«Ένα μικρό βήμα για τον άνθρωπο, ένα τεράστιο βήμα για την ανθρωπότητα»

Της Ιωάννας Μπινιάρη,

Σήμερα, ολοκληρώνονται 52 χρόνια ακριβώς από την 20^η Ιουλίου 1969, την ημερομηνία ορόσημο για την ιστορία του ανθρώπινου είδους, καθώς τότε, για πρώτη φορά, ανθρώπινο ον πάτησε το πόδι του σε έναν άλλο φυσικό δορυφόρο του ηλιακού συστήματος, και συγκεκριμένα στη Σελήνη. Ο λόγος γίνεται για τους δύο αστροναύτες που συμμετείχαν στη διαστημική αποστολή «Απόλλων 11», τον Νιλ Άρμστρονγκ και τον Έντουιν «Μπαζ» Όλντριν.

Αρχικά, πρέπει να αναφερθεί ότι από τον Φεβρουάριο του 1967, είχε ξεκινήσει το διαστημικό πρόγραμμα «Απόλλων», με απώτερο στόχο την αποστολή ανθρώπου στη Σελήνη έως το τέλος της τρέχουσας δεκαετίας. Ώσπου, όλα ήταν έτοιμα για το μεγάλο κατόρθωμα στις 16 Ιουλίου 1969, όπου υπολογίζεται ότι πάνω από 1.000.000 κόσμος είχε συγκεντρωθεί για να παρακολουθήσει την εκτόξευση, ενώ περίπου 700.000.000 άτομα παρακολουθούσαν με αγωνία μπροστά από την τηλεόραση αν όλα θα πάνε κατ’ ευχήν. Τελικά, ο πύραυλος «Κρόνος 5» μετέφερε με επιτυχία το διαστημόπλοιο «Κολούμπια» και τη σεληνάκατο «Αετός», όπου ως μέλη του πληρώματος συμμετείχαν ο Νιλ Άρμστρονγκ (αρχηγός της αποστολής), ο Έντουιν «Μπαζ» Όλντριν (κυβερνήτης της σεληνάκατου), και ο Μάικλ Κόλινς (κυβερνήτης του διαστημόπλοιου).

Η εκτόξευση αλλά και το γενικότερο πρόγραμμα της αποστολής εξελίχθηκαν ομαλά, ώσπου έφτασε η δυσκολότερη στιγμή της προσσελήνωσης στη Σελήνη, και συγκεκριμένα στη Θάλασσα της Ηρεμίας, που είχε επιλεχθεί από τη NASA. Προκειμένου να επιτευχθεί η προσελήνωση, έπρεπε η σεληνάκατος να αποκολληθεί από το διαστημόπλοιο και να πάρει πορεία προς τη Σελήνη. Βέβαια, κατά τη διάρκεια αυτής της πορείας, υπέστη βλάβη το αυτόματο σύστημα πλοήγησης, οπότε ο Νιλ Άρμστρονγκ, ως κυβερνήτης, ανέλαβε να πιλοτάρει το σκάφος με το χειροκίνητο σύστημα, κατορθώνοντας τελικά να το προσεληνώσει στην επιφάνεια της Σελήνης. Λίγες ώρες αργότερα, συγκεκριμένα στις 09:56 της 20^ης Ιουλίου ώρα Αμερικής (04:56 της 21^ης Ιουλίου ώρα Ελλάδας), ο Άρμστρονγκ άνοιξε την πόρτα της σεληνάκατου, κατέβηκε τη μικρή σκάλα κι έτσι έγινε ο πρώτος άνθρωπος στην παγκόσμια ιστορία που ακούμπησε στη Σελήνη και είπε την εμβληματική φράση: «Ένα μικρό βήμα για τον άνθρωπο, ένα τεράστιο βήμα για την ανθρωπότητα».

Μερικά λεπτά αργότερα, τον Άρμστρονγκ συνόδεψε και ο Όλντριν και μαζί οι δύο αστροναύτες για κάποιες ώρες περιπλανήθηκαν στην επιφάνεια της Σελήνης, κάτι αρκετά δύσκολο αν αναλογιστεί κανείς την έλλειψη της βαρύτητας. Οι δύο εξερευνητές, αφού πειραματίστηκαν με τη σεληνιακή βαρύτητα, εγκατέστησαν την τηλεοπτική κάμερα που θα αναμετέδιδε την κάθε κίνησή τους και μετέπειτα, εκπλήρωσαν και τον σκοπό της διαστημικής τους αποστολής, που δεν ήταν άλλος από το να συλλέξουν σεληνιακό υλικό. Στη Σελήνη, οι Άρμστρονγκ και Όλντριν τοποθέτησαν, επίσης, μια πλακέτα στο πλευρό της βάσης του «Αετού» με το εξής σημείωμα: «Στο σημείο αυτό, άνθρωποι από τον πλανήτη Γη έφθασαν για πρώτη φορά στη Σελήνη, Ιούλιος 1969 μ.Χ. Ήλθαμε εν ειρήνι, εν ονόματι ολόκληρης της ανθρωπότητας» (‘’Here Men From The Planet Earth First Set Foot Upon The Moon, July 1969 A.D. We Came In Peace For All Mankind’’). Κάτω από την επιγραφή παρατίθενται τα ονόματα και οι υπογραφές των τριών αστροναυτών του Απόλλων 11 και του τότε προέδρου των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής, Ρίτσαρντ Νίξον, από τον οποίο δέχτηκαν και τα συγχαρητήριά του από το λευκό οβάλ γραφείο του Λευκού Οίκου.

Δεν έλειψε, επίσης, η τοποθέτηση μιας σημαίας των Η.Π.Α. στην επιφάνεια της Σελήνης και ενός μικρού δίσκου από σιλικόνη στον οποίο ήταν καταγεγραμμένα, με μικροσκοπικούς χαρακτήρες, μηνύματα από 72 αρχηγούς κρατών και τον Πάπα, αλλά και δηλώσεις των προέδρων Ντουάιτ Αϊζενχάουερ, Τζον Φιτζέραλντ Κένεντι και Λύντον Τζόνσον. Ακόμα, άφησαν παράσημα των νεκρών του Διαστήματος από προηγούμενες διαστημικές εξερευνήσεις και δεν έπαψαν στιγμή να φωτογραφίζονται. Την ίδια στιγμή, ο πιλότος Μάικλ Κόλινς περίμενε υπομονετικά για την επιστροφή των αστροναυτών στο «Κολούμπια» και αφού γύρισαν, πήραν το δρόμο της επιστροφής, η οποία τελικά πραγματοποιήθηκε χωρίς απρόοπτα. Τρεις μέρες αργότερα, ο θαλαμίσκος προσθαλασσώθηκε 210 ναυτικά μίλια της Ατόλης Τζόνσον στον Ειρηνικό Ωκεανό, όπου οι τρεις εξερευνητές περισυλλέχθηκαν από δύτες του Ναυτικού.

Τελικώς, η πρώτη επίσκεψη του ανθρώπου στη Σελήνη είχε αίσιο τέλος, με τις εφημερίδες σε όλο τον κόσμο να παραληρούν για αυτήν την επιτυχία και να διοργανώνονται παρελάσεις προς τιμήν των τριών αστροναυτών σε όλη την Αμερική. Μάλιστα, η πετυχημένη αυτή αποστολή ήταν το εφαλτήριο για να λήξει η διαστημική «κούρσα» μεταξύ των δύο τότε υπερδυνάμεων, των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής και της Σοβιετικής Ένωσης, καθώς λίγο καιρό μετά την προσεδάφιση των Αμερικανών, οι Σοβιετικοί ουσιαστικά εγκατέλειψαν το δικό τους σεληνιακό πρόγραμμα. Στο μεταξύ, το πρόγραμμα «Απόλλων» συνεχίστηκε με άλλες πέντε επιτυχημένες αποστολές έως το 1972 (Απόλλων 12, 14, 15, 16, 17) και μία αποτυχημένη, το γνωστό «Απόλλων 13», για το οποίο υπάρχει και η ομότιτλη ταινία με πρωταγωνιστή τον υπερταλαντούχο και εξαιρετικό Τομ Χανκς.

Φυσικά, αυτήν την προσελήνωση του 1969 δεν θα μπορούσαν να μην «περιτριγυρίζουν» διάφορες θεωρίες συνομωσίας, βάσει των οποίων η διαστημική αποστολή δεν πραγματοποιήθηκε ποτέ, ενώ ορισμένοι ισχυρίστηκαν ότι τα βίντεο γυρίστηκαν σε κρυφό στούντιο της NASA με σκηνοθέτη τον Στάνλεϊ Κιούμπρικ. Σύμφωνα με τους συνομωσιολόγους, η αποστολή αυτή δεν ήταν τίποτα παραπάνω από μια καλοστημένη απάτη των Αμερικανών, προκειμένου να κερδίσουν τους Σοβιετικούς στον «αγώνα δρόμου» για την κατάκτηση του διαστήματος, ειδικά εκείνη την περίοδο που μεταξύ των δύο λαών κυριαρχούσε ο «Ψυχρός Πόλεμος». Διαδίδονταν, επίσης, και άλλες θεωρίες, με επιχειρήματα βασιζόμενα στις φωτογραφίες που τράβηξαν οι αστροναύτες, όπως για παράδειγμα ότι η αμερικανική σημαία φαινόταν να κυματίζει στον αέρα ή ότι φαίνονταν οι σκιές της σημαίας και των αστροναυτών στο έδαφος, αλλά τελικά όλες αυτές οι θεωρίες ανατράπηκαν από τη NASA με επιστημονικές εξηγήσεις. Πλέον, βέβαια, έχει δοθεί τέλος σε αυτή τη συνωμοσιολογία, καθώς ήρθαν νέες φωτογραφίες από τη Σελήνη, όπου φαίνονταν καθαρά οι σημαίες που τοποθέτησαν οι αστροναύτες, αν και μετά από τόσα χρόνια είναι λογικό να μη βρίσκονται σε καλή κατάσταση.

Σε κάθε περίπτωση, η συγκεκριμένη διαστημική αποστολή αποτελεί αναμφίβολα ένα από τα μεγαλύτερα κατορθώματα του ανθρώπου στην παγκόσμια ιστορία και ακόμα και σήμερα μας συναρπάζει και μας γοητεύει, αφού ο ασύλληπτος κόσμος του διαστήματος προξενεί τέτοιο δέος, που δεν γίνεται έστω και ένας από εμάς να μην έχει σκεφτεί πως θα ήθελε να δει τι βρίσκεται πάνω από τον ουρανό…

ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ

• Η πρώτη προσεδάφιση ανθρώπου στη Σελήνη, sansimera.gr, διαθέσιμο εδώ
• Διαστημική αποστολή Apollo 11: Όλα όσα πρέπει να ξέρετε (pics & vids), ethnos.gr, διαθέσιμο εδώ
• Τι απέγιναν οι σημαίες που κάρφωσαν οι αστροναύτες στην επιφάνεια της Σελήνης; Ποιοι και γιατί αμφισβήτησαν τις αμερικανικές αποστολές και πώς απάντησε η NASA, mixanitouxronou.gr, διαθέσιμο εδώ
• Μηχανή του Χρόνου: ‘Ένα μικρό βήμα για τον άνθρωπο, ένα μεγάλο βήμα για την ανθρωπότητα’. Το μυστήριο της φράσης του Άρμστρονγκ, news247.gr, διαθέσιμο εδώ