Της Καλλιόπης Τσιπλαντώνη,
Η Ταϊλάνδη εφάρμοσε νέους κανονισμούς πριν από λίγες ημέρες, που φαίνεται να διευρύνουν την ικανότητα της κυβέρνησης να περιορίζει τις αναφορές στα μέσα ενημέρωσης και τις δημοσιεύσεις στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης σχετικά με την πανδημία του κορωνοϊού, προκαλώντας άμεσα ανησυχίες ότι οι αρχές θα προσπαθήσουν να καταπνίξουν την κριτική του κοινού.
Ενώ ο Πρωθυπουργός Prayuth Chan-ocha προσπαθεί εδώ και καιρό να καταπολεμήσει αυτό που αποκαλεί “fake news”, έχοντας μάλιστα ένα κυβερνητικό τμήμα αφιερωμένο σε αυτό, οι νέοι κανονισμοί, που ανακοινώθηκαν πρόσφατα, περιλαμβάνουν τη δυνατότητα δίωξης ατόμων για τη διάδοση «ειδήσεων που μπορεί να προκαλέσουν φόβο». Δίνει, επίσης, στις ρυθμιστικές αρχές της Ταϊλάνδης τη δυνατότητα να αναγκάσουν τους παρόχους υπηρεσιών διαδικτύου να παραδώσουν τη διεύθυνση IP του προσώπου ή της εταιρείας που διανέμει τέτοιες ειδήσεις και να καταργήσουν τη σύνδεση στο διαδίκτυο. Σε κοινή δήλωση που έστειλαν έξι ταϊλανδέζικοι σύλλογοι δημοσιογράφων στον Πρωθυπουργό, η οποία και δημοσιεύτηκε από πολλά μέσα ενημέρωσης της χώρας, οι ομάδες αυτές τον προέτρεψαν να ακυρώσει τους περιορισμούς, λέγοντας ότι ήταν υπερβολικά ευρείς και αποτελούσαν προσβολή της ελευθερίας της έκφρασης.
Τα νέα μέτρα έρχονται σε μια περίοδο κατά την οποία η Ταϊλάνδη αγωνίζεται να αντιμετωπίσει ένα νέο κύμα της πανδημίας του κορωνοϊού που τροφοδοτείται από τη μετάλλαξη «Δέλτα», με αυξανόμενο αριθμό κρουσμάτων και θανάτων. Μόλις την Παρασκευή αναφέρθηκαν άλλα 17.345 κρούσματα και 117 θάνατοι. Έτσι, ανακοινώνοντας τους περιορισμούς, ο Πρωθυπουργός ισχυρίστηκε ότι αυτοί οι τελευταίοι είναι απαραίτητοι για την καταπολέμηση της διάδοσης αναληθών φημών που θα μπορούσαν να εμποδίσουν τις κυβερνητικές προσπάθειες εμβολιασμού του πληθυσμού και την εφαρμογή μέτρων για την επιβράδυνση της πανδημίας. Σύμφωνα με τα λεγόμενα του Πρωθυπουργού, με αυτά τα μέτρα στοχεύει στη σωστή πληροφόρηση και ενημέρωση του κοινού, καθώς «μερικοί προσπαθούν να διαστρεβλώσουν τις πληροφορίες και να προκαλέσουν σύγχυση».
Η ανακοίνωση αυτή προκάλεσε αμέσως φόβους ότι τα μέτρα θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν από τις αρχές, για να καταπνίξουν τη νόμιμη κριτική και θα μπορούσαν επίσης να έχουν αρνητικό αποτέλεσμα, καθιστώντας λιγότερο πιθανό οι άνθρωποι να αμφισβητήσουν δημόσια τις ενέργειες της κυβέρνησης. Είναι σαφές πως η ρήτρα «ειδήσεις που μπορεί να προκαλέσουν φόβο στο κοινό» επιτρέπει στις αρχές να προχωρήσουν σε νομικές ενέργειες κατά των μέσων μαζικής ενημέρωσης και του κοινού χωρίς σαφή κριτήρια. Ακόμη κι αν το κοινό ή τα μέσα ενημέρωσης μοιράζονται πραγματικές πληροφορίες, οι κρατικές υπηρεσίες μπορούν να χρησιμοποιήσουν αυτήν τη ρήτρα ως αιτία για να υποβάλουν καταγγελία ή ως απειλή. Δηλαδή, αν οι Ταϊλανδοί μοιράζονται νόμιμες πληροφορίες, έστω και μεταχειρισμένες, η κυβέρνηση θα μπορεί να διακόπτει ανά πάσα στιγμή τη διάδοσή τους εάν η ίδια θεωρεί πως θα μπορούσαν να προκαλέσουν τον πανικό, ακόμη κι αν πρόκειται για πραγματικά γεγονότα. Με αυτόν τον τρόπο η κυβέρνηση έχει σχεδόν ολοκληρώσει αυτό που επιδιώκει εδώ και καιρό: να είναι ο μόνος κριτής του τι είναι αληθινό και τι ψεύτικο.
Βέβαια, η κυβερνητική εκπρόσωπος Anucha Burapachaisri προσπάθησε να μετριάσει τις ανησυχίες, λέγοντας ότι η εντολή δε θα εφαρμοστεί με τέτοιο τρόπο, ώστε να περιοριστεί η ελευθερία του λόγου των μέσων ενημέρωσης ή των ανθρώπων. Διευκρίνισε πως η κυβέρνηση προσπαθεί να διαχειριστεί ψεύτικες ειδήσεις ή οποιαδήποτε κριτική που βασίζεται σε ψευδείς πληροφορίες, ώστε να αποτρέψει την παρεξήγηση και το μίσος ανάμεσα στους ανθρώπους.
Από την άλλη, πολλοί ισχυρίζονται πως με αυτόν τον τρόπο ο Prayuth αντιδρά στην αυξανόμενη δυσαρέσκεια του κοινού σχετικά με τη διαχείριση του κορωνοϊού και πως τα ΜΜΕ είναι απλά ο εύκολος αποδιοπομπαίος τράγος. Πράγματι, η κυβέρνηση παρακολουθεί ένα πλήθος αντιδράσεων στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης που αμφισβητούν εάν μπορεί η ίδια να χειριστεί την κρίση του Covid-19, κάνοντας λόγο για αλλαγή κυβέρνησης ή για αντικατάσταση του Πρωθυπουργού.
Να σημειωθεί πως το νέο μέτρο φαίνεται να έρχεται αντιμέτωπο με την πολιτική των Ηνωμένων Πολιτειών, καθώς, ερωτηθείς για τον νέο περιορισμό σε συνέντευξη Τύπου την Παρασκευή, ο κορυφαίος Αμερικανός διπλωμάτης στην Ταϊλάνδη, Επίτροπος των Πρεσβειών των Η.Π.Α., Michael Heath δεν σχολίασε κάτι συγκεκριμένο, αλλά τόνισε ότι «οι Ηνωμένες Πολιτείες υποστηρίζουν πάντα την ελευθερία της έκφρασης. Είναι λογικό πως αυτή η έκφραση μερικές φορές θα περιλαμβάνει κριτική προς την κυβέρνηση». Ως γνωστόν, σε όλες τις δημοκρατικές χώρες υπάρχει ένα ευρύ φάσμα κριτικών απέναντι στην κυβέρνηση -και όχι μόνο-, κάποιες δικαιολογημένες και άλλες όχι, αλλά πάντα πρέπει να υποστηρίζεται και να προωθείται το δικαίωμα των ανθρώπων να εκφράζουν τις απόψεις τους.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Thai media restrictions raise freedom of expression concerns, AP News, διαθέσιμο εδώ
- Thailand: Authorities using repressive laws to intensify crackdown on online critics, Amnesty International, διαθέσιμο εδώ
