Της Μαρίτας Περάκη,
Η αμερικανική επανάσταση είναι ένα γεγονός με παγκόσμια ακτινοβολία και έντονο ιστορικό ενδιαφέρον. Ποιο ήταν όμως το έναυσμα για αυτή την τόσο σημαντική εξέλιξη; Κάνοντας μία αναδρομή στον Δεκέμβριο του 1773, στη πόλη της Βοστόνης των Ηνωμένων Πολιτειών, 50 περίπου άνθρωποι, έχοντας παράλληλα τη στήριξη της τοπικής κοινωνίας, ανέλαβαν δράση και μέσα σε διάστημα 3 ωρών κατάφεραν να αλλάξουν άρδην την πορεία της αμερικανικής ιστορίας. Πως όμως έγινε αυτό και ποια γεγονότα προηγήθηκαν;
Επτά χρόνια πριν την εκδήλωση του εν λόγω επεισοδίου, όλες οι αμερικανικές αποικίες, και ιδίως εκείνη της Μασαχουσέτης, βρίσκονταν σε διαρκή διαμάχη με τη Βρετανία, η οποία, όντας σε διαδικασία αναδιοργάνωσης, συγκέντρωνε φόρους από τις κεντρικές αποικίες. Μετά από αυτό οι Αμερικανοί άρχισαν να διαμαρτύρονται για την έλλειψη αντιπροσώπευσης στο Κοινοβούλιο και αιτήθηκαν όχι μόνο μείωση της φορολογίας, αλλά και περισσότερα εχέγγυα από το κοινοβούλιο για αυτονομία. Ακολούθησε έτσι ένας ατέρμονος κύκλος δράσης και αντίδρασης με αφετηρία το επονομαζόμενο κίνημα του τσαγιού της Βοστόνης, το οποίο προσπάθησε να καταρρίψει την πρωτοκαθεδρία της Αγγλίας επί των αμερικανικών εδαφών.
Με βάση ποιο ιστορικό γεγονός δημιουργήθηκε όμως αυτή η παράταξη και από πού εμπνεύστηκε την ονομασία της; Σύμφωνα με τα μέτρα που ψηφίσθηκαν από τη Βρετανία το 1773, κατοχυρωνόταν στη Βρετανική Εταιρεία Ανατολικών Ινδιών το μονοπώλιο του τσαγιού στη Βόρεια Αμερική. Το τσάι της εταιρείας θα έφτανε χωρίς δασμούς μέχρι την Αμερική, δεν καταργήθηκε όμως ο φόρος που θα έπρεπε να καταβάλλουν οι άποικοι για το προϊόν αυτό. Παράλληλα, οι σχέσεις της Αμερικής με τη μητρόπολη Βρετανία βρίσκονταν σε ρήξη, με τις ελπίδες για ανεξαρτησία της Αμερικής να αναθερμαίνονται με τη στήριξη ομάδων όπως οι “Sons of Liberty”, οι οποίες συσπειρωμένες πλέον καταδίκαζαν κάθε μορφή φορολογικής ανισότητας. Πέρα από αυτά, αποτελούσε συνήθη πρακτική το λαθρεμπόριο τσαγιού, το οποίο οδηγούσε σε κατακόρυφη αύξηση της τιμής του προϊόντος, κάτι που επιβάρυνε ακόμη περισσότερο τους αποίκους, καθιστώντας την κατάσταση ανυπόφορη.
Στις 16 Δεκεμβρίου 1773, όταν οι Αμερικανοί αρνήθηκαν να πληρώσουν τον φόρο του τσαγιού, ορισμένοι Βρετανοί αξιωματικοί στη Βοστόνη αρνήθηκαν με τη σειρά τους να επιστρέψουν στη Βρετανία 3 πλοία με φορολογημένο τσάι. Ύστερα, μία μερίδα από αγανακτισμένους αποίκους έριξε το τσάι στο λιμάνι της πόλης ως ένδειξη διαμαρτυρίας. Από το συμβάν αυτό γεννήθηκε η παράταξη Boston Tea Party. Τα αρχικά “Tea”, “Taxed Enough Already”, σήμαιναν ότι οι άποικοι είχαν ήδη φορολογηθεί αρκετά. Η παράταξη αυτή εναντιώθηκε στο νόμο “Tea Act”, ο οποίος βρέθηκε επί τάπητος του βρετανικού κοινοβουλίου και έπληττε βάναυσα τα συμφέροντα των αποίκων, που επεδίωκαν να φορολογούνται από τους αντιπροσώπους που οι ίδιοι είχαν εκλέξει. Μετά το πρώτο ξέσπασμα, το βρετανικό κοινοβούλιο οδηγήθηκε στην επιβολή καταναγκαστικών μέτρων τα οποία, όπως φάνηκε, δεν εμπόδισαν τη δεύτερη εξέγερση του Κινήματος του Τσαγιού το 1774, η οποία όμως είχε μικρότερη απήχηση.
Παρά τις προσπάθειες της Βρετανίας για καταστολή του αγωνιστικού αναβρασμού, η επανάσταση αποτελούσε πλέον μονόδρομο. Οι μαχόμενες ομάδες συνέβαλαν στη κήρυξη της επανάστασης, παράλληλα με τη διεκδίκηση της αμερικανικής ανεξαρτησίας. Ένα χρόνο αργότερα, το 1775, το κίνημα του τσαγιού άρχισε να κερδίζει έδαφος, αποτελώντας ένα από τα βασικά θεμέλια για τη δια βίου αλλαγή της ιστορίας της Αμερικής, η οποία μένει πλέον χαραγμένη στους αιώνες. Και ενώ ο πόλεμος μεταξύ των δύο αντίπαλων δυνάμεων κράτησε οκτώ χρόνια, στις 4 Ιουλίου του 1776 επήλθε η πολυπόθητη Διακήρυξη της Αμερικανικής Ανεξαρτησίας. Πρωταγωνιστικό ρόλο σε αυτή διαδραμάτισαν οι Thomas Jefferson, Benjamin Franklin και John Adams. Ο πόλεμος τερματίστηκε και επίσημα στις 3 Σεπτεμβρίου του 1783, με την Αγγλία να παραχωρεί τα κατεχόμενα εδάφη πίσω στην Αμερική.
Μολαταύτα, οι Αμερικανοί δεν γιόρταζαν το κίνημα του τσαγιού ούτε το αποκαλούσαν έτσι μέχρι τις δεκαετίες του 1820 και 1830. Το κίνημα επανήλθε μετά από χρόνια και στον 21ο αιώνα στη πολιτική σκηνή με αφορμή την υπέρμετρη φορολογία.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
- Ronald P. Formisano (2012), The tea party, a brief history, The Hopkins university press.
- «Ποιο είναι το κίνημα Tea Party», Ελευθεροτυπία, 8 Φεβρουαρίου 2010. Διαθέσιμο εδώ.
