Επιμέλεια Νικόλαος Ερμής – Ραφαήλ Μπελενιώτης,
Το Δίκτυο Νέων Βοιωτίας το γνωρίσαμε για πρώτη φορά ως μια νεανική και πολλά υποσχόμενη συλλογικότητα, στελεχωμένη εθελοντικά από νέους και νέες, με καταγωγή κατά βάση από τη Βοιωτία. Ως επί το πλείστον φοιτητές και φοιτήτριες αποφάσισαν μέσω της δικτύωσης και της ενεργούς δράσης να αλλάξουν την περιοχή τους, ξεκινώντας αρχικά από μικρά και απλά πράγματα της καθημερινότητας.
#Αλλάζοντας _τη_ Βοιωτία άλλωστε ήταν το μότο το οποίο αναγραφόταν στα ερυθρόλευκα καρτελάκια, περασμένα στο λαιμό των εθελοντών του Δικτύου. Με τον καιρό της Λιβαδειάς να είναι κόντρα από το πρωί, η εκδήλωση «Ανακαλύπτοντας το Παρελθόν» μεταφέρθηκε στο εσωτερικό της στοάς Lido στον κεντρικό πεζόδρομο της πόλης. Η ιστορία εξάλλου, οφείλει να βιώνεται καθημερινά μιας και βρίσκεται πανταχού παρούσα γύρω μας, με τη μορφή μνημείων και κτισμάτων.
Στην είσοδο η Μαριάνθη μαζί με άλλους εθελοντές πίσω από το λευκό τραπεζάκι υποδοχής προσέφεραν στους παρευρισκόμενους δροσερό λευκό ή κόκκινο κρασί, λίγο πριν αρχίσει στο εσωτερικό η περίτεχνη ιστορική «αναβίωση», μέσα από διαδραστικά και φωτογραφικά εκθέματα.
«Η πρωτότυπη αυτή αναβίωση της τοπικής ιστορίας της Βοιωτίας όπως και η κατανόηση του ιστορικού οικείου παρελθόντος, είναι ζωτικά και σημαντικά στοιχήματα για την πορεία προς το μέλλον», όπως μας εξηγεί ο συνιδρυτής Βασίλης Κουτσούμπας με την πρώτη χαλαρή κουβέντα που πιάνουμε μαζί του, όσο τα μέλη πασχίζουν να στήσουν τα εκθέματα της εκδήλωσης.
Σε λίγη ώρα στο εσωτερικό της στοάς βρίσκονται αναρτημένα σε ταμπλό επαγγελματικές φωτογραφίες μεγάλου μεγέθους με μνημεία και ιστορικά τοπικά κτίσματα. Ο Βασίλης Ρεμπάτης, ο επαγγελματίας φωτογράφος μας εξηγεί ότι «η εικόνα μπορεί να συνδράμει στην καλύτερη προσέγγιση της ιστορίας και των ιδιαίτερων τοπικών χαρακτηριστικών, περισσότερο από ότι μια διάλεξη ή ένα κείμενο, όπως ένα εικονογραφημένο βιβλίο υπερτερεί ενός μη εικονογραφημένου».
Δίπλα και μπροστά από κάθε ταμπλό φωτογραφιών οι εθελοντές εξηγούσαν εμπεριστατωμένα και με επιδεξιότητα επαγγελματία ξεναγού την ιδιαίτερη ιστορία του κάθε απεικονιζόμενου τοπικού μνημείου και τόπου.
Αναμφίβολα η έκθεση αυτή μας ταξίδεψε με μιαν ανάσα από το πανάρχαιο κάστρο της Δαυλίας του Παρνασσού ως και το Μαυσωλείο των Σφαγιασμένων από τους Ναζί, κατοίκων του Δίστομου, το 1940. Ύστερα ο Ναός του Όσιου Λουκά στο Στέρι Βοιωτίας, όπως πληροφορούσε το κοινό η Αρετή είναι χτισμένος σε υψόμετρο 430 μέτρων. Αποτελεί ένα ιδιαίτερο δείγμα μνημείου Μεσοβυζαντινής τέχνης και αρχιτεκτονικής ενώ περιλαμβάνεται στον κατάλογο μνημείων παγκόσμιας κληρονομιάς της Unesco.
Από την φωτογραφική αναβίωση-έκθεση, φυσικά δεν θα μπορούσε να απουσιάζει και το Λιοντάρι της Βοιωτίας, το οποίο βρίσκεται στο χωριό του Δήμου Αλιάρτου όπου και κτίστηκε ως ταφικό μνημείο ύστερα από τη μάχη της Χαιρώνειας το 338 π.χ. Η Γεωργία εθελόντρια και μέλος του Δικτύου, ύστερα από την γλαφυρή προφορική ιστορική αναδρομή της, μας «ξενάγησε» με τη βοήθεια γυαλιών Virtual Reality και τρισδιάστατης απεικόνισης μέσω Tablet στην περιοχή του ίδιου του μνημείου. Η τεχνολογία με την κατάλληλη χρήση όχι μόνο δεν παραγκωνίζει το παρελθόν, αλλά μπορεί να μας το παρουσιάσει με ανεπανάληπτα όμορφο τρόπο.
Όσο περνούσε η ώρα η προσέλευση του κόσμου ήταν κάτι παραπάνω από ικανοποιητική, με τους εθελοντές να προσπαθούν να εξιστορήσουν όσον το δυνατόν σε περισσότερους την ιστορία της κάθε φωτογραφίας. Η ηλικιακή ευρύτητα των παρευρισκομένων ήταν πρόδηλη, καθώς θαύμασαν την εκδήλωση από μικρά παιδιά συνοδευόμενα από γονείς μέχρι και άνθρωποι της μέσης ηλικίας. Αυτό αποδεικνύει ίσως, ότι η νεολαία στην προσπάθεια κατανόησης του παρελθόντος επιθυμεί να συνομιλήσει και με τις παλιές γενιές του τόπου, τους γονείς, τους παππούδες και τις γιαγιάδες. Δεν μένει αδιάφορη μπροστά στα βιώματα και τις μνήμες των ανθρώπων του παρελθόντος.
Προς το κλείσιμο της εκδήλωσης προβλήθηκε ένα ντοκιμαντέρ στο οποίο δύο υπερήλικες γυναίκες, δύο γιαγιάδες η Γιούλα και η Βαγγελιώ μίλησαν για την καθημερινότητα των ανθρώπων της Βοιωτίας στα παλαιότερα χρόνια, όπως επίσης και για τα ήθη, τα έθιμα και το νοικοκυριό. Παρ’ όλη την αθρόα προσέλευση του κόσμου, η ατμόσφαιρα ήταν άνετη και το κλίμα μέχρι το τέλος ευδιάθετο, ενώ η άνεση που προσέφερε ο χώρος φάνηκε από την επιτυχημένη προβολή τόσο του σύντομου ντοκιμαντέρ όσο και των υπόλοιπων εκθεμάτων. Το χειροκρότημα ήταν άφθονο.
Κατά την αποχώρηση συνομιλώντας με τη Δήμητρα Κοϊτσάνου, μέλος του Δικτύου, πιάσαμε και το θέμα της προσφυγικής κρίσης. Το Δίκτυο επιθυμεί να προσανατολίσει τις επόμενες δράσεις του προς την ανάδειξη του μείζονος ζητήματος του προσφυγικού, μιας και σύμφωνα με τη Δήμητρα «στη Λιβαδειά, αλλά και ευρύτερα στη Βοιωτία δεν υπάρχουν έντονα τα στοιχεία πολυπολιτισμικότητας».
Έντονο ενδιαφέρον υπήρξε και για την ανάπτυξη παρόμοιων δράσεων σε σχολεία. Πολλά μέλη του Δικτύου βλέπουν θετικά την συνεργασία με σχολικές μονάδες ώστε να αναπτυχθούν τέτοιες ιδιαίτερες βιωματικές δράσεις σε σχολικούς χώρους. Έτσι οι μαθητές που άλλοτε θεωρούν το ιστορικό βιβλίο ξένο σώμα ή αδιάφορο, ζώντας οι ίδιοι σε ένα αιώνιο παρών, θα μπορούσαν να έρθουν σε επαφή με την ιστορία του τόπου μέσα από εντελώς διαφορετικά και πολύ πιο ζωντανά μονοπάτια. Βέβαια, εμπόδιο προς αυτές τις βλέψεις στέκει σίγουρα η αχαλίνωτη γραφειοκρατία, η οποία καθιστά την ανάπτυξη τέτοιων δημιουργικών δράσεων στα σχολεία εν αμφιβόλω ή ακόμη και αδύνατη.
Για τα μέλη και τους συντελεστές η βοήθεια του Δήμου και των χορηγών της εκδήλωσης ήταν σημαντική για την πραγματοποίησή της. Όλοι ευαισθητοποιήθηκαν και επιδίωξαν ένα ενισχύσουν την επιτυχή διοργάνωση της εκδήλωσης. Να βοηθήσουν κυρίως τα νέα παιδιά, τα «παιδιά τους», όπως ελέχθη από συμμετέχοντες. Οι τοπικοί φορείς και οι μεγάλοι χορηγοί της εκδήλωσης (Expert Κοτσαδάμ, Στροφόμετρο Internet Café, Αγνιάδης ΣΠΟΡ, Press Teaz & Αθλοκίνηση OLUMPICO) έδειξαν έμπρακτα με την υποστήριξη τους στην δράση, ότι οφείλουν όλοι να κατανοούν τη σημασία της μνήμης και της ιστορίας. Άλλωστε όπως επεσήμανε και ο Βασίλης Κουτσούμπας προς το κλείσιμο του χαιρετισμού του «Η εκδήλωση έγινε επειδή ξεχνάμε, γιατί πρέπει να μάθουμε από την ιστορία και όχι μόνο να μάθουμε την ιστορία...»
