Της Μαρίας Μπότη,
Ιούνιος: Ο μήνας του pride, της αποδοχής, της διαφορετικότητας και της ελευθερίας. Μια παρέλαση υπερηφάνειας (pride parade) από τα ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα, τα οποία εκφράζουν την απελευθέρωση της σεξουαλικής ταυτότητας, ενώ, παράλληλα, γιορτάζεται η διαφορετικότητα και η κουλτούρα τους. Κύριος στόχος είναι η εξουδετέρωση των αρνητικών στερεοτύπων που χαρακτηρίζουν την σκέψη πολλών ανθρώπων.
Έχουν γίνει αμέτρητες προσπάθειες κατάρριψης των στερεοτύπων γύρω από το «φυσιολογικό» και πολλοί αγώνες, ώστε να σταματήσουν εκείνα τα άτομα –που ξεφεύγουν από τις στενά οριοθετημένες «νόρμες» της κοινωνίας– να είναι δακτυλοδεικτούμενα. Δεν είναι λίγες οι φορές που εκπαιδευτικοί έχουν πρωτοστατήσει στην αρένα των διακρίσεων, υποστηρίζοντας την ισότητα και την ελευθερία. Μια τέτοια προσπάθεια αποτέλεσε πρόσφατα και η ενδυματολογική επιλογή δύο εκπαιδευτικών από την Ισπανία, οι οποίοι θέλησαν να εκφράσουν την αμέριστη αλληλεγγύη και συμπαράσταση σε έναν μαθητή, που υπέστη bullying εξαιτίας του ντυσίματός του.
Το περιστατικό αφορούσε ένα νεαρό αγόρι που φορούσε ένα φούτερ με anime και δέχτηκε καταιγισμό σχολίων και επιθέσεων για την επιλογή του. Με αφορμή αυτό το γεγονός, ήρθε στο προσκήνιο μια εκστρατεία ενάντια στις προκαταλήψεις που υπάρχουν αναφορικά με την κατηγοριοποίηση των ρούχων ανάλογα με το φύλο και ενισχύθηκε το κίνημα «Τα Ρούχα Δεν έχουν Φύλο» (#laropanotienegenero), που στοχεύει στην εξάλειψη τέτοιων απόψεων.
Η απαρχή, όμως, αυτού του κινήματος έγινε τον Οκτώβριο του 2020, όταν ένας μαθητής από την ισπανική πόλη του Μπιλμπάο εμφανίστηκε με φούστα, επιλογή που προκάλεσε «θύελλα» σχολίων, οδηγήθηκε σε ψυχολόγο και τελικά απελάθηκε. Τότε ο καθηγητής Jose Piñas εμφανίστηκε στο σχολείο με την ίδια φούστα, διαμαρτυρόμενος με έναν ιδιαίτερο τρόπο για το εν το λόγω περιστατικό. Ως ένδειξη συμπαράστασης, μαθητές και καθηγητές από την Ισπανία φόρεσαν φούστες ή «θηλυκά» ρούχα, αποδοκιμάζοντας τη μη ανεκτικότητα στο σχολικό περιβάλλον, αλλά και ευρύτερα στην κοινωνία.
Ωστόσο, πρόσφατα, στις αρχές Μαΐου, ο 37χρονος Manuel Ortega και ο 36χρονος Borja Velázquez παρέδωσαν ένα ακόμη ιδιαίτερο «μάθημα», καθώς άρχισαν να πηγαίνουν στο σχολείο, φορώντας φούστα. Ήταν η δική τους απάντηση στο πρόσφατο περιστατικό σχολικού εκφοβισμού που συνέβη στο δημοτικό Virgen de Sacedón στη Valladolid. Όπως αναφέρουν οι ίδιοι στην εφημερίδα «El País», είναι σημαντικό οι εκπαιδευτικοί να «φωτίσουν» τον δρόμο προς την ανοχή και την ποικιλομορφία. Ο βασικός λόγος της δράσης τους ήταν για να σπάσουν την αλυσίδα προκαταλήψεων, η οποία συνεχίζει να μεγαλώνει όσο καλλιεργούνται ομοφοβικές αντιλήψεις στα ευρύτερα κοινωνικά περιβάλλοντα. Στόχος ήταν να επισημάνουν σε όλους τους μαθητές ότι «πρέπει να αλλάξετε και ότι οι λέξεις πονάνε». Μια φράση που σε κάποιον μπορεί να φαίνεται αδιάφορη ή αστεία, για κάποιον άλλον μπορεί να είναι ο λόγος της εσωστρέφειας, της κατάθλιψης ή ακόμα και αυτοκτονικών τάσεων.
Μέσα από τις μετέπειτα δηλώσεις των εκπαιδευτικών, φαίνεται η ξεκάθαρη τοποθέτησή τους υπέρ της κατάρριψης ετικετών σε παιχνίδια, ρούχα, χρώματα, αθλήματα, μαλλιά ανάλογα με το φύλο των παιδιών και των ανθρώπων γενικά. Κορίτσια που παίζουν ποδόσφαιρο ή αγόρια που φοράνε ροζ δεν έχουν τίποτα διαφορετικό από τα κορίτσια που κάνουν μπαλέτο ή τα αγόρια που φορούν μπλε ρούχα. Εγκλωβισμένοι και απορροφημένοι σε ένα «βιβλίο κανόνων», που κυκλοφορεί ελεύθερο στην κοινωνία, μαθαίνουμε από μικροί να σχηματίζουμε παγιωμένες αντιλήψεις, που αναπαράγονται γρήγορα και αλλάζουν δύσκολα.
Ωστόσο, έτσι είναι η φύση του ανθρώπου, να δέχεται το «φυσιολογικό» και να απορρίπτει το διαφορετικό. Να κρίνει εύκολα και να αποδέχεται δυσκολότερα. Δυστυχώς, ο δρόμος είναι μακρύς έως την αλλαγή ιδεών, πεποιθήσεων, αντιλήψεων. Όμως, εκείνοι οι καθηγητές αποτελούν ένα λαμπρό παράδειγμα προς μίμηση και για άλλους, αποδεικνύοντας ότι ο ρόλος τους δεν περιορίζεται στη δημιουργία μορφωμένων ανθρώπων, αλλά έγκειται κυρίως στη δημιουργία ανθρώπων με αξίες και ιδανικά˙ σεβασμό, αξιοπρέπεια, αλληλεγγύη.
Το σχολείο αποτελεί ένα βασικό πυρήνα διαμόρφωσης της προσωπικότητας του ατόμου, όπου αποκομίζει τα απαραίτητα εφόδια για την μετέπειτα ζωή του και καλλιεργεί το πνεύμα του. Οι καθηγητές, ως καθοδηγητές σε αυτό το «ταξίδι», οφείλουν να διδάξουν πέρα από βιβλία και να στραφούν σε πιο καινοτόμες μεθόδους. Η κατάρριψη τοξικών σκέψεων, η καλλιέργεια ανοχής, η παγίωση της ισότητας, η εξάλειψη προκαταλήψεων είναι μερικά από τα βασικά και αναγκαία «μαθήματα» που πρέπει να διδαχθούν τα παιδιά. Ωστόσο, τίποτα δεν μπορεί να αλλάξει, εάν το άμεσο περιβάλλον κάθε παιδιού –η οικογένεια– εναντιώνεται σε κάθε είδους αποδοχή και υιοθετεί απαρχαιωμένες αντιλήψεις και φυλετικά στερεότυπα. Ένα πρώτο βήμα είναι η συλλογική προσπάθεια και είναι σίγουρο ότι εκείνοι οι καθηγητές έκαναν ό,τι καλύτερο μπορούσαν για να βοηθήσουν στην εξέλιξη. Στην εξέλιξη των παιδιών, των απόψεων, της κοινωνίας. Ήταν σίγουρα ένα μικρό λιθαράκι για ένα μεγάλο έργο, που απαιτεί προσπάθεια και αφοσίωση!
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Διδάσκοντας αποδοχή: Δάσκαλοι πήγαν στην τάξη με φούστες μετά το bullying σε μαθητή για το ντύσιμό του, lifo.gr, διαθέσιμο εδώ
- Δάσκαλοι με φούστες μετά το bullying σε μαθητή για τα ρούχα του, athensvoice.gr, διαθέσιμο εδώ
