Του Παναγιώτη Δωρή,
Στις 26 Μαΐου διεξάγεται ο πρώτος γύρος των αυτοδιοικητικών εκλογών και συνάμα οι ευρωεκλογές. Λίγες ημέρες πριν το άνοιγμα των καλπών όλος ο πολιτικός κόσμος βρίσκεται σε αναβρασμό. Από τα βορειότερα χωριά της Σουηδίας, όπου η ημέρα διαρκεί έξι μήνες, έως και την Γαύδο, οι πολίτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης καλούνται να εκλέξουν εν ολίγοις την νέα ευρωπαϊκή Επιτροπή (Κομισιόν).
Ταυτόχρονα στην μικρή μας χώρα, ο βαθμός προετοιμασίας των πολιτικών σχηματισμών είναι υπερδιπλάσιος, καθώς θα λάβει χώρα και η δημοφιλέστερη εκλογική διαδικασία, αυτή των δημοτικών εκλογών. Τη στιγμή που στις βουλευτικές και τις ευρωεκλογές κυριαρχεί μία μορφή ελιτισμού γύρω από το ζήτημα της επιλογής των υποψηφίων, στις δημοτικές εκλογές κυριαρχεί η μαζικότητα. Όλοι μπορούν να είναι υποψήφιοι, ο καθένας. Δεν χρειάζεσαι ιδιαίτερες περγαμηνές για να θέσεις υποψηφιότητα. Από τον πιο άσημο έως και τον πιο διάσημο όλοι επιθυμούν κάτι κοινό: την λαϊκή αποδοχή και την κοινωνική καταξίωση. Ας μην ξεχνάμε ότι τυχόν εκλογή «ανοίγει» και πόρτες ,που, ορισμένες φορές, όσο και να τις χτυπάς, κανείς δεν απαντά.
Λίγες μόνο ημέρες πριν από τις εκλογές και αποτελεί κοινή γνώση ότι μονάχα ένα πολύ μικρό ποσοστό των πολιτών έχει αντιληφθεί την εκλογική διαδικασία που θέσπισε ο «Κλεισθένης». Νομικοί, δικαστικοί, πολιτικοί και πολιτευτές ανήκουν με κάθε επιφύλαξη σε αυτήν την κατηγορία των «γνωστών». Όπως και να το κάνουμε, τέσσερις κάλπες είναι αρκετές για έναν άνθρωπο. Χρονοβόρα διαδικασία ισούται με πνευματική αποστροφή του πολίτη από τις εκλογές. Δεν είναι τυχαίο ότι σε ορισμένα κράτη είναι θεσμοθετημένη η ηλεκτρονική και η επιστολική ψήφος. Διόλου τυχαία, επομένως, η αναφορά των εκλογών σε «πανηγύρι της δημοκρατίας». Αποτελεί μια γιορτή, με την οποία οι πολίτες αποφασίζουν νηφάλια τους εντολοδόχους τους, σύμφωνα με τις αρχές της έμμεσης δημοκρατίας και της λαϊκής κυριαρχίας. Μια γιορτή που οφείλουν να λαμβάνουν όλοι μέρος.
Παρ’ όλα αυτά, στην Ελλάδα οι εκλογές τείνουν να παρομοιασθούν περισσότερο με πανηγύρι παρά με γιορτή. Η ψήφος των πολιτών στην πλειοψηφία των περιπτώσεων επιλέγεται ελαφρά τη καρδία. Γιατί συμβαίνει αυτό και γιατί κατηγορούμαστε από τα λοιπά ευρωπαϊκά κράτη για λαός υποχείριο, που άγεται και φέρεται από τους δημαγωγούς;
Ο Αβραάμ Λίνκολν είχε αναφέρει κάποτε πως η ψήφος είναι πιο δυνατή από τη σφαίρα, διότι με τη σφαίρα μπορεί να σκοτώσεις τον εχθρό σου, ενώ με την ψήφο μπορεί να σκοτώσεις το μέλλον των παιδιών σου. Οφείλω να ομολογήσω ότι όσοι αιώνες και να περάσουν, η φράση αυτή θα μείνει στην ιστορία ως το πιο επίκαιρο απόφθεγμα σχετικά με τις εκλογές. Η ψήφος δεν πρέπει να αποτελεί ένα εργαλείο συνέργειας στην «κοιμώμενη» εξουσία, στην εξουσία που δεν δρα για την κοινωνική βελτίωση, αλλά ένα όπλο αντιπολίτευσης του λαού έναντι αυτής. Η αντιπολίτευση στην ορθή της μορφή συνδράμει θετικά την εξουσία, καθώς η πίεση που της προβάλλεται βελτιώνει τα κακώς κείμενά της, αλλά ακόμη παρακινεί μεγάλο πλήθος του λαού να ενασχοληθεί με τα κοινά, γεγονός που έχει ως αποτέλεσμα την ενημέρωση του λαού για ζητήματα που τον αφορούν άμεσα, αλλά και την επίλυση ζητημάτων σπουδαίας σημασίας.
Δυστυχώς στην χώρα μας η λογική της ψήφου έχει «εκτροχιασθεί από τις ράγες του κοινωνικού συμφέροντος». Ανάμεσα στο πλήθος των κριτηρίων της ψήφου ενός πολίτη την πρώτη και σημαντικότερη θέση λαμβάνει το ατομικό κριτήριο. Επισημαίνεται βεβαίως ότι, η γενικότερη αυτή θεώρηση και κουλτούρα των Ελλήνων σχετίζεται με την Τουρκοκρατία και τα κατάλοιπα αυτής στο μετέπειτα σύγχρονο κράτος. Το ρουσφέτι, η εξυπηρέτηση, η δωροδοκία (ενεργητική και παθητική) αποτέλεσαν θεμέλιο λίθο της οθωμανικής κυριαρχίας στον ελληνικό χώρο. Αποτέλεσαν το άρμα με το οποίο οι «Ρωμιοί» συγκατέβησαν με την οθωμανική εξουσία. Αυτά, λοιπόν, τα κατάλοιπα συνέβαλαν στο σχηματισμό αυτής της θεώρησης των πολιτών γύρω από το ζήτημα των εκλογών. Για τους περισσότερους οι εκλογές κατέχουν την μορφή του «δούναι και λαβείν», με ό, τι αυτό συνεπάγεται. Προσωπικά, όμως, με έχει κουράσει να ακούω το εξής: «Θεωρώ ότι ο χ υποψήφιος είναι καλύτερος από τον ψ, αλλά έχω υποχρέωση στον ψ και θα τον ψηφίσω». ΛΑΘΟΣ
Η παραπάνω θεώρηση πρέπει επιτέλους κάποτε να πάψει να υφίσταται, πρέπει να αλλάξει. Η ψήφος δεν είναι γνωστό παιχνίδι πρόβλεψης αριθμών του ΟΠΑΠ, αλλά η σημαντικότερη υποχρέωση και δικαίωμα των πολιτών στην σύγχρονη δημοκρατία. Έχουμε λησμονήσει ότι όσα θεωρούμε δεδομένα αποκτήθηκαν μέσα από πολύχρονη διαδικασία, πολλές φορές αιματηρή. Το Σύνταγμα, το δικαίωμα του εκλέγειν, του συνεταιρίζεσθαι, του εκλέγεσθαι είναι μερικά παραδείγματα των αγώνων για την δημοκρατία, την δημοκρατία, όμως, της ισονομίας, της ισοπολιτείας και της ισότητας. Τακτικές και μεθοδεύσεις αντίθετες σε αυτήν είναι κατακριτέες και οφείλουν να περιθωριοποιούνται, σύμφωνα με την Οικουμενική Διακήρυξη για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα. Τα «βολέματα», οι κουμπαριές και τα ρουσφέτια δεν είναι αξιακά κριτήρια της ψήφου, με βάση τις κοινωνικές επιταγές. Ακόμη και η φιλία, όπως είχε αναφέρει ο Γεώργιος Γεννηματάς.
Διάγουμε ίσως την βέλτιστη περίοδο της ανθρώπινης ιστορίας. Το τέλος του Β΄ Παγκοσμίου πολέμου οδήγησε σε αλλαγή ρότας, σπουδαίας σημασίας. Πολύνεκρες ένοπλες συγκρούσεις μεγάλης γεωγραφικής εμβέλειας δεν διεξάγονται, λαοί διεκδίκησαν και κατάφεραν, η μοναρχία επί το πλείστον κατέχει εθιμικό ρόλο πλέον, η επιστήμη της υγείας διεξάγει καθημερινά τεράστια άλματα για την βελτίωση του βιοτικού επιπέδου των ανθρώπων. Μη εξαιρετέο βεβαίως αποτελεί το γεγονός ότι το δικαίωμα της ελεύθερης έκφρασης είναι πιο ζωντανό από ποτέ.
Παρ’ όλα αυτά οι κίνδυνοι ελλοχεύουν και είναι πολλοί. Μονάχα με σωστή παιδεία και ορθή αντιμετώπιση των κοινωνικών κινδύνων δύνανται οι πολίτες να φέρουν εις πέρας την αποστολή τους, που είναι η κοινωνική συνοχή. Τακτικές που υπονομεύουν την αξιοκρατία μας φέρνουν δυστυχώς πολλά έτη πίσω και έχουν ως αποτέλεσμα κάτι σκληρό για κάθε οικογένεια, την μετανάστευση. Οι νέοι που μεταναστεύουν στο εξωτερικό θεωρούν και πιστεύουν, ότι στην χώρα μας υπάρχουν θέσεις εργασίας, αλλά μονάχα για τους «αρεστούς». Για αυτό προσφεύγουν στα δυτικά κράτη των ίσων ευκαιριών. Η κρίση της χώρας μας εν ολίγοις δεν είναι μόνο οικονομική, αλλά και ανθρωπιστική, καθώς διακινδυνεύονται καθημερινά θεμελιώδεις αξίες της ανθρωπότητας. Λύση στην κρίση; Η ψήφος με κριτήριο το συλλογικό κοινωνικό συμφέρον, η ψήφος στους ικανότερους. Αφού πάψουν βέβαια να υφίστανται οι προαναφερθείσες τακτικές, εκατέρωθεν.
Έχει γεννηθεί και μεγαλώσει στο Ναύπλιο. Σπουδάζει στη Νομική σχολή του Δ.Π.Θ. Όντας πολύ καλός γνώστης αγγλικών, έχει συμμετάσχει σε προσομοιώσεις και σε αρκετά επιστημονικά συνέδρια. Το ενδιαφέρον του κεντρίζεται γύρω από τα ζητήματα της τοπικής αυτοδιοίκησης, αλλά και την πολιτική ενεργοποίηση των νέων.
