στιγμή που ανταποκρίθηκαν στις απαιτήσεις των δραστών. Επιπλέον, ένα 45% δηλώνει ότι ακόμα και όταν μπλόκαραν τον λογαριασμό των δραστών, ο εκβιασμός και οι απειλές δεν σταμάτησαν.
Ποινικά, το φαινόμενο του Sextortion είναι κολάσιμο στο ελληνικό δίκαιο κατ’ άρθρο 385 του Ποινικού Κώδικα (Νόμος 4619/2019), δηλαδή εμπίπτει στη διάταξη για το αδίκημα της εκβίασης. Το άρθρο αυτό στη πρώτη του παράγραφο ορίζει: «Όποιος, […], με σκοπό να αποκομίσει ο ίδιος ή άλλος παράνομο περιουσιακό όφελος, εξαναγκάζει κάποιον με βία ή απειλή σε πράξη, παράλειψη ή ανοχή από την οποία επέρχεται ζημία στην περιουσία του εξαναγκαζομένου ή άλλου, τιμωρείται με φυλάκιση τουλάχιστον ενός έτους και χρηματική ποινή». Το άρθρο αυτό βέβαια καλύπτει το αδίκημα του Sextortion μόνο στη περίπτωση που ο δράστης ζήτησε οικονομικό αντάλλαγμα εκβιάζοντας το θύμα και έτσι επήλθε οικονομική ζημία του τελευταίου.
Ανάλογα με τις περιστάσεις τέλεσης σε κάθε ξεχωριστή υπόθεση, είναι πιθανό να συντρέχουν οι προϋποθέσεις τέλεσης και άλλων εγκλημάτων, όπως αρχικά αυτό της προσβολής της γενετήσιας αξιοπρέπειας (άρθρο 337 ΠΚ). Αυτό αφορά τις περιπτώσεις που ο δράστης με χειρονομίες γενετήσιου χαρακτήρα, με προτάσεις που αφορούν γενετήσιες πράξεις, με γενετήσιες πράξεις που τελούνται ενώπιον του θύματος ή με επίδειξη των γεννητικών του οργάνων, προσβάλλει βάναυσα την τιμή του θύματος. Στην 3η παράγραφο του ίδιου άρθρου, μάλιστα, υπάρχει ειδική μνεία για την τιμωρία του ενηλίκου που μέσω διαδικτύου ή άλλων μέσων ή τεχνολογιών πληροφορικής αποκτά επαφή με ανήλικο θύμα κάτω των 15 ετών και με χειρονομίες ή προτάσεις, προσβάλλει την τιμή του ανηλίκου στο πεδίο της γενετήσιας ζωής του. Εάν δε συναντηθούν κιόλας, η επερχόμενη ποινή είναι ακόμα μεγαλύτερη. Παράλληλα, στη περίπτωση του Sextortion μπορεί ακολούθως να τελεσθεί και το έγκλημα της τέλεσης γενετήσιων πράξεων με ανηλίκους (άρθρο 339), εάν ο δράστης εξαναγκάσει θύμα κάτω των 15 ετών να συνευρεθεί σεξουαλικά μαζί του.
Οι Αρχές Επιβολής του Νόμου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, σε συνεργασία με τη Europol, έχουν λάβει κάποια μέτρα για την πρόληψη και την αντιμετώπιση αυτού του πολύ επικίνδυνου φαινομένου, επενδύοντας στην εκστρατεία ενημέρωσης “Say No!”. Οι χρήστες του Διαδικτύου σε ατομικό επίπεδο πρέπει να είναι, επίσης, ιδιαίτερα προσεκτικοί, πάντα να είναι βέβαιοι για την ταυτότητα του προσώπου με το οποίο μιλάνε και ανταλλάσσουν προσωπικές πληροφορίες και υλικό και σε περίπτωση που κάποιο πέσει θύμα Sextortion είναι πολύ σημαντικό να κρατήσει όλες τις συνομιλίες για αποδεικτικά στοιχεία και να επικοινωνήσει άμεσα, χωρίς φόβο ή ντροπή, με τις αρμόδιες αρχές.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
