Της Φρύνης Κομινάκη,
Συναγερμός έχει σημάνει στις περιβαλλοντικές αρχές της Τουρκίας, καθώς «θαλάσσια βλέννα» απειλεί τη Θάλασσα του Μαρμαρά, που βρέχει την περιοχή νότια της Κωνσταντινούπολης. Πρόκειται για μια παχύρρευστη ουσία που προέρχεται από την υπερανάπτυξη μικροοργανισμών και συγκεκριμένα φυτοπλαγκτόν, η οποία προκαλείται λόγω της αύξησης της θερμοκρασίας του θαλασσινού νερού, ενώ εκτιμάται ότι είναι 2,5°C θερμότερη η συγκεκριμένη Θάλασσα, κατά πολύ υψηλότερη από τον εποχιακό μέσο όρο. Το πρόβλημα εντείνεται και λόγω της ακινησίας στη θάλασσα, αλλά και της ρύπανσης.
Δύτες της περιοχής επιβεβαιώνουν πως ο βυθός της θάλασσας έχει καλυφθεί με βλέννα, καθιστώντας την ορατότητα εκεί μηδενική, «πνίγοντας», παράλληλα, με το γκρίζο «πέπλο ομίχλης», κοράλλια, αστερίες, καβούρια, μύδια και άλλα θαλάσσια πλάσματα. Θεωρείται περισσότερο επικίνδυνη για τον πυθμένα της θάλασσας από ότι για την επιφάνεια, καθώς απορροφά οξυγόνο ζωτικό για τα θαλάσσια είδη, εμποδίζοντας έτσι τη διαδικασία της φωτοσύνθεσης.
Η εξάπλωση της οργανικής ύλης συνδέεται με τις συνέπειες της κλιματικής αλλαγής και συγκεκριμένα με την υπερθέρμανση του πλανήτη, καθώς και με την απόρριψη ανθρώπινων λυμάτων και άλλων ρύπων από τις πόλεις των 25 εκατομμυρίων κατοίκων, που περιβρέχει η Θάλασσα, περιλαμβανομένης της Κωνσταντινούπολης, χωρίς αυτά να έχουν υποστεί επεξεργασία πριν την απόρριψή τους. Συνεπώς, τα οικιακά και βιομηχανικά απόβλητα που απελευθερώνονται στη θάλασσα χωρίς επεξεργασία αυξάνουν το φορτίο αζώτου και φωσφόρου του θαλασσινού νερού, προκαλώντας την υπερανάπτυξη μικροοργανισμών.
Το παχύρρευστο αυτό στρώμα συνιστά απειλή για τη θαλάσσια ζωή, ιδίως για τα ψάρια, καθώς οι ειδικοί εκτιμούν ότι βλάπτει τις περιοχές επώασης και εμποδίζει τις οδούς μετανάστευσης των ειδών. Παράλληλα, η ρύπανση αυτή αποτρέπει τους παραθεριστές από το να κολυμπήσουν στα νερά αυτά, με αποτέλεσμα οι νότιες ακτές της Θάλασσας του Μαρμαρά να κινδυνεύουν επίσης να χάσουν τουριστικά έσοδα, ενόσω το καλοκαίρι πλησιάζει. Είναι γεγονός, ότι η περιοχή, που εκτείνεται από το Βalıkesir έως τη Yalova, αποτελεί έναν δημοφιλή προορισμό για Τούρκους παραθεριστές και φιλοξενεί θερινές κατοικίες για χιλιάδες τουρίστες, που προέρχονται από μεγάλες πόλεις, συμπεριλαμβανομένης της Κωνσταντινούπολης.
Σύμφωνα με ορισμένους ερευνητές του Πανεπιστημίου της Κωνσταντινούπολης, το «στρώμα» αυτό παρατηρήθηκε για πρώτη φορά στη Θάλασσα του Μαρμαρά το 2007. Ωστόσο, από τον Δεκέμβριο του 2020, το φαινόμενο έχει φτάσει σε επίπεδα ρεκόρ. Αναφορές για «θαλάσσια βλέννα» υπήρξαν, επίσης, στη Μαύρη Θάλασσα πριν από δύο δεκαετίες. Αλλά η εξάπλωσή της σε τόσο μεγάλη θαλάσσια έκταση αποτελεί πρωτόγνωρο και αφύσικο φαινόμενο.
Η «θαλάσσια βλέννα» που έχει εξαπλωθεί στην περιοχή αναμένεται, ακόμα, να βλάψει σοβαρά την αλιευτική βιομηχανία. Λιμάνια, ακτές και θαλάσσια τμήματα έχουν καλυφθεί μ’ αυτή την παχύρρευστη γκρίζα ουσία, καθιστώντας δύσκολο για τους ντόπιους ψαράδες, ειδικά των μικρών αλιευτικών σκαφών, να βγάλουν τα προς το ζην όσο η αλιεία γίνεται δύσκολη υπόθεση και αυξάνονται παράλληλα οι τιμές των ψαριών. Έτσι, ίσως, αναγκαστούν να κλείσουν την αλιευτική περίοδο νωρίς.
Για να αποφευχθεί το φαινόμενο, τα απόβλητα πρέπει να απορρίπτονται μετά την τελειοποίησή τους -τη διαδικασία, δηλαδή, απομάκρυνσης ακαθαρσιών, ρύπων και προσμείξεων, ενώ, επίσης, χρειάζεται η εφαρμογή μιας νέας πολιτικής διαχείρισης αποβλήτων.
Οι τοπικές αρχές έχουν ξεκινήσει μια διαδικασία καθαρισμού κοντά στη Θάλασσα του Μαρμαρά, αλλά αυτές οι προσπάθειες αποτελούν μόνο προσωρινές ενέργειες και δεν είναι δυνατό να ανακόψουν μια ενδεχόμενη περιβαλλοντική καταστροφή.
Ο Τούρκος Υπουργός Περιβάλλοντος, Μουράτ Κούρουμ, δεσμεύτηκε να καταπολεμήσει την επιδημία αυτή «θαλάσσιας βλέννας», που απειλεί την Θάλασσα του Μαρμαρά, με ένα σχέδιο διαχείρισης καταστροφών, το οποίο, όπως ανέφερε ο ίδιος, θα εξασφαλίσει ένα βιώσιμο μέλλον για τη θαλάσσια περιοχή. Σχεδιάζει, μάλιστα, να ορίσει ολόκληρη τη Θάλασσα ως προστατευόμενη περιοχή και να βελτιώσει την επεξεργασία των λυμάτων από παράκτιες πόλεις και πλοία που συμβάλλουν στην εξάπλωση της οργανικής ύλης που προκαλεί τη ρύπανση. Τα μέτρα που θα ληφθούν ενδέχεται να μειώσουν τα επίπεδα αζώτου στη θάλασσα κατά 40%, μια κίνηση, η οποία, σύμφωνα με τους επιστήμονες, θα βοηθήσει στην επαναφορά των υδάτων στην προηγούμενη κατάσταση.
Ειδικότερα, παρόλο που τα ψάρια, που αλιεύονται στη θαλάσσια αυτή περιοχή, θεωρούνται βρώσιμα, μπορεί να αποτελέσουν κίνδυνο για την ανθρώπινη υγεία, σύμφωνα με τους ειδικούς, επισημαίνοντας, μάλιστα, ότι δημιουργείται ένα κατάλληλο περιβάλλον για την ανάπτυξη βακτηρίων, συμπεριλαμβανομένης της ανάπτυξης του E.coli. Επιπρόσθετα, τα μικροφύκια που αναπαράγονται στη Θάλασσα του Μαρμαρά, τα λεγόμενα “Dinoflagellates”, που συναντώνται σε πολλές θάλασσες του κόσμου, τείνουν να συσχετίζονται με το ξέσπασμα μολυσματικών ασθενειών, όπως της χολέρας, στις παρακείμενες περιοχές, και έτσι η εν λόγω ρύπανση κινδυνεύει να εξελιχθεί σε επιδημιολογική βόμβα, αν δεν ληφθούν έκτακτα μέτρα. Γι’ αυτό και απαιτείται εγρήγορση από τις υγειονομικές υπηρεσίες της χώρας, με στόχο να διεξαχθούν αναλύσεις νερού, ώστε να ελεγχθούν πιθανότητες εμφάνισης μολυσματικών ασθενειών.
Σύμφωνα με τον καθηγητή του Πανεπιστημίου του Τσανάκαλε, Δρ. Αντνάν Αγιάζ, η θαλάσσια έκταση, που επηρεάζεται από τη βλέννα, η οποία ξεκινάει από τη θάλασσα του Μαρμαρά, περνάει από τα Δαρδανέλια και φτάνει έως τις ακτές της Τενέδου, ενδέχεται να κατευθυνθεί και προς το Αιγαίο Πέλαγος.
Για να μην μετατραπούν, λοιπόν, η Θάλασσα του Μαρμαρά, αλλά και οι γύρω περιοχές εξ ολοκλήρου σε νεκρή θάλασσα, οι τοπικές αρχές οφείλουν να ανακόψουν τη ρύπανση και να λάβουν προφυλάξεις για μια ενδεχόμενη επιδημιολογική καταστροφή.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Sea snot lingers off Turkish coast despite cleaning efforts, Daily Sabah, διαθέσιμο εδώ
- Experts call for quick action against sea snot in Marmara Sea, Hürriyet Daily News, διαθέσιμο εδώ
- Turkey to take precautions against “sea snot.”, Anadolu Agency, διαθέσιμο εδώ
