Της Νικολέτας Κουγεντάκη,
Η πανδημία του κορωνοϊού και τα παρατεταμένα lockdown άσκησαν επίδραση και άλλαξαν άρδην τη ζωή μας σε όλα τα επίπεδα και τις πτυχές της. Διαμόρφωσαν με διαφορετικό τρόπο την εργασία των περισσοτέρων από εμάς και της έδωσαν τη μορφή της εργασίας από απόσταση με τη χρήση του διαδικτύου ή όπως αλλιώς είναι ευρέως γνωστή με τον όρο τηλεργασία. Η πλειοψηφία των υπαλλήλων πλέον δεν χρειάζεται να δώσει το παρόν στο γραφείο. Αρκεί ένα laptop, ένα tablet ή ακόμη και ένα smartphone και η δουλειά βγαίνει από το σπίτι. Το ίδιο ισχύει και για τις διασκέψεις και συζητήσεις, οι οποίες έχουν μετατραπεί σε τηλεδιασκέψεις και τηλεσυζητήσεις. Έτσι, από την άνεση του σπιτιού μας και καθισμένοι σε έναν ουδέτερο χώρο εμφανιζόμαστε στις κλήσεις, διεκπεραιώνοντας όλες μας τις υποθέσεις.
Αυτό, όμως, δεν είναι κάτι που μας προκαλεί εντύπωση, πόσο μάλλον όσο ζούμε σε μια εποχή, όπου η τεχνολογία έχει προχωρήσει σε τέτοιο βαθμό που επιτρέπει την εξ’ αποστάσεως εργασία. Περισσότερο μας απασχολεί και έχει ενδιαφέρον το πως εμφανιζόμαστε στα meetings αυτά, ο τρόπος ντυσίματός μας. Η μόδα είναι ένας τρόπος ζωής, ένας ιδιαίτερος τρόπος έκφρασης σε μια συγκεκριμένη κοινωνία και εποχή που συνίσταται στην αποδοχή νέων ιδεών και τάσεων. Υπό τις παρούσες συνθήκες, είναι φυσικό ότι οι τόσοι μήνες εργασιακής απομόνωσης να επηρέασαν καθοριστικά τον χώρο της μόδας και τον τρόπο ντυσίματος εκατομμυρίων ανθρώπων στον πλανήτη.
Όλοι θα συμφωνούσαμε ότι είναι ιδιαίτερα βολικό να έχουμε το laptop κάτω από την κουβέρτα, φορώντας τις πιτζάμες μας, όμως με ανοιχτή κάμερα ένα τέτοιο σενάριο δεν είναι εφικτό. Τι φοράμε, λοιπόν; Όλα εξαρτώνται από την μορφή της εργασίας και της τηλεδιάσκεψης. Παραδείγματος χάριν, αν ο συνεργάτης μας είναι ένας φίλος μας, δεν θα μας παρεξηγήσει αν φοράμε πιτζάμες ή το αγαπημένο μας φούτερ με κάποιο print πάνω. Αν, όμως, στην άλλη πλευρά της οθόνης βρίσκεται το αφεντικό μας ή όλοι οι συνεργάτες του γραφείου, καταλαβαίνουμε πως τα δεδομένα αλλάζουν. Σε γενικά πλαίσια, ο κανόνας λέει πως δεν έχουμε παρά να ασχοληθούμε με το πάνω μέρος του σώματός μας. Ο συνδυασμός «κουστούμι–πιζάμα» έχει τον πρώτο λόγο. Αυτό ακριβώς που κάνουμε είναι να φοράμε το πουκάμισο με το σακάκι μας κανονικά, ώστε να φαινόμαστε περιποιημένοι στην κάμερα, χωρίς να ξέρει κανένας τι φοράμε από τη μέση και κάτω. Αν είμαστε με τις παντόφλες, με μια φόρμα ή την πιζάμα δεν έχει σημασία. Αρκεί, βέβαια, να είμαστε σίγουροι πως δεν θα χρειαστεί να σηκωθούμε για να φέρουμε έναν φάκελο από την βιβλιοθήκη.
Αξίζει να σημειωθεί ότι το φαινόμενο αυτό δεν απαντάται μόνο μεταξύ των εργαζομένων, αλλά και μεταξύ των μαθητών. Την τηλεργασία, λοιπόν, τη συναντάμε και στο πλαίσιο της τηλεκπαίδευσης. Αν παρατηρήσουμε το φαινόμενο από τα μικρά παιδάκια του δημοτικού ή ακόμη και του νηπιαγωγείου, αμέσως θα διαπιστώσουμε ότι οι γονείς τους φροντίζουν όχι μόνο εκείνα να φαίνονται προσεγμένα με καθαρά μπλουζάκια και περιποιημένα μαλλιά στην οθόνη του παιδαγωγού τους, αλλά και οι ίδιοι να είναι καταλλήλως ντυμένοι και φτιαγμένοι σε περίπτωση που χρειαστεί να παρουσιαστούν μπροστά στην κάμερα, λόγω κάποιου πιθανού τεχνικού προβλήματος. Προχωρώντας στο γυμνάσιο και στο λύκειο η κατάσταση παραμένει ίδια. Όταν οι μαθητές ανοίγουν την κάμερα, φροντίζουν -έστω- να έχουν βάλει μια ζακέτα πάνω από την πιζάμα τους, ώστε να μην δημιουργούν την εντύπωση στον καθηγητή τους ότι είναι έτοιμοι να ξανά επιστρέψουν στο κρεβάτι τους με την πρώτη ευκαιρία. Φτάνοντας, τέλος, στο πανεπιστήμιο πρέπει να αναρωτηθούμε πόσες φορές έχουμε αποφύγει να ανοίξουμε κάμερα, έχουμε ακούσει ή και πει κιόλας οι ίδιοι την δικαιολογία ότι η κάμερα δεν λειτουργεί παρά τις επανειλημμένες παρακλήσεις του καθηγητή μας να την ανοίξουμε, ώστε να μην μιλάει στο κενό; Σίγουρα, πολλές. Και ο λόγος είναι ότι ελάχιστοι είναι οι συμφοιτητές μας που απέναντι στην εικόνα του καλοντυμένου καθηγητή μας, θα μπουν στην διαδικασία να φορέσουν μια ωραία μπλούζα και θα κάνουν αισθητή την παρουσία τους στο μάθημα, ώστε να σχηματιστεί και μια καλή εικόνα για αυτούς.
Άρα, τι αποδεικνύεται; Κατά ποιον τρόπο, η τηλεργασία τροποποίησε τον τρόπο ντυσίματος των περισσοτέρων από εμάς; Ποιο ήταν το κριτήριο των ενδυματολογικών επιλογών μας; Είναι φανερό ότι οι περισσότεροι θέσαμε ως στόχο του ντυσίματός μας την άνεση. Ο στόχος αυτός ήταν απόρροια του ότι πλέον πραγματοποιούσαμε την όποια δραστηριότητά μας, είτε την εργασιακή είτε την εκπαιδευτική, από το σπίτι μας. Συγκεκριμένα, ο χώρος του σπιτιού μας από μόνος του μας προσφέρει μια άνεση, που κανένας άλλος χώρος δεν μπορεί να την παρέχει στον ίδιο βαθμό. Δεδομένου, μάλιστα, ότι στο σπίτι πάντα είμαστε ντυμένοι συνήθως με πιο χαλαρά και άνετα ρούχα οδηγηθήκαμε αυτομάτως σε αυτό το ασυνήθιστο μέχρι σήμερα μοτίβο του «κουστουμιού–πιζάμα». Η τάση αυτή ανταποκρίνεται σχεδόν απόλυτα αφενός στο να τηρούμε τα προσχήματα ως προς τον ενδεχόμενο ενδυματολογικό κώδικα που μπορεί να υπάρχει στις τηλεδιασκέψεις μας και αφετέρου στο να ικανοποιούμε την ανάγκη μας για άνεση, χωρίς να ασφυκτιούμε μέσα στα ρούχα που είμαστε υποχρεωμένοι να φοράμε.
Βέβαια, οφείλουμε να μην παραβλέπουμε ότι ορισμένες φορές αυτή η αίσθηση άνεσης και χαλάρωσης έχει συνέπειες κατά την ώρα της διαδικτυακής δραστηριότητας μας. Υπάρχει, έτσι, ένας αριθμός από εμάς που επισημαίνουμε ότι μειώνεται η συγκέντρωσή μας, η προσοχή, η όρεξη και κατ’ επέκταση η αποδοτικότητα μας όσο αισθανόμαστε ότι βρισκόμαστε στον προσωπικό χώρο του σπιτιού μας, τον οποίον συνδυάζουμε συνήθως με την ξεκούραση και την ανάπαυσή μας. Πολύ περισσότερο κιόλας, όταν συνοδεύουμε αυτή την δραστηριότητά μας με το ανάλογο χαλαρό ντύσιμο του σπιτιού. Σε αυτή την περίπτωση, η επιλογή αποκλειστικά ρούχων εργασίας μας είναι αναγκαία, ώστε να λειτουργούμε όπως θα λειτουργούσαμε δια ζώσης και να μην επηρεάζεται η διάθεσή μας, ενώ ταυτόχρονα περνάμε το μήνυμα και στα υπόλοιπα πρόσωπα του σπιτιού μας ότι δεν πρέπει να μας ενοχλούν, διακόπτουν ή αποσπούν εκείνη την ώρα.
Με λίγα λόγια, οι τάσεις της μόδας στον καιρό της τηλεργασίας ακολούθησαν την νόρμα των τηλεδιασκέψεων. Μέσω της τηλεργασίας έχει δημιουργηθεί ένα νέο σύνολο ενδυματολογικών κανόνων, το οποίο, όμως, προσαρμόζεται κάθε φορά στις ιδιαίτερες ανάγκες, προτιμήσεις και επιλογές του εκάστοτε από εμάς.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Τηλεργασία: Το Zoom άλλαξε τις γκαρνταρόμπες, kathimerini.gr, διαθέσιμο εδώ
- Η μόδα στα χρόνια της τηλεργασίας: Πώς το Zoom άλλαξε την γκαρνταρόμπα μας lifo.gr, διαθέσιμο εδώ
- Ο νέος τρόπος ντυσίματος των υπαλλήλων σε τηλεργασία, eleutheranea.gr, διαθέσιμο εδώ
