Της Ειρήνης Μπούλια,
Μετά την εκλογική του νίκη το 2020, ο Joe Biden κατέλαβε το αξίωμα της προεδρίας των Ηνωμένων Πολιτειών. Όπως ήταν αναμενόμενο, ο νέος Πρόεδρος είχε διαφορετική προσέγγιση και όραμα από τους προκατόχους του, και κατεξοχήν από τον Donald Trump. Στην εξωτερική πολιτική συγκεκριμένα, επαναπροσδιόρισε την ιεράρχηση των προτεραιοτήτων της χώρας του και έστρεψε την προσοχή του πρωτίστως στην Ασία και τον Ειρηνικό. Αυτή η μεταστροφή των Η.Π.Α. υποδηλώνει την αλλαγή στο διεθνές γίγνεσθαι, καθώς η άνοδος της Κίνας αλλά και τα φλέγοντα ζητήματα της ανατολικής Ασίας αποκτούν νέα θέση στην ατζέντα.
Ο 46ος Πρόεδρος των Η.Π.Α. έχει όραμα και για τη Βόρεια Κορέα. Το ζήτημα της κατάστασης της κορεατικής χερσονήσου, όπως αυτό διαμορφώθηκε τη δεκαετία του 1950, αποτελεί μία αποτυχία της εξωτερικής πολιτικής της χώρας του. Η αποτυχία αυτή οδήγησε σε μία εύθραυστη εκεχειρία και όχι σε οριστική επίλυση της διαφοράς με ξεκάθαρο «νικητή» και «ηττημένο», βάσει κάποιας συνθήκης που θα όριζε το αποτέλεσμα της πολεμικής τους αναμέτρησης. Η Βόρεια και η Νότια Κορέα αποτελούν μία πρόκληση της εξωτερικής πολιτικής τους, διότι η παγκόσμια υπερδύναμη έχει εγγυηθεί την εδαφική ακεραιότητα της Νότιας Κορέας από οποιαδήποτε επιθετική ενέργεια του Βορρά. Η βορειοκορεατική προκλητικότητα όμως, έχει επηρεάσει και άλλες χώρες-συμμάχους των Η.Π.Α., και κυρίως την Ιαπωνία. Η Σεούλ και το Τόκιο είναι εξίσου απειλούμενες από την Πιονγιάνγκ, αφού το μεγάλο διαπραγματευτικό όπλο της τελευταίας, τα πυρηνικά όπλα δηλαδή, την οδηγούν σε φιέστες επίδειξης ισχύος. Είναι γνωστό πως ο Kim Jong-un, ηγέτης της Βόρειας Κορέας, απειλεί διαρκώς τα δύο προαναφερθέντα κράτη, έχοντας προβεί σε ρίψεις βαλλιστικών πυραύλων ανοιχτά της Θάλασσας της Ιαπωνίας.
Για όλους τους παραπάνω λόγους, ο Biden διέταξε τη συγγραφή επανεξέτασης της πολιτικής των Η.Π.Α. απέναντι στη Βόρεια Κορέα. Τα ευρήματά της, αν και δεν έχουν γίνει λεπτομερώς γνωστά σε δημόσιες δηλώσεις, αναδεικνύουν τα πενιχρά αποτελέσματα των πολιτικών Obama και Trump. Ο Obama, με τη νοοτροπία «τίποτα για τίποτα» (”nothing for nothing”), αρνήθηκε να έρθει σε επαφή με τη Βόρεια Κορέα μέχρι εκείνη να αλλάξει την στάση της. Ο Trump αντίθετα, με την πολιτική «τα πάντα για τα πάντα» (”everything for everything”) και την προσέγγιση του ηγέτη της Βόρειας Κορέας σε προσωπικό επίπεδο, ήταν διατεθειμένος να αποσύρει τις κυρώσεις έναντι της κομμουνιστικής χώρας συλλήβδην, με αντάλλαγμα την ολοκληρωτική της αποπυρηνικοποίηση. Οι λύσεις «ύψους ή βάθους» δεν απέδωσαν καρπούς, καθώς η Βόρεια Κορέα συνεχίζει ακάθεκτη την σκληρή ρητορική και παραγωγή όπλων μαζικής καταστροφής.
Ο Biden, λοιπόν, θα προσφέρει ανακούφιση από κάποιες κυρώσεις, με αντάλλαγμα συγκεκριμένες κινήσεις αποκλιμάκωσης από τον Kim, έχοντας ως απώτερο σκοπό την πλήρη αποπυρηνικοποίηση της Βόρειας Κορέας. Πρόκειται για ένα γενικόλογο δόγμα, το οποίο ακόμη δεν έχει γίνει πλήρως ξεκάθαρο ούτε για τους ίδιους τους Αμερικανούς. Ο Πρόεδρος θα βασιστεί στη Συμφωνία της Σιγκαπούρης του 2018 και θα χτίσει με αφετηρία αυτή τη διπλωματική προσέγγισή του. Δεδομένου ότι δεν έχει έρθει ακόμη σε επαφές με τον Kim, είναι πολύ νωρίς ακόμα για να υπάρξει μία ξεκάθαρη και συγκεκριμένη πορεία, έχοντας έτσι μόνο μια «γραμμή». Η γραμμή αυτή πρόκειται να πλαισιωθεί με μία στενότερη σχέση μεταξύ Η.Π.Α.-Ιαπωνίας και Η.Π.Α.-Νότιας Κορέας. Άλλωστε, ο Ιάπωνας Πρωθυπουργός, Yoshihide Suga, είναι ο μόνος ξένος ηγέτης που έχει επισκεφθεί μέχρι τώρα τον Joe Biden, ενώ ο Νοτιοκορεάτης Πρόεδρος, Moon Jae-in, αναμένεται να τον επισκεφθεί στις 21 Μαΐου. Μάλιστα, οι Moon και Biden έχουν δεσμευτεί για ανάπτυξη στενότερων σχέσεων και περαιτέρω συνεργασίας.
Η Βόρεια Κορέα δεν έκρυψε τη δυσαρέσκειά της στην ανακοίνωση της νέας πολιτικής υπό τον Biden για την κορεατική χερσόνησο. Αποκλείει κάθε μονόπλευρο αφοπλισμό, ενώ διαμηνύει πως οι Η.Π.Α. κρατούν μία εχθρική στάση, η οποία θα απαντηθεί αναλόγως. Σε απάντηση αυτού, οι Ηνωμένες Πολιτείες υπογραμμίζουν πως δεν έχουν στόχο την εχθρότητα, αλλά την εξεύρεση λύσεων. Έναν ακόμη παράγοντα δυσαρέσκειας αποτελούν οι δηλώσεις εκ μέρους των Αμερικανών, σχετικά με τις διαρκείς παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στη Βόρεια Κορέα, οι οποίες προσέβαλαν τον Kim.
Το έργο της αποπυρηνικοποίησης της Βόρειας Κορέας είναι ένας γρίφος για δυνατούς λύτες. Η Βόρεια Κορέα, όντας το πιο μυστικοπαθές και αυταρχικό κράτος στην υδρόγειο, αποτελεί μία ιδιαίτερη περίπτωση που απαιτεί λεπτούς διπλωματικούς χειρισμούς. Οι απαιτήσεις των δύο χωρών και οι «κόκκινες γραμμές τους» έχουν τεθεί επί τάπητος, την ίδια ώρα που έχει γίνει σαφές πως οι προηγούμενες πολιτικές των Η.Π.Α. δεν καρποφόρησαν. Eάν θα κατορθώσει ο Biden να πετύχει σημαντικά επιτεύγματα στις σχέσεις Η.Π.Α.-Βόρειας Κορέας θα φανεί στο προσεχές μέλλον.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- North Korea Policy ‘Not Aimed at Hostility,’ Biden Aide Says, Bloomberg, διαθέσιμο εδώ
- North Korea Warns US on Biden Administration’s New Policy, The Diplmat, διαθέσιμο εδώ
- North Korea says Biden policy shows hostile U.S. intent, vows response, Reuters, διαθέσιμο εδώ
- Biden to veer from Trump, Obama policies in taking on NKorea, Associated Press, διαθέσιμο εδώ
- The rollout of the Biden administration’s North Korea policy review leaves unanswered questions, Brookings, διαθέσιμο εδώ
