Του Άγγελου Μεταλλίδη,
H Δίκη της Νυρεμβέργης, μια εκ των σημαντικότερων στην ιστορία, είχε ως κατηγορούμενους οργανώσεις και υπερασπιστές της ναζιστικής ιδεολογίας οι οποίοι κατείχαν καίριες θέσεις στη Γερμανία την περίοδο του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Η δίκη έλαβε χώρα στην πόλη της Νυρεμβέργης από το Διεθνές Στρατιωτικό Δικαστήριο και οι εργασίες της ξεκίνησαν την 20η Νοεμβρίου 1945 και ολοκληρώθηκαν την 1η Οκτωβρίου 1946.
Η σκέψη για τη διεξαγωγή της εν λόγο δίκης πηγαίνει πίσω στο χειμώνα του 1942, όταν οι κυβερνώντες των συμμαχικών δυνάμεων εξέφρασαν την επιθυμία τους για την έμπρακτη καταδίκη των υπαιτίων για τα εγκλήματα πολέμου. Τότε αρχίζει η ιδέα για τη δημιουργία του Διεθνούς Στρατιωτικού Δικαστηρίου. Απότοκο αυτής της ιδέας η Διακήρυξη της Μόσχας, που μεταξύ άλλων προέβλεπε πως όσοι διέπραξαν εγκλήματα πολέμου σε καιρό συνθηκολόγησης ήταν απαραίτητο να οδηγηθούν στις χώρες που διέπραξαν τα αδικήματα για να δικαστούν με βάση την εκεί νομοθεσία. Τώρα, σχετικά με τα εγκλήματα πολέμου που δεν περιορίζονταν σε μια καθορισμένη γεωγραφική θέση το λόγο θα είχαν από κοινού οι κυβερνήσεις των Συμμάχων και οδηγός τους θα ήταν το διεθνές δίκαιο και οι νόμοι που διέπουν τους πολέμους. Η πόλη της Νυρεμβέργης δεν ήταν η πρώτη επιλογή για το μέρος που θα συνεδρίαζε το δικαστήριο, καθώς οι Σοβιετικοί είχαν προβάλει ως τόπο το Βερολίνο, ωστόσο, το μέρος αυτό ήταν ακατάλληλο για να φιλοξενήσει ένα τέτοιο γεγονός, διότι είχε υποστεί σοβαρές καταστροφές.
Όπως ήταν φυσικό, τα μέλη που αποτελούσαν το Στρατιωτικό δικαστήριο προέρχονταν από την πλευρά των Συμμάχων, το ίδιο και οι δημόσιοι κατήγοροι. Από την άλλη μεριά, οι άνθρωποι που κάθισαν στο εδώλιο του κατηγορουμένου προέρχονταν από τις τάξεις της ναζιστικής γερμανικής κυβέρνησης, των ενόπλων δυνάμεων, της διπλωματίας και της οικονομίας. Κατά καιρούς έχει διατυπωθεί η σκέψη πως η δίκη αυτή και κατ’ επέκταση τα αποτελέσματά της, δεν είχαν ως μόνο σκοπό την καταδίκη των εγκλημάτων και των υπευθύνων, αλλά είχαν ως επακόλουθο την εφαρμογή του δικαίου του νικητή. Η άποψη αυτή βασίζεται στο γεγονός πως τα μέλη που συγκροτούσαν το δικαστήριο προέρχονταν από χώρες που με τον έναν ή τον άλλο τρόπο είχαν μια εμπλοκή στο Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Διαβάζοντας το κατηγορητήριο, συναντάμε αδικήματα όπως η συνωμοσία για τη διάπραξη εγκλημάτων κατά της ειρήνης, εγκλήματα πολέμου, εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας και ο σχεδιασμός, η έναρξη και η διεξαγωγή πολεμικών επιχειρήσεων και εγκλημάτων κατά της ειρήνης.
Πέραν των φυσικών προσώπων που κάθισαν στο εδώλιο, συναντάμε και οκτώ γερμανικές οργανώσεις και ομάδες που χαρακτηρίστηκαν εγκληματικές και ας είχαν ήδη διαλυθεί. Αυτές ήταν η κυβέρνηση του Γ΄ Ράιχ και το Γενικό Επιτελείο αυτής, οι πολιτικοί ηγέτες από το Εθνικοσοσιαλιστικό Γερμανικό Εργατικό Κόμμα, η Υπηρεσία Προστασίας του εν λόγο κόμματος (τα γνωστά SS), η Υπηρεσία Ασφαλείας, η Μυστική Κρατική Αστυνομία, τα Τάγματα Εφόδου και η Ανώτατη Διοίκηση της Βέρμαχτ.
Καθ’ όλη τη διάρκεια της δίκης, υπήρχε η μέριμνα για την παρουσία διερμηνέων που μετέφεραν τα λεγόμενα των όσων συνέβαιναν σε τέσσερις γλώσσες, Αγγλικά, Γαλλικά, Γερμανικά και Ρωσικά. Το αποτέλεσμα της δίκης εκδίδει την απόφαση για την καταδίκη σε θάνατο δώδεκα κατηγορουμένων, οι οποίοι εκτελέστηκαν δια απαγχονισμού, μάλιστα οι σωροί τους πήγαν στο Νταχάου για να αποτεφρωθούν και οι στάχτες τους ρίχθηκαν στον ποταμό Ίζαρ. Ο Χέρμαν Γκέριγκ αποφάσισε να αυτοκτονήσει για να αποφύγει την εκτέλεση της απόφασης. Επίσης σε άλλους τρείς επιβλήθηκε η ποινή της ισόβιας κάθειρξης και τέσσερις ακόμα φυλακίστηκαν από 10 μέχρι 20 έτη. Ακόμα, τρεις κατηγορούμενοι απαλλάχθηκαν από τις κατηγορίες και αθωώθηκαν. Τέλος, είναι χαρακτηριστικό πως οι Χίτλερ, Χίμλερ και Γκέμπελς δε δικάστηκαν ούτε μετά από την αυτοκτονία τους και αυτό, γιατί δημιουργούνταν η υποψία από ορισμένους πως είναι ακόμα ζωντανοί.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
- Από την ιστοσελίδα Britannica, στο «Nürnberg trials World War II trials», Διαθέσιμο εδώ
- Από την ιστοσελίδα History, στο «Nuremberg Trials», Διαθέσιμο εδώ
- Από την ιστοσελίδα Unite States Holocaust Memorial Museum, στο «Το Διεθνές Στρατιωτικό Δικαστήριο της Νυρεμβέργης», Διαθέσιμο εδώ
