Της Ιωάννας Λυμιώτη,
Ένα από τα πιο δύσκολα προβλήματα με τα οποία έρχονται αντιμέτωποι οι πρόσφυγες και οι μετανάστες στη χώρα υποδοχής τους, είναι αναμφισβήτητα η αναζήτηση και η εύρεση εργασίας. Η διαδικασία αυτή, που λόγω της κοινωνικής και οικονομικής της σημασίας θεωρείται δικαίως ως το πρώτο βήμα ένταξης στην κοινωνική ζωή της χώρας, εξαρτάται τόσο από τη μεταναστευτική πολιτική κάθε κράτους όσο και από την ατομική πρωτοβουλία.
Η ένταξη των αλλοδαπών στον χώρο εργασίας οπωσδήποτε συμπεριλαμβάνει πολλές διαφορετικές παραμέτρους. Απαραίτητο είναι αρχικά, να γίνει διασύνδεση των αναγκών του χώρου εργασίας με συγκεκριμένα επαγγέλματα και στη συνέχεια, αντιστοίχιση των επαγγελμάτων αυτών με τις δεξιότητες και τα προσόντα των ενδιαφερομένων. Αναγκαία κρίνεται επίσης, η έγκαιρη και σφαιρική ενημέρωση των μεταναστών σχετικά με την αγορά εργασίας της κάθε χώρας, τις κενές θέσεις, αλλά και τη διαδικασία που απαιτείται για την πρόσβαση σε αυτές. Η πληθώρα των παραπάνω παραγόντων, καθιστά την παρέμβαση του κράτους μέσω του σχεδιασμού αποτελεσματικής μεταναστευτικής πολιτικής αναγκαία μεν, όχι επαρκή δε.
Η ενημέρωση που προσφέρουν οι κρατικοί φορείς είναι, σαφώς, μεγάλης σημασίας και παρέχει βοήθεια σε θεωρητικό επίπεδο. Ωστόσο, οι περισσότεροι πρόσφυγες αντιμετωπίζουν πρακτικές δυσκολίες, καθώς δεν είναι εξοικειωμένοι με τη συνήθη διαδικασία αναγνώρισης κι επικύρωσης των δεξιοτήτων τους, συμπλήρωσης και αποστολής βιογραφικού και προετοιμασίας για μια συνέντευξη. Μάλιστα, συχνά αγνοούν βασικά στοιχεία του νομικού πλαισίου που προστατεύει τα εργασιακά τους δικαιώματα ή δεν κατανοούν τον κοινωνικό χώρο εργασίας στον οποίο εντάσσονται, καθώς διαφέρει ριζικά από τα δεδομένα που ισχύουν στη χώρα καταγωγής τους. Πρόκειται για προκλήσεις τις οποίες καλούνταν μέχρι τώρα να αντιμετωπίσουν και να ξεπεράσουν με δική τους ευθύνη χωρίς την ελάχιστη απαιτούμενη βοήθεια.
Το WORKEEN αποτελεί μια νέα καινοτόμα εφαρμογή, η οποία χρηματοδοτείται από το Horizon 2020, με στόχο τη διευκόλυνση και προώθηση της ένταξης των προσφύγων και μεταναστών στην αγορά εργασίας. Η εφαρμογή δημιουργήθηκε από μια ομάδα πολιτικών επιστημόνων, κοινωνιολόγων, οικονομολόγων και μηχανικών λογισμικού από 7 Ευρωπαϊκές χώρες και τον Καναδά και απευθύνεται σε μετανάστες, προσφυγές, αιτούντες πολιτικό άσυλο, καθώς και σε οποιονδήποτε άλλον αναζητά εργασία. Πρόκειται για ένα εκπαιδευτικό διαδραστικό παιχνίδι που εγκαθίσταται δωρεάν σε android κινητά και μπορεί να χρησιμοποιηθεί με ευκολία τόσο σε ατομικό επίπεδο, από χρήστες κάθε ηλικίας, όσο και σε μαζικά εκπαιδευτικά προγράμματα που προσφέρονται από γραφεία ευρέσεως εργασίας, οργανισμούς ανθρωπίνων δικαιωμάτων ή άλλους φορείς.
Tο WORKEEN διατίθεται στα Αγγλικά, τα Αραβικά, τα Φαρσί καθώς και σε 6 ευρωπαϊκές γλώσσες (Γαλλικά, Δανικά, Ελληνικά, Ιταλικά, Τσέχικα και Φινλανδικά) και οργανώνεται σε δύο στάδια. Στο πρώτο, ο στόχος είναι να βοηθήσει τον χρήστη να βρει μια θέση εργασίας που ανταποκρίνεται στις δεξιότητες του. Μέσα από δοκιμασίες (challenges), ο χρήστης πρέπει να συγκεντρώσει όλα τα απαραίτητα έγγραφα (παραδείγματος χάριν έγγραφα ταυτοποίησης, πιστοποιητικά γλωσσομάθειας, αποδεικτικά προηγούμενης απασχόλησης κλπ.) και να τα υποβάλλει στο γραφείο εργασίας προκειμένου να βρει δουλειά. Με αυτόν τον τρόπο, παρέχεται σε κάθε χρήστη πρακτική καθοδήγηση σχετικά με το πως να αναζητήσει εργασία και να προετοιμαστεί καταλλήλως για να διεκδικήσει μια θέση η οποία αξιοποιεί στο πλείστο τις δεξιότητες του.
Το δεύτερο στάδιο στοχεύει στην ομαλή ένταξη του ατόμου στον χώρο εργασίας του. Αυτό επιτυγχάνεται μέσα από μια διαδραστική ενημέρωση σχετικά με τις συνθήκες ζωής κι εργασίας που επικρατούν στο νέο κοινωνικό του περιβάλλον. Για παράδειγμα, ο χρήστης μαθαίνει σχετικά, όχι μόνο με τα έθιμα, τις συνήθειες και τις σχέσεις φύλων που ισχύουν στη χώρα υποδοχής, αλλά και με τους κανονισμούς εργασίας, τον δεοντολογικό και τον ενδυματολογικό κώδικα που επικρατούν στον συγκεκριμένο επαγγελματικό χώρο που εντάσσεται. Παρέχεται, επίσης, πληροφόρηση σχετικά με τα εργασιακά δικαιώματα του ατόμου, έτσι ώστε να μην γίνεται αντικείμενο εκμετάλλευσης από εργοδότες, φαινόμενο που παρατηρείται συχνά σε αλλοδαπούς εργαζομένους.
Το WORKEEN, λοιπόν, αποτελεί ένα εργαλείο χρήσιμο για την ομαλή και ταχεία ένταξη προσφύγων και μεταναστών στον χώρο εργασίας. Η σημασία, όμως, της εφαρμογής αυτής καθώς και παρόμοιων καινοτομιών δεν περιορίζεται μόνο στα άτομα που αφορά άμεσα, αλλά επεκτείνεται και σε κρατικό επίπεδο. Για χώρες όπως η Ελλάδα που αντιμετωπίζουν δημογραφική γήρανση, η έλευση και ορθή αξιοποίηση νέων ανθρώπων με ικανότητες και όρεξη για εργασία αποτελεί μια αναζωογόνηση για την εθνική οικονομία. Η αγορά τονώνεται με ένα νέο ανθρώπινο δυναμικό, ειδικευμένο και σε επαγγέλματα που παρουσιάζουν ελλείψεις (όπως τα τεχνικά επαγγέλματα), το ασφαλιστικό σύστημα ενισχύεται με νέες εισφορές και ο κίνδυνος ύπαρξης μιας πληθυσμιακής ομάδας εξαρτώμενης από προνομιακού τύπου επιδόματα προλαμβάνεται. Παράλληλα, διασφαλίζεται η κοινωνική συνοχή, περιορίζονται οι συγκρούσεις, προστατεύεται το δικαίωμα της εργασίας για κάθε πολίτη και αποφεύγεται η περιθωριοποίηση ορισμένων μειονοτικών ομάδων
Εν κατακλείδι, η ένταξη μεταναστών και προσφύγων στην αγορά εργασίας είναι αναγκαία, όχι μόνο για τους ίδιους, αλλά και για τη χώρα που τους υποδέχεται. Για τον λόγο αυτόν, η ύπαρξη καινοτομιών, όπως το WORKEEN, που λειτουργούν συμπληρωματικά με την κρατική πολιτική και προσφέρουν καθοδήγηση και στήριξη σε ανθρώπους που το έχουν ανάγκη, αποτελεί οπωσδήποτε μια σπιθαμή ελπίδας, ελαφραίνοντας μερικώς το φορτίο της ενσωμάτωσης σε μια νέα και συχνά δύσβατη, κοινωνική πραγματικότητα.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΈΣ ΠΗΓΕΣ
- WORKEEN, accmr.gr, Διαθέσιμο εδώ
- Εφαρμογή αναζήτησης εργασίας για πρόσφυγες, kathimerini.gr, Διαθέσιμο εδώ
- Πρόσφυγες και Εργασία: Το καθεστώς, οι δυσκολίες και τα οφέλη, kariera.gr, Διαθέσιμο εδώ
