Της Ιωάννας Γιαβρούτα,
Ο ένας χρόνος από την έναρξη της πανδημίας μας βρίσκει ήδη αντιμέτωπους με το τρίτο της κύμα και με τους επιστήμονες να βρίσκονται σε ετοιμότητα, καθώς υπάρχει η απειλή των μεταλλαγμένων στελεχών του ιού. Παράλληλα, όμως, το φως στην άκρη του τούνελ είναι ορατό με τους εμβολιασμούς να έχουν ήδη ξεκινήσει.
Ας θυμηθούμε, όμως, κάποιες ημερομηνίες -σταθμούς- κατά τη διάρκεια της πανδημίας. Δώδεκα μήνες μετά τις 26 Φεβρουαρίου 2020 και την ανακοίνωση του πρώτου επιβεβαιωμένου κρούσματος στη Θεσσαλονίκη, έχουν συντελεστεί δραματικές αλλαγές σε όλα τα επίπεδα της ζωής μας! Πέρυσι είχαμε να αντιμετωπίσουμε έναν αήττητο -αόρατο- εχθρό, όπως συνήθιζαν να τον αποκαλούν επιστήμονες, πολιτικοί και δημοσιογράφοι, που άφηνε στο πέρασμά του πολλές ανθρώπινες απώλειες. Σήμερα, όμως, έχει προσδιοριστεί και μάλιστα έχει βρεθεί και τρόπος προστασίας και αντιμετώπισης. Ολόκληρος ο πλανήτης τότε, είχε κηρυχθεί σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης, κυριαρχούσε ο τρόμος, ο πανικός, ο φόβος για το μέλλον. Στις 10 Μαρτίου, μετά από απόφαση της κυβέρνησης και εφόσον είχαν επιβεβαιωθεί αρκετά κρούσματα και ένας νεκρός, έκλεισαν καταστήματα, σχολεία, πανεπιστήμια και πιο μετά λιμάνια και αεροδρόμια. Στις 22 Μαρτίου επιβλήθηκε το πρώτο καθολικό Lockdown.
Θα εστιάσουμε στην περίπτωση της Ελλάδας που είναι πιο περίπλοκη, καθώς ο ιός εμφανίστηκε την στιγμή που η χώρα έβγαινε από μία βαθιά δεκαετή οικονομική κρίση και από τη λαίλαπα των μνημονίων, για να μπει σε τροχιά ανάκαμψης και προόδου. Σε συνδυασμό με τις τουρκικές παραβιάσεις στο Αιγαίο, στη Μεσόγειο και φυσικά τη μετανάστευση, η Ελλάδα σε μία ευάλωτη φάση της ήρθε αντιμέτωπη με μια πρωτοφανή -για τα δεδομένα του 21ου αιώνα- υγειονομική κρίση, η οποία δοκίμασε τις ήδη ξεπερασμένες αντοχές της ελληνικής κοινωνίας και ουσιαστικά άνοιξε πάλι την βαθιά πληγή της οικονομικής ύφεσης, δημιουργώντας αβεβαιότητα σε χιλιάδες νοικοκυριά και επιχειρήσεις (πολλοί άνθρωποι ήρθαν αντιμέτωποι με το πρόσωπο της ανεργίας, άλλοι τέθηκαν σε διαθεσιμότητα κλπ.).
Αναφορικά με την οικονομία, το 2019 το λιανεμπόριο, συμπεριλαμβανομένων της αγοράς τροφίμων και του ηλεκτρονικού εμπορίου, πραγματοποίησε τζίρο 51,7 δις. Με την έλευση της πανδημίας το 2020 όπου η αγορά το μεγαλύτερο διάστημα ήταν κλειστή, ο τζίρος έφτασε τα 47,2 δις, δηλαδή έχασε σχεδόν 5 δις.
Η πανδημία έχει, πέρα από οικονομικές συνέπειες, ψυχολογικές και κοινωνικές. Είναι μία δύσκολη πρόκληση που οι άνθρωποι κλήθηκαν να αντιμετωπίσουν -μένοντας, δηλαδή, μέσα στο σπίτι και περιορίζοντας τις μετακινήσεις τους στις απολύτως απαραίτητες. Άλλαξε όλη μας η ζωή και όλα όσα θεωρούσαμε μέχρι πρότινος δεδομένα δεν μπορούσαμε πλέον να τα κάνουμε, όπως ένα ταξίδι, μία βόλτα για καφέ, ψώνια και διασκέδαση. Να αγκαλιάσουμε έναν φίλο μας, να μαζευτούμε γύρω από ένα τραπέζι χωρίς να έχουμε κάνει διαγνωστικό τεστ. Οι πολίτες έχουν κουραστεί από αυτή την πρωτοφανή κατάσταση και οι επιστήμονες κάνουν διαρκώς εκκλήσεις να τηρούνται τα μέτρα με ευλάβεια. Δεν είναι κάτι φυσιολογικό και είναι δύσκολο στη διαχείριση! Όπως επεσήμανε πρόσφατα και ο κορυφαίος επιδημιολόγος, δρ Άντονι Φάουτσι: «Δεν έχουμε βιώσει κάτι τέτοιο για περισσότερα από 100 χρόνια, μετά την πανδημία του 1918».
Ας δούμε όμως και την θετική όψη…
Η πανδημία μπορεί να αποτελέσει και έναν μοχλό ανάπτυξης σε όλα τα επίπεδα. Ήδη στον υγειονομικό τομέα, αύξησε τα αντανακλαστικά του ιατρικού και νοσηλευτικού προσωπικού, δόθηκε έμφαση στην υγεία και το κράτος μερίμνησε για αυτήν. Αξίζει να σημειωθεί πως έγιναν περίπου 10.000 προσλήψεις επικουρικού υγειονομικού προσωπικού, εκ των οποίων 4.000 είναι νοσηλευτές. Επίσης, οι κλίνες ΜΕΘ από 556 που ήταν διαθέσιμες πριν την πανδημία, αυξήθηκαν στις 1.322 σήμερα στην επικράτεια. Σε πρόσφατη συνέντευξη που παραχώρησε στα ΝΕΑ, ο Υπουργός Υγείας, κ. Βασίλης Κικίλιας, υπογράμμισε ότι «η Ελλάδα για πρώτη φορά μετά από δεκαετίες, δεν εισήγαγε κάποια τεχνογνωσία, δεν μιμήθηκε, αλλά αντίθετα αποτέλεσε πρότυπο για τις άλλες χώρες ως προς τη διαχείριση κυρίως του πρώτου κύματος της πανδημίας». Συνέχισε, τονίζοντας ότι «Η πανδημία αυτή άλλαξε την πορεία της ανθρωπότητας. Κατέρριψε το δόγμα του 21ου αιώνα, ότι η οικονομία είναι ο θεμέλιος λίθος της ευημερίας και αποδείχθηκε ότι χωρίς την υγεία δεν υπάρχει ευημερία και οικονομία».
Ταυτόχρονα, εισήχθη για πρώτη φορά ως όρος στην ελληνική κοινωνία η τηλεργασία, μια σημαντική τομή στον εργασιακό τομέα. Μέσω αυτής, οι άνθρωποι μπορούν να εργάζονται κανονικά και να είναι το ίδιο αποδοτικοί και από το σπίτι. Το ίδιο συνέβη και με την τηλεκπαίδευση. Τα μαθήματα γίνονται κανονικά σε σχολεία και πανεπιστήμια, πέραν ορισμένων τεχνικών δυσκολιών που μπορεί να αντιμετωπίσει κάποιος. Το διαδίκτυο εξελίχθηκε, λοιπόν, σε έναν σημαντικό σύμμαχο των κυβερνήσεων, των εταιρειών, των επιχειρήσεων, των πολιτών. Η πανδημία έφερε την ψηφιακή επανάσταση και στην Ελλάδα.
Κλείνω με τη φράση του πρωθυπουργού ότι: «Ο ένας χρόνος θα είναι και ο μόνος χρόνος της πανδημίας». Ελπίζουμε ότι μετά την εμβολιαστική εκστρατεία «Ελευθερία», θα μπορούμε να κοιτάζουμε με αισιοδοξία το μέλλον, ευχόμενοι να εισέλθουμε πολύ σύντομα στην τροχιά της κανονικότητας, κρατώντας, όμως, τα πολύτιμα μαθήματα που μας δίδαξε αυτός ο ένας χρόνος, ότι τα πάντα μπορεί να ανατραπούν σε μία στιγμή και πως αυτό τελικά που έχει την ύψιστη σημασία για όλη την ανθρωπότητα είναι η υγεία. Δίχως αυτή δε μπορεί να υπάρξει ανάπτυξη, πρόοδος και ευημερία. Είδαμε τέλος, ότι για πρώτη φορά το κράτος και η κοινωνία μπορούν να συμβιώσουν αρμονικά και η επιστημονική κοινότητα να έχει βήμα στο δημόσιο λόγο και στα τεκταινόμενα.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΠΗΓΉ
- Ένθετο «Ένας χρόνος πανδημία», στα «Νέα» του Σαββατοκύριακου 27-28 Φεβρουαρίου
