Του Κωνσταντίνου Χαρέμη,
Τις τελευταίες ημέρες, στους διαδρόμους του Καπιτωλίου, μια μεγάλη διαμάχη έχει ξεσπάσει για ένα ζήτημα που διαχρονικά αποτελεί μεγάλο πονοκέφαλο για τις Η.Π.Α. Το ζήτημα της αύξησης του κατώτατου μισθού έχει επανέλθει στο πολιτικό προσκήνιο, επ’ ευκαιρία της ψήφισης του φιλόδοξου νομοσχεδίου του Biden, που περιλαμβάνει μια σειρά μέτρων ύψους 1,9 τρισεκατομμυρίων δολαρίων για την τόνωση της αμερικανικής οικονομίας, ελέω της ύφεσης, που προκάλεσε η πανδημία. Το νομοσχέδιο φαίνεται ότι θα εγκριθεί από το Κογκρέσο, δίχως, όμως, να περιλαμβάνει την αύξηση του κατώτατου μισθού στα 15 δολάρια την ώρα, καθώς Ρεπουμπλικάνοι και ορισμένοι Δημοκρατικοί γερουσιαστές θεωρούν, ότι είναι πολύ απότομη η αύξηση από τα 7,25 δολάρια την ώρα στα 15.
Κάνοντας μια ιστορική έρευνα πάνω σε αυτό το ζήτημα, μπορεί να διαπιστώσει κανείς πολύ ευκολά, γιατί το σύστημα αξιολόγησης του κατώτατου μισθού της Αμερικής πάσχει εκτενώς. Το κυριότερο πρόβλημα εντοπίζεται στο γεγονός, ότι η απόφαση για την αύξηση του κατώτατου μισθού εναπόκειται στην πρωτοβουλία της εκάστοτε πολιτικής ηγεσίας. Όταν θεσπίστηκε αυτό το μέτρο κοινωνικής πολιτικής, το 1938, από τον Franklin D. Roosevelt, δεν υπήρξε στον νόμο κάποια οδηγία για το πότε και το πώς θα πρέπει να αναθεωρείται ο κατώτατος μισθός. Έτσι, αφέθηκε στη διακριτική ευχέρεια του Κογκρέσου και του Λευκού Οίκου να πάρουν αυτήν την απόφαση.
Εν αντιθέσει με την Αμερική, το σύνηθες στις δυτικές χώρες είναι να υφίσταται μια επιτροπή οικονομολόγων η οποία, επιβλέποντας ετησίως τους οικονομικούς δείκτες και τον πληθωρισμό, κάνει τις ανάλογες συστάσεις ή προβαίνει στις αρμόζουσες παρεμβάσεις, προκειμένου ο κατώτατος μισθός να συμβαδίζει με τον πληθωρισμό. Με αυτόν τον τρόπο, οι αυξήσεις στον κατώτατο μισθό πραγματοποιούνται ομαλά και στην πρέπουσα χρονική συγκυρία, δίνοντας χώρο στην οικονομία να προσαρμοστεί στα νέα δεδομένα.
Η έλλειψη αυτής της επιτροπής έχει κοστίσει στον εργαζόμενο κόσμο και την οικονομία της Αμερικής δισεκατομμύρια δολάρια. Οι μεγάλες επιχειρήσεις έχουν συμβάλει σημαντικά στη βραδύτητα με την οποία ο κατώτατος μισθός προσαρμόζεται με την πραγματική οικονομία. Αρκεί να παρατηρήσει κανείς την μπλε γραμμή στο διάγραμμα, προκειμένου να διαπιστώσει ότι, παρ’ όλο που σταδιακά με αργό ρυθμό τις τελευταίες δεκαετίες ο κατώτατος μισθός έχει αυξηθεί (πορτοκαλί γραμμή), ουσιαστική βελτίωση των μισθών δεν έχει επέλθει, αφού αυτοί δεν συμπορεύονται με τις τιμές της αγοράς, εάν υπολογίσουμε και τον πληθωρισμό.
Αυτήν τη στιγμή, στις Η.Π.Α., ένας εργαζόμενος που αμείβεται με τον κατώτατο μισθό, δηλαδή 7,25 δολάρια την ώρα, βρίσκεται στα όρια της φτώχειας. Η αυξητική τάση των τιμών των αγαθών τις τελευταίες δεκαετίες δεν έχει επιφέρει ανάλογη αύξηση στα χρήματα που λαμβάνει ένας Αμερικανός πολίτης για την εργασία που εισφέρει. Όταν ο κατώτατος μισθός δεν μπορεί να εξασφαλίσει τα προς το ζην για έναν εργαζόμενο και δεν είναι άμεσα συνδεδεμένος με τον εθνικό πληθωρισμό, τότε χάνει την αξία του.
Μια από τις βασικές προεκλογικές υποσχέσεις του Joe Biden ήταν η αύξηση του κατώτατου μισθού στα 15 δολάρια την ώρα, ώστε να συμβαδίσει με τον πληθωρισμό και να τραβήξει μακριά από το όρια της φτώχειας εκατομμύρια εργαζομένους. Εννοείται ότι, σε αυτήν την προεκλογική υπόσχεση, πολλές μεγάλες εταιρείες και επιχειρηματίες έχουν αντιδράσει αρνητικά, επισημαίνοντας ότι ένα τέτοιο μέτρο θα διαλύσει την αγορά. Δηλώνουν ότι μια τέτοια απότομη αύξηση θα στοιχίσει θέσεις εργασίας αντί να δημιουργήσει νέες. Η πραγματικότητα, όμως, μάλλον τους διαψεύδει.
Τρεις από τις πλουσιότερες πολιτείες των Η.Π.Α., η California, η Washington και η New York, έχουν ήδη προχωρήσει, εδώ και μερικά χρόνια, στη θέσπιση του κατώτατου μισθού στα 13-14 δολάρια την ώρα. Το αποτέλεσμα αυτού του μέτρου ήταν εκ διαμέτρου αντίθετο από τις δυσοίωνες προβλέψεις των μεγάλων κεφαλαίων και των οικονομολόγων της Wall Street. Όχι μόνο δεν υπήρξε κατάρρευση της τοπικής οικονομίας αλλά η ανάπτυξη επιταχύνθηκε και οι συνθήκες ζωής για τους χαμηλά και μεσαία αμειβόμενους εργαζομένους βελτιώθηκε σημαντικά.
Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία, ότι, στο πλαίσιο του προγράμματος ενίσχυσης και αναμόρφωσης της Αμερικανικής οικονομίας, που επιχειρεί ο Joe Biden, η αύξηση του κατώτατου μισθού αποτελεί ακρογωνιαίο λίθο της οικονομικής πολιτικής του. Παρ’ όλη τη σθεναρή αντίσταση και επιρροή, που ασκούν τα μεγάλα συμφέροντα σε γερουσιαστές, το συγκεκριμένο μέτρο φαίνεται ότι σύντομα θα περάσει. Ενδεχομένως να μην είναι η επιθυμητή, καθ’ ότι ορισμένοι Δημοκρατικοί γερουσιαστές, προτιμούν να δουν μια αύξηση της τάξεως των 11 ή 12 δολαρίων την ώρα για τους δικούς του πολιτικούς και μη λόγους. Σε κάθε περίπτωση, η αύξηση του κατώτατου μισθού στις Η.Π.Α., εκτός από ένα ανάλογο μέτρο, το οποίο μειώνει το χάσμα κόστους ζωής και μισθού, είναι πρωταρχικά ένα δίκαιο αίτημα των εργαζομένων, που, εισφέροντας την εργασία τους, απαιτούν τουλάχιστον να μην βρίσκονται στα όρια της φτώχειας.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- What the US Gets Wrong About the Minimum Wage, Vox, διαθέσιμο εδώ
- Raising the US Minimum Wage, Guardian, διαθέσιμο εδώ
- US Minimum Wages Have Already Jumped – With Minimal Costs to Businesses, Barrons, διαθέσιμο εδώ
- There Is Little to Fear From A US Minimum Wage Rise, Financial Times, διαθέσιμο εδώ
