Του Γιώργου Κίτη,
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή (Comission) είναι θεσμικό εκτελεστικό όργανο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, το οποίο αποτελεί ουσιαστικά την Κυβέρνησή της. Εδρεύει στις Βρυξέλλες κι είναι επιφορτισμένη με την εφαρμογή της ευρωπαϊκής νομοθεσίας και της κοινής ενωσιακής πολιτικής, όπως διαμορφώνεται από την βούληση των κρατών-μελών. Θα μπορούσε να τη σκεφτεί κανείς ως τον «εγκέφαλο» του οργανισμού που λέγεται Ε.Ε., αφού συντονίζει, δίνει κατευθύνσεις στα υπόλοιπα όργανα κι επιβλέπει. Αποτελείται από το σώμα των επιτρόπων, με κάθε κράτος να συμμετέχει στην Επιτροπή με 1 μέλος. Κάθε επίτροπος έχει διαφορετικά καθήκοντα. Για παράδειγμα, ο σημερινός Έλληνας Επίτροπος Δημήτρης Αβραμόπουλος εκτελεί από το 2014 χρέη Επιτρόπου υπεύθυνου για τη μετανάστευση, τις εσωτερικές σχέσεις και την ιθαγένεια. Επικεφαλής και συντονιστής του έργου των υπόλοιπων επιτρόπων είναι ο Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, σήμερα ο Ζαν – Κλοντ Γιούνκερ, πρώην πρωθυπουργός του Λουξεμβούργου.
Πώς εκλέγεται ο Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής;
Κάθε 5 χρόνια διενεργούνται στα κράτη μέλη Ευρωεκλογές, από τις οποίες προκύπτει ο αριθμός των εδρών που λαμβάνει κάθε ευρωπαϊκό κόμμα στο Ευρωκοινοβούλιο. Κάθε χώρα εκπροσωπείται από αριθμό ευρωβουλευτών ανάλογο (κυρίως) με τον πληθυσμό της. Έτσι η Ελλάδα εκπροσωπείται σήμερα από 21 ευρωβουλευτές. Σε εθνικό επίπεδο, ψηφίζοντας στις Ευρωεκλογές ένα κόμμα, δείχνουμε την εμπιστοσύνη μας στο αντίστοιχο κόμμα με το οποίο συνεργάζεται σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Ψηφίζοντας για παράδειγμα το κόμμα Χ στην Ελλάδα, ψηφίζουμε το αντίστοιχο κόμμα Υ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Οι 5 από τις 21 έδρες της Ελλάδας που θα πάρει το κόμμα Χ θα προσμετρηθούν στις έδρες που θα καταλάβει το κόμμα Υ στο Ευρωκοινοβούλιο.
Ανάλογα με τις έδρες που κερδίζουν σε κάθε χώρα τα κόμματα του ευρωκοινοβουλίου σχηματίζουν έναν συνολικό αριθμό εδρών. Για παράδειγμα σήμερα η «Συμμαχία των Φιλελεύθερων και Δημοκρατών για την Ευρώπη» έχει 68 από τις 751 έδρες. Στις Ευρωεκλογές μεταξύ 23-25 Μαΐου θα κατανεμηθούν 705 έδρες δοθέντος του γεγονότος ότι το Ηνωμένο Βασίλειο δε θα συμμετάσχει στις Ευρωεκλογές. Το 2014 οι κυβερνήσεις των κρατών μελών έθεσαν τους κανόνες για τη δημοκρατικότερη εκλογή του Προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Κάθε ευρωπαϊκό κόμμα προτείνει προεκλογικά έναν ή περισσότερους υποψήφιους Επιτρόπους. Μετά τις Ευρωεκλογές εκλέγεται πρόεδρος όποιος στηριχθεί από το 50%+1 των ευρωβουλευτών. Έτσι ο Γιούνκερ το 2014 εξελέγη Πρόεδρος έχοντας την μετεκλογική στήριξη του Λαϊκού Κόμματος (του οποίου ήταν ο προτεινόμενος υποψήφιος), των Σοσιαλδημοκρατών και των Φιλελευθέρων, έχοντας τη στήριξη πάνω από 450 ευρωβουλευτών. Στις προσεχείς εκλογές θα απαιτούνται λοιπόν 363 από τις 705 έδρες για την εκλογή Επιτρόπου.
Ποιο είναι το προφίλ των υποψήφιων Επιτρόπων για το 2019;
Πρέπει να έχει κάθε ψηφοφόρος στο νου του ότι δίνοντας την ψήφο του σε ένα κόμμα εκφράζει την εμπιστοσύνη του και συνάμα προτείνει για Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής τον υποψήφιο του συνδυασμού που ψήφισε. Αυτός είναι και ο λόγος που τα κόμματα ανακοινώνουν τους υποψηφίους τους πριν τις εκλογές: για να μπορέσει ο ψηφοφόρος να κρίνει και να εκτιμήσει. Στη διεθνή ορολογία για τους υποψήφιους Προέδρους της Κομισιόν έχει επικρατήσει η γερμανική λέξη “Spitzenkandidaten”.
Υποψήφιος του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος, από το οποίο προέρχεται ο σημερινός Πρόεδρος της Επιτροπής, είναι ο Μάνφρεντ Βέμπερ. Το ΕΛΚ – κατά τις δημοσκοπήσεις- αναμένεται να βγει πρώτο και σε αυτές τις ευρωεκλογές. Το συγκεκριμένο κόμμα απηχεί φιλελεύθερες αλλά και συντηρητικές απόψεις, ενώ ο Βέμπερ ανήκει στη δεξιά πτέρυγά του. Ο Γερμανός πολιτικός σε ηλικία 46 ετών είναι ο νεότερος πρόεδρος Ευρωπαϊκού κόμματος. Παρά το νεαρό της ηλικίας του θεωρείται ιδιαίτερα συντηρητικός, αφού πολλοί μιλούν για ιδεολογική ταύτισή του με τον Βίκτορ Ορμπάν, εθνικιστή πρωθυπουργό της Ουγγαρίας. Η Συμμαχία των Σοσιαλιστών και Δημοκρατών στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο αποτελεί τη δεύτερη σε δύναμη κοινοβουλευτική ομάδα. Στο συγκεκριμένο κόμμα πρόσκεινται οι κεντροαριστερές και σοσιαλδημοκρατικές δυνάμεις της Ευρώπης. Μετά την ανεπιτυχή για αυτούς εκλογική αναμέτρηση του 2014, οι Σοσιαλδημοκράτες προτείνουν για Επίτροπο τον 57χρονο Ολλανδό Φρανς Τίμμερμανς, σημερινό αντιπρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Ο Τίμμερμανς χαίρει καθολικής αποδοχής εντός του κόμματός του, χωρίς έως τώρα να έχει εμφανιστεί άλλος υποψήφιος από τους Σοσιαλδημοκράτες.
Οι ευρωσκεπτικιστές Ευρωπαίοι Συντηρητικοί και Μεταρρυθμιστές προτείνουν τον Τσέχο Ζαν Ζαραντίλ, που έχει δημόσια εκφραστεί υπέρ μιας Ευρώπης «πολλών ταχυτήτων» αλλά και υπέρ της ανάληψης από την Ένωση της αποτελεσματικής προστασίας των συνόρων της. Οι Φιλελεύθεροι και Δημοκράτες δεν έχουν δώσει ένα χρίσμα, αφού οι υποψήφιοί τους είναι σήμερα 7, με σημαντικότερους τον αρχηγό του κόμματος Γκι Φερχοφσταντ και διάφορους πρώην και νυν επιτρόπους. Το συγκεκριμένο κόμμα τοποθετείται στο κέντρο του πολιτικού φάσματος, με φιλελεύθερη ως επί το πλείστον ιδεολογική ταυτότητα. Οι Πράσινοι, έχοντας ως εκ των βασικών προτεραιοτήτων τους την εφαρμογή «πράσινης» οικονομικής πολιτικής και την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, προτείνουν ως υποψήφιους την Σ. Κέλερ και τον Μπ. Έλικχουτ, δύο νέους πολιτικούς και ακτιβιστές (36 και 41 ετών). Η Ευρωπαϊκή Αριστερά προτείνει τον παλαίμαχο συνδικαλιστή μεταλλουργό Νίκο Κούε και την πρώην ηθοποιό Βιολέττα Τομιτς. Δικούς τους υποψηφίους προτείνουν και άλλοι συνδυασμοί όπως η Ευρωπαϊκή Χριστιανική Κίνηση και το Δημοκρατικό Κόμμα.
Η σειρά με την οποία εκτέθηκαν οι υποψήφιοι είναι με βάση τη σημερινή δύναμη των κομμάτων τους στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Είναι χρήσιμο να γνωρίζουμε όλοι πριν τις εκλογές σε ποιόν δίνουμε την ψήφο μας!
Γεννήθηκε το 1999 στην Αθήνα. Από το 2017 σπουδάζει στη Νομική Σχολή Αθηνών, παρακολουθώντας ταυτόχρονα εκδηλώσεις και συνέδρια του πολιτικού και νομικού χώρου. Συμμετέχει σε εκπαιδευτικές προσομοιώσεις ευρωπαϊκών και παγκόσμιων θεσμών και είναι μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης Νέων Νομικών (ELSA). Από τον Απρίλιο του 2019 αποτελεί μέλος του τμήματος επικοινωνίας στο OffLine Post.
