Της Δήμητρας Παναγιωτακοπούλου,
Ο εθελοντισμός ορίζεται ως η οργανωμένη και ανιδιοτελής προσφορά στον συνάνθρωπο και το κοινωνικό σύνολο. Οι εθελοντές δεν προσδοκούν κάποιο αντάλλαγμα για τις υπηρεσίες τους, παρόλα αυτά «αμείβονται», καθώς, φροντίζοντας για την «υγεία» της κοινωνίας, ενισχύουν και τη δική τους. Η εθελοντική προσφορά βελτιώνει τόσο την ψυχική ευεξία όσο και τη γενική σωματική υγεία. Τα άτομα αυτά έχουν χαμηλότερα ποσοστά θνησιμότητας, μεγαλύτερη λειτουργική ικανότητα, χαμηλότερη αρτηριακή πίεση και χαμηλότερα ποσοστά κατάθλιψης αργότερα στη ζωή τους, συγκριτικά με άτομα που δεν προσφέρουν στην κοινωνία με αυτόν τον τρόπο.
Η καθιστική ζωή έχει συνδεθεί με καρδιακές παθήσεις και διαβήτη. Ο εθελοντισμός κινητοποιεί τα άτομα και τα βοηθάει να παραμένουν σωματικά δραστήρια και υγιή. Οι ταξιδιωτικοί οδηγοί, οι συνοδοί ασθενών και οι περιπατητές σκύλων είναι μερικά μόνο παραδείγματα εθελοντικών ρόλων που μπορούν να βοηθήσουν το άτομο να αυξήσει τη φυσική του δραστηριότητα.
Μελέτες έχουν δείξει, ότι οι εθελοντές έχουν χαμηλότερα ποσοστά θνησιμότητας συγκριτικά με τον υπόλοιπο πληθυσμό, ανεξάρτητα από τα επίπεδα υγείας τους. Έχει αποδειχθεί, ακόμα, ότι μειώνονται τα συμπτώματα χρόνιου πόνου, ιδιαίτερα όταν αυτοί υπηρετούν ως εθελοντές για άλλους που επίσης πάσχουν από χρόνιο πόνο. Ευεργετική είναι και η επίδραση στις καρδιακές παθήσεις και τους ηλικιωμένους ενήλικες. Οι ηλικιωμένοι εθελοντές τείνουν να περπατούν περισσότερο, βρίσκουν ευκολότερο να αντιμετωπίσουν καθημερινά καθήκοντα, είναι λιγότερο πιθανό να αναπτύξουν υψηλή αρτηριακή πίεση και να έχουν καλύτερες δεξιότητες σκέψης.
Ένα από τα προνόμια του εθελοντισμού είναι ότι το άτομο μπορεί να επιλέξει να δανείσει τον χρόνο του για κάτι που ταιριάζει με τα χόμπι ή τα ενδιαφέροντά του. Αναζητώντας ένα μέρος, το οποίο του ταιριάζει, και αφιερώνοντας χρόνο κάνοντας τις δραστηριότητες που απολαμβάνει, μειώνει τα επίπεδα άγχους και αποκτά αίσθηση σκοπού. Βοηθώντας τους άλλους, μπορεί κανείς να βρει νέο νόημα και κατεύθυνση στη ζωή του, ειδικότερα αν έχει συνταξιοδοτηθεί ή αν έχει χάσει κάποιο αγαπημένο πρόσωπο. Ανεξαρτήτως, όμως, ηλικίας ή συνθηκών ζωής, το άτομο καταφέρνει να απαλλαγεί από προσωπικές ανησυχίες, ενεργοποιείται πνευματικά και απολαμβάνει περισσότερο τη ζωή.
Ένας βασικός παράγοντας κινδύνου εμφάνισης κατάθλιψης είναι η κοινωνική απομόνωση. Ο εθελοντισμός αυξάνει την κοινωνική αλληλεπίδραση και βοηθά στη δημιουργία ή την ενδυνάμωση ενός συστήματος υποστήριξης, που βασίζεται σε κοινά ενδιαφέροντα, αποτρέποντας έτσι την εμφάνιση κατάθλιψης. Το υποστηρικτικό περιβάλλον προστατεύει το άτομα στις δύσκολες στιγμές του. Μέσω της ουσιαστικής σύνδεσης με τους άλλους, μειώνονται αρνητικά συναισθήματα, όπως το άγχος και ο θυμός. Έχει, επίσης, αποδειχθεί ότι οι εθελοντικές δράσεις που περιλαμβάνουν επαφή με κατοικίδια ή άλλα ζώα βελτιώνουν τη διάθεση και μειώνουν το άγχος.
Μελετώντας τις ορμόνες και τη δραστηριότητα του εγκεφάλου, οι ερευνητές ανακάλυψαν ότι το να βοηθάει κανείς τους άλλους προσφέρει ευτυχία. Όταν ερευνητές στο London School of Economics εξέτασαν τη σχέση ανάμεσα στον εθελοντισμό και τα επίπεδα ευτυχίας σε μια μεγάλη ομάδα Αμερικανών ενηλίκων, βρήκαν ότι όσο περισσότερο οι άνθρωποι έκαναν εθελοντισμό, τόσο πιο ευτυχισμένοι ήταν, σύμφωνα με μια μελέτη στο Social Science and Medicine. Σε σύγκριση με άτομα που δεν έκαναν ποτέ εθελοντισμό, οι πιθανότητες να δηλώσει κάποιος «πολύ χαρούμενος» αυξήθηκαν 7% μεταξύ εκείνων που έκαναν κάθε μήνα και 12% για άτομα που έκαναν κάθε δύο έως τέσσερις εβδομάδες. Μεταξύ των εβδομαδιαίων εθελοντών, το 16% δήλωνε «πολύ χαρούμενο».
Οι άνθρωποι έχουν έμφυτη την ανάγκη για προσφορά και όσο περισσότερο δίνουν, τόσο πιο χαρούμενοι νιώθουν. Ο εθελοντής έχει την αίσθηση ελέγχου και γνωρίζει ότι ο χρόνος του κάνει τη διαφορά στη ζωή των άλλων. Η ανιδιοτελής προσφορά του στην κοινωνία τον «ανταμείβει» σε κάθε πτυχή της ζωής του, καθώς τον εξελίσσει πνευματικά, τον καθιστά κοινωνικά ενεργό και ενισχύει την ψυχική και σωματική του υγεία.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Western Connecticut State University. Benefit of Community Service, διαθέσιμο εδώ
- Volunteering: good for the community and your health, Beaumont, διαθέσιμο εδώ
- Helping people, changing lives: The 6 health benefits of volunteering, MayoClinicHealthSystem, διαθέσιμο εδώ
- Volunteering and its Surprising Benefits, HelpGuide, διαθέσιμο εδώ
