Της Μαρίας Καλαμπόκα,
Κάνοντας μία μικρή αναδρομή, διαπιστώνεται πως ο πρώην Πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών, Barack Obama, εισήλθε στον Λευκό Οίκο με την προϋπόθεση να τερματίσει πολεμικές διενέξεις της χώρας του στο Αφγανιστάν και το Ιράκ, σε μία προσπάθεια να αντιμετωπίσει την Κίνα, η οποία είχε αποκτήσει απότομη αυξανόμενη δύναμη. Παρ’ όλα αυτά, η προσπάθεια αυτή αποδείχθηκε ατελέσφορη, καθώς οι Η.Π.Α. οδηγήθηκαν σε νέες διαμάχες και αγώνες εις βάρος του ISIS. Η αδυναμία μετατόπισης της στρατηγικής εστίασης της πλανητικής υπερδύναμης στην περιοχή της Ασίας και του Ειρηνικού δέχθηκε ιδιαίτερη κριτική, με προσχήματα έλλειψης πόρων και ασυνέπειας. Τουναντίον, αξίζει να τονισθεί, ότι μέσω αυτής της προσπάθειας αλλαγής ενδιαφέροντος και συμφερόντων αναπτύχθηκαν αξιοσημείωτα αμυντικά προγράμματα και πρωτοβουλίες σε διπλωματικό επίπεδο.
Προβαίνοντας στην πολιτική επικαιρότητα των Η.Π.Α., ο νεοεκλεγείς Πρόεδρος Joe Biden στοχεύει να επιτύχει αυτή την αλλαγή, στρέφοντας ακόμη περισσότερο το βλέμμα στην Κίνα και τον Ειρηνικό. Σύμφωνα με τα ειρημένα ενός συμβούλου άμυνας του Προέδρου, γνωστοποιήθηκε ότι η νέα κυβέρνηση επιχειρεί να μειώσει την εστίασή της από τη Μέση Ανατολή, διότι η υπόθεση αυτή έχει «καταναλώσει» την προσοχή των Η.Π.Α. εδώ και δύο δεκαετίες. Πιο συγκεκριμένα ειπώθηκαν τα εξής: «Ως προτεραιότητα, η Μέση Ανατολή δεν βρίσκεται στην πρώτη τριάδα. Είναι η Ασία, ο Ειρηνικός, μετά η Ευρώπη και στη συνέχεια το δυτικό ημισφαίριο». Όμως, τίθεται εν αμφιβόλω το κατά πόσο είναι εφικτό αυτό, από τη στιγμή που η αμερικανική ηγεσία δυσκολευόταν κι εξακολουθεί να δυσκολεύεται να αποσπαστεί από τις δεσμεύσεις της στη Μέση Ανατολή. Η διοίκηση του Trump απέσυρε 2.500 στρατεύματα τόσο στο Αφγανιστάν, όσο και στο Ιράκ, αλλά η νεοσυστηθείσα κυβέρνηση του Biden ανέστειλε τις μειώσεις από τις χώρες αυτές προς το παρόν και πιθανολογείται να συνεχιστεί με πιο αργούς ρυθμούς στο μέλλον, καθώς η βία έχει κλιμακωθεί στο Αφγανιστάν, ένεκα παράβασης συμφωνιών με τους Taliban.
Ως εκ τούτου, η διοίκηση Biden διαμορφώνει εναλλακτική πολιτική στη Μέση Ανατολή με διαφορετική τακτική. Αρχικά, παύει να υποστηρίζει τις επιχειρήσεις της Σαουδικής Αραβίας αναφορικά με τον εμφύλιο πόλεμο της Υεμένης και αποσύρει την τρομοκρατική ονομασία των Houthis. Ο Donald Trump συνήθιζε να συνεργάζεται στενά με τον Πρίγκιπα Mohammed bin Salman, ο οποίος θεωρείται ότι διοικεί με αποτελεσματική κυβερνητική αρχή στη χώρα, εντούτοις κατακρίνεται για την υιοθέτηση αυταρχικών καταστολών και λογίζεται συνάμα ως ύποπτος για τη δολοφονία του δημοσιογράφου Jamal Khashoggi το 2018. Από την άλλη πλευρά, η κυβέρνηση του Biden αναγνωρίζει τον Βασιλιά Abdulaziz bin Salman ως επίσημο ομόλογό του και αναμένεται επικοινωνία σύντομα με θερμό κλίμα συνεργασίας.
Η κρισιμότητα της κατάστασης έγκειται στο γεγονός ότι το Πεντάγωνο εκφράζει αμφιβολίες για την απομάκρυνση των στρατευμάτων από τη Μέση Ανατολή. Προσέτι, το Αμερικανικό Πολεμικό Ναυτικό νοείται ως συμβολικό και επιχειρησιακό κέντρο της δυνατότητας προβολής των δυνάμεων των Η.Π.Α. για την εξισορρόπησή της με την Κίνα, όμως ο στόλος ενεργεί βάσει των απαιτήσεων στη Μέση Ανατολή. Συλλήβδην, οι αερομεταφορείς των Η.Π.Α. προβήκαν σε ένα απαιτητικό χρονοδιάγραμμα για τη συντήρηση των πλοίων, των πληρωμάτων και την κάλυψη φθορών, με κύριο στόχο τη διατήρηση παρουσίας στον Περσικό Κόλπο. Ωστόσο, δεν δύναται να λησμονηθεί ότι αερομεταφορείς έχουν τοποθετηθεί μόνιμα στην Ιαπωνία και ένα σημαντικό μέρος του πολεμικού ναυτικού στον Ινδικό και Ειρηνικό Ωκεανό. Τα συγκεκριμένα πλοία εκτελούν διαδρομές στη Μέση Ανατολή, παρά το γεγονός ότι ένα σημαντικό μέρος παραμένει στον Ινδο-Ειρηνικό.
Νέοι περιορισμοί που ανακύπτουν είναι οι προτάσεις των νομοθετών να ελαττωθούν οι πόροι από τον στρατό και να πραγματοποιηθούν εκ νέου επενδύσεις στον τεχνολογικό τομέα, εξελίσσοντας την ικανότητα του ναυτικού και της αεροπορίας. Δίνεται ιδιαίτερη σημασία σε αυτούς τους τομείς, διότι πιστεύεται ότι θα αντιμετωπισθεί αποτελεσματικά ο κινεζικός εξαναγκασμός, αντισταθμίζοντας την ίδια στιγμή το τεχνολογικό χάσμα και τον μαζικό στόλο της Κίνας, ο οποίος κατόρθωσε να υπερισχύσει ως ο μεγαλύτερος την περασμένη χρονιά. Ουσιαστικά, η σταθερότητα ή η μείωση των πόρων του Πενταγώνου αντιμετωπίζεται ως η μοναδική λύση χρηματοδότησης ενός ισχυρότερου στόλου ή νέων βομβαρδιστικών αεροπορίας.
Εν κατακλείδι, είναι βέβαιο ότι οι περικοπές στον στρατό είναι πολιτικά δύσκολη απόφαση, καθώς και πάλι θα υπάρχει ένας μεγάλος βαθμός αβεβαιότητας για την αντιμετώπιση της Κίνας. Η προσοχή της κυβέρνησης Biden στην καταπολέμηση των πολέμων στη Μέση Ανατολή οφείλει να μετατοπιστεί στην αντιμετώπιση τρεχόντων κινδύνων, όπως οι κυβερνοεπιθέσεις, η παγκόσμια υγεία, οι αναταραχές στο χώρο του διαστήματος και ο οικονομικός εξαναγκασμός. Υποστηρίζεται σθεναρά από τη νέα διοίκηση πως η ασφάλεια της Αμερικής δεν επικεντρώνεται εξ ολοκλήρου στο στρατιωτικό σκέλος, αλλά εν μέρει. Μπορεί η Κίνα να εξελίσσεται σε ανερχόμενη δύναμη, αλλά σίγουρα δεν θεωρείται αναγκαίο η αξιοποίηση ενός μοντέλου σύμφωνα με τα πρότυπα του Ψυχρού Πολέμου. Κρίνονται υψίστης σημασίας οι επενδύσεις σε νέες τεχνολογίες και καινοτόμες τεχνικές που θα αναβαθμίσουν την ποιότητα των αμερικανικών στρατευμάτων και φυσικά το αμερικανικό κύρος στην αγορά.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
-
The Asia-Pacific is Biden’s Top Security Priority, The Diplomat, διαθέσιμο εδώ
- Why a new Asia policy is needed under Biden, The Japan Times, διαθέσιμο εδώ
-
First 100 Days: Mapping Policy Priorities for the Biden Administration, Belfer Center, διαθέσιμο εδώ
