Της Αγγελικής Μανωλάκη,
Ορισμός της Κλινικής Ψυχολογίας
Η Κλινική Ψυχολογία αποτελεί έναν εφαρμοσμένο Κλάδος της Ψυχολογίας, με κύρια αρμοδιότητα τη μελέτη της αποκλίνουσας συμπεριφοράς. Ασχολείται με την πρόληψη και τη διάγνωση-αξιολόγηση, ώστε να οδηγήσει μέσα από θεραπευτικά μοντέλα στη θεραπεία και την αποκατάσταση συναισθηματικών, αλλά και γνωστικών διαταραχών. Έτσι, μελετά τις αποκλίσεις και τις δυσλειτουργίες μέσα από την οπτική του βιοψυχοκοινωνικού μοντέλου, βλέποντας τον άνθρωπο με έναν ολιστικό, ολοκληρωμένο τρόπο, μιας και χρησιμοποιεί δεδομένα τόσο από τον βιολογικό, σωματικό και ψυχικό εαυτό όσο και από την κοινωνία, στην οποία ζει και δραστηριοποιείται το υπό εξέταση άτομο.
Το έργο του Κλινικού Ψυχολόγου
Ο κλινικός ψυχολόγος ασκεί το έργο του έχοντας ως γνώμονα το μοντέλο του επιστήμονα-επαγγελματία, δηλαδή συνδυάζει τις άριστες θεωρητικές γνώσεις του για την επιστήμη της ψυχολογίας με πρακτική εφαρμογή στους τομείς του. Βασικές αρμοδιότητες του είναι η αξιολόγηση, η διάγνωση και η παρέμβαση (συμπεριλαμβανομένης και της Ψυχοθεραπείας), όπως και η ανάπτυξη και έρευνα προγραμμάτων για την πρόληψη, παρέμβαση και θεραπεία πληθώρας ψυχοκοινωνικών προβλημάτων.
Σχετικά με την αξιολόγηση, ο κλινικός ψυχολόγος έχει στη διάθεσή του μία πληθώρα μεθόδων, όπως, για παράδειγμα, την κλινική συνέντευξη, τη συστηματική παρατήρηση και ειδικά ψυχομετρικά εργαλεία (συνήθως ερωτηματολόγια). Ανάμεσα στις αρμοδιότητές του είναι, επίσης, και να εξετάζει την εξελικτική ανάπτυξη του ατόμου, τις γνωστικές ικανότητές του, τη νοημοσύνη, τη συμπεριφορά και τις κοινωνικές δεξιότητές του.
Σχετικά με τη διάγνωση, ο επιστήμονας-επαγγελματίας αξιοποιεί τα πορίσματα που έχει βγάλει μέσα από τη διαδικασία της αξιολόγησης, που έχει προηγηθεί, και προχωράει στη διατύπωση της διάγνωσης αναφορικά με το ψυχοκοινωνικό προφίλ του εξεταζόμενου, αλλά και για το είδος και επίπεδο της δυσλειτουργίας των ψυχικών διεργασιών. Για τη διατύπωση των διαγνώσεων, είτε μόνος του είτε σε συνεργασία με άλλους επιστήμονες (ακόμα και διαφορετικών επιστημονικών πεδίων), χρησιμοποιείται κατά κόρον το DSM-IV-TRTM ή το ICD, τα οποία αποτελούν αναγνωρισμένα διαγνωστικά κριτήρια αποδεκτά ευρέως από την διεθνή επιστημονική κοινότητα.
Σχετικά με την παρέμβαση και κατά επέκταση και με την αποκατάσταση-θεραπεία, απαραίτητη είναι η ύπαρξη μιας πολύ καλής σχέσης μεταξύ θεραπευτή και θεραπευόμενου, ώστε ο σκοπός της σχέσης αυτής που να επιτευχθεί με τον πλέον αρμονικό τρόπο. Ο σκοπός, φυσικά, είναι να αποκτήσει ο πελάτης τον έλεγχο της ζωής του, έχοντας υιοθετήσει πιο υγιή μοντέλα αντιμετώπισης των καταστάσεων της ζωής του.
Παράλληλα, με την αντιμετώπιση κλινικών περιστατικών, καθώς ο κλινικός ψυχολόγος είναι και επαγγελματίας και επιστήμονας, ασκεί και σημαντικό ερευνητικό έργο. Επομένως, συμμετέχει, είτε μέσα στο πανεπιστήμιο είτε σε κλινική, στη διαδικασία της έρευνας, δηλαδή στον σχεδιασμό, τη διεξαγωγή και την αξιολόγηση μελετών, αλλά και στην αξιολόγηση ήδη υπαρχόντων θεραπευτικών μεθόδων.
Η αρχή της κλινικής ψυχολογίας Witmer και Freud
Μελετώντας την Ιστορία της Ψυχολογίας, διαπιστώνουμε πως η κλινική ψυχολογία με τη σημερινή μορφή της ξεκίνησε προς το τέλος του προπερασμένου αιώνα στις Η.Π.Α. Πρωτεργάτη της θεωρούμε τον Lightner Witmer, ο οποίος ήταν μαθητής του Wilhelm Wundt και ιδρυτής της πρώτης ψυχολογικής κλινικής στο Πανεπιστήμιο της Πενσυλβάνια, με σκοπό να έχει άμεση πρόσβαση και να βοηθήσει τους πάσχοντες από ψυχολογικά προβλήματα.
Σε ευρωπαϊκό έδαφος, ιδρυτής του κλάδου της κλινικής ψυχολογίας θεωρείται ο διάσημος σε όλους Σίγκμουντ Φρόυντ. Από το 1895, παρουσιάζει σημαντικό και πολύπλευρο έργο και μας μεταλαμπαδεύει τη σοφία του σχετικά με τη θεραπευτική παρέμβαση και μέσα από τη συστηματική μελέτη περιπτώσεων. Επικεντρώθηκε, κυρίως, στην άμεση θεραπευτική παρέμβαση και τη συνεπακόλουθη διαμόρφωση της θεωρίας, η οποία αποτελεί τα θεμέλια της εφαρμοσμένης κλινικής ψυχολογίας.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Ο Κλινικός Ψυχολόγος, psychilogos.net, διαθέσιμο εδώ
- Κλινική ψυχολογία: ορισμός και λειτουργίες του κλινικού ψυχολόγου, el.yestherapyhelps.com, διαθέσιμο εδώ
