Του Αλέξανδρου Πανταζή,
Τελευταία, και περισσότερο από ποτέ, τείνει να ακούγεται παντού ο όρος Smart City χωρίς βέβαια να διευκρινίζεται ο ορισμός της, αλλά και η χρησιμότητα του όρου στις ζωές μας. Με τον όρο Smart City ή αλλιώς έξυπνη πόλη, χαρακτηρίζεται μια πόλη με καλές επιδόσεις σε έξι χαρακτηριστικά, έξυπνη οικονομία, έξυπνη κινητικότητα, έξυπνο περιβάλλον, έξυπνοι άνθρωποι, έξυπνη διαβίωση και έξυπνη διακυβέρνηση. Ο συνδυασμός και των έξι αυτών χαρακτηριστικών σε συνεργασία με τους τοπικούς φορείς καθιστούν μία πόλη ευφυή και έτοιμη να αντιμετωπίσει κάθε πρόσκληση.
Γενικότερα σκοπός των έξυπνων πόλεων είναι η επίλυση κάθε πρακτικού προβλήματος μέσω των νέων τεχνολογιών. Υιοθετώντας αυτήν την βασική ιδέα, αρκετές πόλεις του εξωτερικού, όπως το Άμστερνταμ, η Βαρκελώνη και η Κοπεγχάγη, κατάφεραν να συνδιαλέγονται στις πιο έξυπνες πόλεις του κόσμου, ανάμεσά τους και μία ελληνική πόλη, που δεν είναι άλλη από τα Τρίκαλα. Και οι τέσσερις αυτές πόλεις επένδυσαν αποτελεσματικά στην βελτίωση της ζωής των πολιτών στα πλαίσια της βιώσιμης ανάπτυξης. Προκειμένου να το πετύχουν αυτό, έγινε καλύτερη αξιοποίηση των υπηρεσιών προς τους πολίτες, καθώς και καλύτερη χρήση των πόρων με λιγότερες επιπτώσεις στο περιβάλλον.
Για τον λόγο αυτό, οι παραπάνω πόλεις εισήγαγαν κάποιες καινοτομίες στο αστικό περιβάλλον της πόλης. Αναλυτικότερα, στο Άμστερνταμ, προκειμένου να μετριάσουν την μόλυνση του αέρα, εγκαταστάθηκαν μερικά ‘TreeWiFi’ τα οποία λειτουργούν σαν αισθητήρες και είναι τοποθετημένα σε δέντρα (εικόνα 1). Όταν η ποιότητα του αέρα βελτιώνεται, οι περαστικοί θα έχουν δωρεάν σύνδεση στο διαδίκτυο.
Συνεχίζοντας, η Βαρκελώνη, θέλοντας να επενδύσει στην έξυπνη κινητικότητα, δημιούργησε μία καινοτόμο εφαρμογή με το όνομα «Fastprk» η οποία ως στόχο είχε την ενημέρωση των οδηγών για θέσεις parking μέσω ανιχνευτών οι οποίοι βρίσκονταν στις θέσεις στάθμευσης. Επιπλέον, εισήγαγε για τα καλά τα ηλεκτρικά οχήματα, παρέχοντας δωρεάν σταθμούς φόρτισης, κατά μήκος της πόλης. Ακόμη, σε αυτήν την προσπάθεια εισήγαγε τα ηλεκτρικά ταξί, λεωφορεία και τραμ.
Ως αναφορά την ελληνική επικράτεια, την τελευταία δεκαετία παρατηρείται η τάση αναβάθμισης των πόλεων σε έξυπνες, παραδείγματα των οποίων διακρίνονται σε παγκόσμιο επίπεδο. Η πιο αντιπροσωπευτική πόλη είναι αυτή των Τρικάλων η οποία αποτελεί πρωτοπόρο για τα Ελληνικά δεδομένα. Για την ακρίβεια τα Τρίκαλα, στην προσπάθειά τους να επενδύσουν στην αποδοτικότερη και ευκολότερη εξυπηρέτηση του πολίτη, εισήγαγαν στην τοπική κοινωνία προγράμματα, όπως αυτό της Τηλe-πρόνοιας που έχει ως στόχο να εξυπηρετεί τις ευπαθείς ομάδες μέσω τηλεματικής. Το e-ΚΕΠ του οποίου σκοπός είναι να ψηφιοποιήσει όλες τις διαδικασίες του ΚΕΠ, κάτι το οποίο δυστυχώς, εφαρμόζεται πιλοτικά, αφού η ελληνική κυβέρνηση πρόσφατα έθεσε σε λειτουργεία την ηλεκτρονική υπογραφή. Τέλος σημαντική ενέργεια είναι η τοποθέτηση των έξυπνων μη επανδρωμένων λεωφορείων που εκτελούν δρομολόγια, αυτόματα, δηλαδή χωρίς την παρουσία οδηγού.
Δυστυχώς, η οκνηρία που επικρατεί στην Ελλάδα και το γραφειοκρατικό σύστημα που συνεχώς κωλυσιεργεί σε συνδυασμό με την έλλειψη κεφαλαίου δεν ευνοεί στην ανάπτυξη και άλλων τέτοιων πόλεων. Παρόλα αυτά, κανείς δεν μπορεί να παραλείψει τις εκτεταμένες προσπάθειες οι οποίες γίνονται αλλά έχουν ακόμη να καταβάλλουν αρκετή προσπάθεια ώστε να θεωρηθούν αξιέπαινες, όπως αυτή του Ηρακλείου αλλά και των Ιωαννίνων.
Προσωπικά θεωρώ τις έξυπνες πόλεις το μέλλον, η εικόνα μιας πόλης στην οποία ο κόσμος θα κινούταν με έξυπνα ποδήλατα ή ηλεκτρικά οχήματα, μέσω του κινητού του θα είχε την δυνατότητα να δει τις διαθέσιμες θέσεις στάθμευσης και μέσω του διαδικτύου θα παραβλέπει την γραφειοκρατία προκειμένου να συγκεντρώνει ό,τι έγραφα χρειάζεται είναι προς το παρόν σε εμβρυακό στάδιο αλλά εν ευθέτω χρόνω θα είναι η πραγματικότητα.
Όσο παράλογο και αν φαίνεται, πιστεύω πως η ανάγκη για αναβάθμιση των πόλεων, σε έξυπνες και συνάμα σε πράσινες, είναι επιτακτική καθώς οι προκλήσεις που αντιμετωπίζει μια πόλη αυξάνονται εκθετικά, μέρα με την μέρα. Βρισκόμαστε στην εποχή που η ιδέα και η πληροφορία ταξιδεύει με ασύλληπτες ταχύτητες λόγω της τεχνολογίας. Αυτήν ακριβώς την τεχνολογία πρέπει να αξιοποιήσουμε, αυτήν που ήδη υπάρχει, προκειμένου οι επόμενες γενιές να μην χρειαστούν να υποστούν της συνέπειες των προβλημάτων που εμείς οι ίδιοι δημιουργούμε στις πόλεις. Άλλωστε, όπως αναφέρει μια παροιμία, “Δεν κληρονομούμε τη γη από τους προγόνους μας, τη δανειζόμαστε από τα παιδιά μας”.
Είναι φοιτητής του τμήματος Μηχανικών Φυσικών Πόρων και Περιβάλλοντος του Ελληνικού Μεσογειακού Πανεπιστημίου. Τα τελευταία χρόνια κατοικεί στον Νομό Χανίων λόγω της φοιτητικής του ιδιότητας, ενώ τα μαθητικά του χρόνια τα πέρασε στον δήμο Σπάτων-Αρτέμιδος. Κατά την διάρκεια της φοίτησής του έχει παρακολουθήσει αρκετά σεμινάρια και ημερίδες σχετικά με το αντικείμενο σπουδών του και έχει λάβει μέρος στην προσομοίωση της Βουλής των Ελλήνων (ΜΒΕ).
