Της Άννας Γκουέν,
Ο Φιλιππινέζος Πρόεδρος Rodrigo Duterte έχει τραβήξει ουκ ολίγες φορές την προσοχή. Ήδη πριν από την ανάληψη των καθηκόντων του ως αρχηγός του κράτους, όταν δηλαδή ήταν ακόμη δήμαρχος, είχε κάνει βαρύγδουπες δηλώσεις, όσον αφορά την πολιτική που θα ακολουθούσε, αν αναλάμβανε κάποιον ανώτερο ηγετικά ρόλο. Αυτήν τη φορά, βγήκε ξανά στο προσκήνιο για την έρευνα που θέλει να διεξάγει το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο αναφορικά με τις τακτικές που χρησιμοποιεί στον «πόλεμο κατά των ναρκωτικών» που έχει κηρύξει από το 2016, έτος κατά το οποίο ανέλαβε τα προεδρικά του καθήκοντα.
Είναι αρκετά πιθανό να αναρωτηθεί κάποιος: «Τι κακό υπάρχει στον πόλεμο κατά των ναρκωτικών και γιατί κατακρίνεται;». Το θέμα στην περίπτωση αυτή του Rodrigo Duterte δεν είναι ο σκοπός του, αλλά τα μέσα που χρησιμοποιεί. Ειδικότερα, προκειμένου να πραγματοποιήσει τον στόχο του, δηλαδή την εξάλειψη των ναρκωτικών από τη χώρα του, έχει χρησιμοποιήσει αθέμιτους τρόπους, όπως δολοφονίες χρηστών, των οικογενειών τους κλπ. Μάλιστα, έχουν καταγραφεί πάνω από 12.000 Φιλιππινέζοι υπό την κατηγορία της χρήσης ή διακίνησης ναρκωτικών. Δεν είναι, όμως, αναπάντεχη η συμπεριφορά αυτή. Από την προεκλογική του εκστρατεία είχε χαρακτηριστικά αναφέρει πως η εξωδικαστική βία είναι η μόνη λύση στη μείωση της εγκληματικότητας της χώρας. Το δικαίωμα που δόθηκε στην εθνική αστυνομία να ασκεί βία σε τέτοιες περιπτώσεις δείχνει την αγριότητα που έχει η πολιτική του Duterte.
Οι πρακτικές αυτές έχουν κατακριθεί από τους ίδιους τους Φιλιππινέζους πολίτες, αλλά και από ανθρωπιστικές οργανώσεις από τη διεθνή κοινότητα. Μάλιστα, σαν τελευταία της πράξη ως Γενική Εισαγγελέας του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου, η Fatou Bensouda ζήτησε άδεια ώστε να διενεργηθεί περαιτέρω διερεύνηση των πρακτικών του εν λόγω Προέδρου και του «πολέμου κατά των ναρκωτικών» του. Η ίδια δηλώνει πως τα εγκλήματα που διαπράχθηκαν την περίοδο 2016 έως και το 2019 κατατάσσονται στην κατηγορία των εγκλημάτων κατά της ανθρωπότητας και για το λόγο αυτό το Δικαστήριο έχει τη δικαιοδοσία να τα διερευνήσει. Ο πόλεμος αυτός συνεχίζεται, βέβαια, έως και σήμερα, αλλά το Δικαστήριο μπορεί να ερευνήσει μόνο τα εγκλήματα που έγιναν κατά την περίοδο που ένα κράτος είναι μέλος του Δικαστηρίου. Οι Φιλιππίνες ήταν μέλος του Δικαστηρίου έως το 2019, οπότε ο Rodrigo Duterte απέσυρε το νησιωτικό κράτος από τη δικαιοδοσία του. Η Fatou Bensouda πιστεύει ότι έχουν διαπραχθεί εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας στη συγκεκριμένη περίπτωση από την αστυνομία, τα οποία πρέπει να διασταυρωθούν και να επέλθει η δικαίωση. Επιπλέον, ανέφερε πως θα σιγουρέψει πως ο διάδοχός της, ο Βρετανός Karim Khan, θα συνεχίσει την έρευνα και θα τη φέρει εις πέρας. Δεν έχει εκδοθεί επίσημη απόφαση από τους δικαστές τους Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου σχετικά με την πρόταση της Fatou Bensouda, καθώς έχουν 120 μέρες μπροστά τους από τη μέρα που τέθηκε.
Σκληρός αντίπαλος της έρευνας αυτής δεν είναι άλλος από τον ίδιο το Rodrigo Duterte. Δεν πιστεύει πως έχει διαπράξει κανένα έγκλημα εκείνη την περίοδο, αλλά πως λειτουργεί για το συμφέρον της χώρας του. Μάλιστα, ο προεδρικός εκπρόσωπός του, ονόματι Harry Roque, τόνισε πως η αστυνομία έκανε χρήση ανάλογων μέσων και ισχύος, όταν σκότωναν τους υπόπτους ή τους χρήστες ναρκωτικών. Με άλλα λόγια, φαίνεται πως η κυβέρνηση των Φιλιππίνων είναι σθεναρά πιστή στις πρακτικές και το σκοπό που αυτές εξυπηρετούν. Υπό το φως της πιθανής διεξαγωγής διερεύνησης των γεγονότων αυτών, είναι αρκετά πιθανό να τιμωρηθεί η κυβέρνηση Duterte. Ο ίδιος, όμως, δεν φοβάται καμία τιμωρία, αφού χαρακτηριστικά δήλωσε πως, αν επρόκειτο να τιμωρηθεί για αυτά που πιστεύει, είναι διατεθειμένος να το κάνει. Είναι πρόδηλο πως ο Φιλιππινέζος Πρόεδρος δεν έχει αντιληφθεί τον απάνθρωπο χαρακτήρα που έχει λάβει «ο πόλεμος κατά των ναρκωτικών», τον οποίο είχε εξαγγείλει πριν από 5 χρόνια.
Είναι δυστυχές εν έτει 2021 να κάνουμε λόγο για εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας αλλά, πράγματι, τελούνται. Το πιο θλιβερό, όμως, είναι ότι οι ιθύνοντες αυτών δεν αναλαμβάνουν την ευθύνη τους, όπως στην περίπτωση των Φιλιππίνων. Ο Rodrigo Duterte από την προεκλογική του εκστρατεία είχε καταστήσει σαφές πως θα χρησιμοποιούσε αδίστακτα μέσα για να εκπληρωθούν οι στόχοι του. «Ο πόλεμος κατά των ναρκωτικών» είναι ένα από τα μεγαλόπνοα σχέδιά του που έχει ταράξει τη διεθνή κοινότητα. Ενδεχομένως, η συμβολή του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου για την παύση των απάνθρωπων πρακτικών μέσω της κατάχρησης της εξουσίας να είναι καθοριστική στην εξάλειψή τους στις Φιλιππίνες και σε άλλες χώρες.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Philippines’ ‘War on Drugs’, Human Rights Watch, διαθέσιμο εδώ
- ICC prosecutor seeks investigation into Philippines ‘war on drugs’ killings, The Guardian, διαθέσιμο εδώ
- Philippine President Rodrigo Duterte rejects International Criminal Court probe into drug war killings, Australian Broadcasting Corporation, διαθέσιμο εδώ
